Η κατάψυξη ωαρίων είναι μια σύγχρονη μέθοδος διατήρησης της γονιμότητας, που επιτρέπει στις γυναίκες να διαφυλάξουν τα ωάριά τους για μελλοντική χρήση. Η διαδικασία ουσιαστικά ακολουθεί τα βήματα μιας τυπικής προσπάθειας εξωσωματικής γονιμοποίησης (IVF): ορμονική διέγερση των ωοθηκών, λήψη των ωαρίων και άμεση κρυοσυντήρησή τους σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Με ολοένα περισσότερες γυναίκες σήμερα να αναβάλλουν την απόκτηση παιδιών, η κατάψυξη ωαρίων προσφέρει μια ασφαλή και αποτελεσματική λύση ώστε να γίνουν μητέρες όταν εκείνες το αποφασίσουν.
Πότε ενδείκνυται η κατάψυξη ωαρίων;
Αρχικά, η μέθοδος εφαρμόστηκε για γυναίκες που αντιμετώπιζαν θεραπείες (π.χ. για καρκίνο) οι οποίες θα μπορούσαν να βλάψουν τη γονιμότητά τους. Σήμερα όμως ενδείκνυται και για κοινωνικούς λόγους: γυναίκες χωρίς κατάλληλο σύντροφο ή σε φάση ζωής που δεν είναι έτοιμες για παιδί μπορούν να καταψύξουν τα ωάριά τους, αναβάλλοντας τη μητρότητα χωρίς να μειώνεται η πιθανότητα μελλοντικής εγκυμοσύνης. Στην Ελλάδα, μάλιστα, πρόσφατες νομικές αλλαγές διευκόλυναν τη διαδικασία: πλέον και οι παντρεμένες γυναίκες μπορούν να προχωρήσουν σε κατάψυξη ωαρίων χωρίς τη συναίνεση συζύγου, έχει αρθεί το προηγούμενο όριο διατήρησης 10 ετών, και το ανώτατο ηλικιακό όριο για χρήση τους επεκτάθηκε στα 54 έτη. Αυτές οι εξελίξεις αφαιρούν πίεση και άγχος από τις γυναίκες, δίνοντάς τους περισσότερες επιλογές στον οικογενειακό προγραμματισμό.
Πλεονεκτήματα και προϋποθέσεις
Το βασικό πλεονέκτημα της κατάψυξης ωαρίων είναι ότι διαφυλάσσει τη γονιμότητα της γυναίκας στην ηλικία που τα ωάριά της είναι πιο υγιή. Επιστημονικά δεδομένα δείχνουν πως αν η κατάψυξη γίνει πριν τα 35 έτη, τα κατεψυγμένα ωάρια έχουν σημαντικά μεγαλύτερη πιθανότητα να οδηγήσουν σε επιτυχή εγκυμοσύνη αργότερα. Για παράδειγμα, μια γυναίκα κάτω των 35 μπορεί να χρειαστεί λιγότερα από 10 ωάρια για να έχει ~50% πιθανότητα επίτευξης εγκυμοσύνης στο μέλλον, ενώ μετά τα 35 ο απαιτούμενος αριθμός ωαρίων αυξάνεται και ίσως απαιτηθούν περισσότερες από μία ορμονικές διεγέρσεις για συλλογή επαρκούς αριθμού ωαρίων. Η εμπειρία πλέον δείχνει ότι η μέθοδος είναι αξιόπιστη: η ομάδα μας στη Μονάδα Υγεία IVf Εμβρυογένεσις και το Νοσοκομείο Μητέρα στην Αθήνα έχει ήδη επιτύχει τη γέννηση παιδιού από ωάριο που είχε καταψυχθεί επί δεκαετία, αποδεικνύοντας την αποτελεσματικότητα της τεχνικής. Σημαντική προϋπόθεση επιτυχίας είναι η γυναίκα να προβεί στην κατάψυξη όσο το δυνατόν νεότερη, ώστε τα ωάρια να είναι καλής ποιότητας.
Μύθοι και πραγματικότητες
Παρά την ευρεία χρήση της, η κατάψυξη ωαρίων περιβάλλεται από ορισμένους μύθους:
● «Η ορμονική διέγερση είναι επικίνδυνη» – Στην πραγματικότητα, οι ορμόνες και οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται δεν αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου ή άλλων μακροχρόνιων προβλημάτων υγείας. Η διαδικασία θεωρείται ιατρικά ασφαλής σύμφωνα με μελέτες και πολυετή εμπειρία.
● «Τα παιδιά από κατεψυγμένα ωάρια δεν είναι υγιή» – Δεν υπάρχει ένδειξη για αυξημένους κινδύνους υγείας στα παιδιά που γεννιούνται από προηγουμένως κατεψυγμένα ωάρια. Είναι εξίσου υγιή συγκριτικά με εκείνα που συλλαμβάνονται με φυσικό τρόπο.
● «Η κατάψυξη ωαρίων εγγυάται μελλοντική εγκυμοσύνη» – Η μέθοδος αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες, όμως δεν αποτελεί εγγύηση. Όσο περισσότερα και ποιοτικότερα ωάρια καταψυχθούν, τόσο μεγαλύτερη η μελλοντική πιθανότητα παιδιού, όμως παράγοντες όπως η ηλικία κατά την κατάψυξη και ο αριθμός των διαθέσιμων εμβρύων θα παίξουν ρόλο στο τελικό αποτέλεσμα.
● «Μπορώ να περιμένω μέχρι τα 40 για να καταψύξω ωάρια» – Τεχνικά είναι εφικτό και νόμιμο, όμως η αποτελεσματικότητα μειώνεται δραστικά. Η ποιότητα των ωαρίων πάνω από τα 40 πέφτει σημαντικά, οπότε η βέλτιστη περίοδος είναι νωρίτερα. Οι ειδικοί συστήνουν στις γυναίκες που δε σκέφτονται άμεσα την τεκνοποίηση να ενημερωθούν εγκαίρως και να εξετάσουν την κατάψυξη ωαρίων στα 30 τους, όταν η γονιμότητα είναι ακόμα υψηλή.
Συμπερασματικά, η κατάψυξη ωαρίων αποτελεί μια σημαντική εξέλιξη στην Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή, δίνοντας στις γυναίκες τη δυνατότητα να διαφυλάξουν το πολύτιμο αγαθό της γονιμότητάς τους. Με σωστή ενημέρωση και έγκαιρο προγραμματισμό, κάθε γυναίκα μπορεί να σχεδιάσει την απόκτηση παιδιών με τους δικούς της όρους, έχοντας την επιστήμη σύμμαχο και όχι αντίπαλο. Το κλειδί είναι η επιλογή μεγάλων Μονάδων Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, όπως η Μονάδα Υγεία IVF Εμβρυογένεσις στην Αθήνα, οι οποίες διαθέτουν την επιστημονική γνώση, έμπειρο προσωπικό και εργαστήριο με τεχνολογία αιχμής, ώστε η προσπάθεια κάθε γυναίκας να έχει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Επίσης, είναι απαραίτητη η έγκαιρη πληροφόρηση από ειδικούς και η εξατομικευμένη συμβουλευτική, ώστε οι αποφάσεις να λαμβάνονται με γνώμονα τόσο τις προσωπικές επιθυμίες κάθε γυναίκας όσο και τα ιατρικά δεδομένα.
Διαβάστε εδώ περισσότερα