Περισσότεροι από 2.800 άνθρωποι χρειάστηκε να αναζητήσουν ιατρική φροντίδα σε δημόσια νοσοκομεία και δομές πρωτοβάθμιας υγείας το 2023, έπειτα από δάγκωμα σκύλου. Τα επίσημα στοιχεία του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), που δημοσιεύονται για πρώτη φορά στο πλαίσιο συστηματικής καταγραφής, αποτυπώνουν ένα θέμα Δημόσιας Υγείας που μέχρι σήμερα δεν είχε καταγραφεί με ενιαίο τρόπο σε εθνικό επίπεδο.
Η μελέτη του ΕΟΔΥ καταγράφει συνολικά 2.820 περιστατικά που αναζήτησαν ιατρική βοήθεια, αριθμός που αντιστοιχεί σε 26,9 περιστατικά ανά 100.000 κατοίκους. Παρότι πρόκειται για την πιο ολοκληρωμένη αποτύπωση μέχρι σήμερα, οι ειδικοί εκτιμούν ότι τα πραγματικά περιστατικά μπορεί να είναι περισσότερα, καθώς δεν συμμετείχε το σύνολο των υγειονομικών μονάδων και δεν περιλαμβάνονται οι ιδιωτικές δομές υγείας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, μόνο το 47% των δημόσιων νοσοκομείων και το 36% των μονάδων πρωτοβάθμιας φροντίδας απέστειλαν δεδομένα, γεγονός που δημιουργεί ένδειξη υποκαταγραφής σε εθνικό επίπεδο.
Πότε καταγράφονται τα περισσότερα περιστατικά
Η κατανομή των περιστατικών κατά τη διάρκεια του έτους δείχνει σαφή εποχικότητα. Οι περισσότερες αναφορές έγιναν τους μήνες της Άνοιξης και της θερινής περιόδου, με κορύφωση τον Απρίλιο, ενώ τα λιγότερα περιστατικά καταγράφηκαν τον Οκτώβριο.
Μεγάλες γεωγραφικές διαφορές
Η συχνότητα των περιστατικών παρουσίασε έντονη διαφοροποίηση ανάμεσα στις περιφέρειες της χώρας, κυμαινόμενη από 3 έως 73 περιστατικά ανά 100.000 κατοίκους. Τα στοιχεία δείχνουν ότι το φαινόμενο δεν είναι ομοιόμορφο, αλλά εξαρτάται από τοπικούς παράγοντες, όπως η πυκνότητα πληθυσμού, οι συνθήκες διαβίωσης και ο αριθμός των ζώων συντροφιάς ή αδέσποτων σε κάθε περιοχή.
Ποιοι τραυματίζονται συχνότερα
Η ηλικιακή ομάδα 60–69 ετών εμφάνισε τη μεγαλύτερη συχνότητα περιστατικών (29 ανά 100.000), ενώ τα παιδιά ηλικίας 1–9 ετών τη χαμηλότερη (11 ανά 100.000).
Ωστόσο, στην παιδική ηλικία καταγράφονται συχνότερα τραύματα στην κεφαλή και στον τράχηλο, περιστατικά που σχετίζονται κυρίως με δεσποζόμενους σκύλους. Αντίθετα, στους ενήλικες τα περισσότερα τραύματα προκαλούνται από αδέσποτους σκύλους.
Η συχνότητα περιστατικών μεταξύ δεσποζόμενων και αδέσποτων σκύλων εμφανίζεται σχεδόν ισομερής (αναλογία 1,04:1), στοιχείο που δείχνει ότι το ζήτημα δεν αφορά αποκλειστικά τη μία ή την άλλη κατηγορία ζώων, αλλά σχετίζεται με ευρύτερες συνθήκες συνύπαρξης.
Τι τραυματισμοί καταγράφονται
Σχεδόν τα δύο τρίτα των περιστατικών (63%) αφορούσαν ένα μόνο δάγκωμα, ενώ στο 51% των περιπτώσεων τα τραύματα εντοπίστηκαν στα κάτω άκρα.
Η παρουσία αιμορραγίας καταγράφηκε στο 75% των περιστατικών, ενώ:
το 9% αφορούσε σοβαρότερους τραυματισμούς,
το 5% των ασθενών χρειάστηκε νοσηλεία.
Παρά τη σοβαρότητα ορισμένων περιστατικών, στην πλειονότητα των περιπτώσεων η κλινική εικόνα ήταν ήπια.
Πίσω από τους αριθμούς
Κατά μέσο όρο, κάθε νοσοκομείο που συμμετείχε στη μελέτη αντιμετώπισε 19 περιστατικά τον χρόνο, με εύρος από 1 έως 123 περιστατικά, ενώ οι μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας κατέγραψαν κατά μέσο όρο 14 περιστατικά, με αντίστοιχη διακύμανση.
Ο περιορισμένος αριθμός δομών που συμμετείχαν δείχνει ότι τα περιστατικά σε εθνικό επίπεδο είναι πιθανόν περισσότερα από αυτά που αποτυπώνονται στη μελέτη.
Η σημασία της πρόληψης
Οι ειδικοί τονίζουν ότι τα δαγκώματα σκύλων δεν αποτελούν απλώς ένα ζήτημα τραυματισμών, αλλά πεδίο που συνδέεται με την πρόληψη, την εκπαίδευση και τη συνολική κουλτούρα συνύπαρξης ανθρώπων και ζώων.
Η σωστή ενημέρωση των πολιτών, η εκπαίδευση των παιδιών και των γονέων, η υπεύθυνη κηδεμονία των ζώων, η αποτροπή της εγκατάλειψης, καθώς και η συστηματική εφαρμογή προγραμμάτων στείρωσης και υιοθεσίας αποτελούν βασικούς παράγοντες για τον περιορισμό των περιστατικών.