Η Αιμοδοσία του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου αποτελεί ένα νευραλγικό τμήμα υποστήριξης όλων των κλινικών του νοσοκομείου που έχει δυναμικότητα 760 κλινών σε 24ωρη βάση. Για το παρόν και το μέλλον του τμήματος, οι άνθρωποι του οποίου οραματίζονται τη συμμετοχή τους στην ανάπτυξη ενός Κέντρου Αίματος Κρήτης, εκτός νοσοκομείου, μιλάει στην “Π” η διευθύντριά του, αιματολόγος κ. Βάνα Λυδάκη. Η ίδια σημειώνει:
Το προσωπικό της Αιμοδοσίας
“Η Αιμοδοσία ΠΑΓΝΗ στελεχώνεται από εξειδικευμένο προσωπικό, επιστημονικά καταρτισμένο (πολλοί ιατροί και νοσηλευτές κατέχουν διδακτορικούς και μεταπτυχιακούς τίτλους σπουδών), με υψηλό αίσθημα ευθύνης και αγάπη για την δουλειά του, προσηλωμένο στον εθελοντισμό και την ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρει. Αποτελείται από 12 νοσηλευτές, με προϊσταμένη την κα Βογιατζάκη Μαρία, 3 τεχνολόγους, 1 χημικό και 1 επισκέπτη υγείας. Υπηρετούν επίσης 2 μόνιμοι ιατροί: ο παθολόγος κος Γ. Βαρκαράκης και η βιοπαθολόγος κα Χ. Ανδριώτη, και 2 επικουρικοί: η παθολόγος Μ. Παπαδογιαννάκη και η βιοπαθολόγος Μ. Μπανάσα. Διευθύντρια είναι η αιματολόγος Ε. Λυδάκη. Πολύτιμος συνεργάτης ο γενικός ιατρός Σ. Ψυχαράκης ο οποίος έχει συμβάλει σημαντικά στην προσέλκυση νέων εθελοντών αιμοδοτών.
Η συμμετοχή του τμήματος σε πανελλήνια και διεθνή συνέδρια και ημερίδες με ερευνητικές εργασίες και ομιλίες είναι συνεχής όπως και η εκπαιδευτική δραστηριότητα τόσο εντός του τμήματος όσο και διακλινικά εντός του νοσοκομείου. Πεδία έρευνας και συνεχούς βελτίωσης αποτελούν ο τομέας επεξεργασίας του αίματος, η εφαρμογή νέων θεραπευτικών πρωτοκόλλων στην αιμαφαίρεση, η ψηφιοποίηση των διαδικασιών μεταγγισοθεραπείας του νοσοκομείου και η ανάπτυξη ευφάνταστων μέσων για την προαγωγή του εθελοντισμού».
Σε καθημερινή εφημερία
Σύμφωνα με τη διευθύντρια: “Το τμήμα Αιμοδοσίας ΠΑΓΝΗ ανέπτυξε σταδιακά τις δραστηριότητές του, παράλληλα με τη μεγάλη ανάπτυξη του νοσοκομείου τόσο σε κλίνες όσο και σε εξειδικευμένες δραστηριότητες και επεμβάσεις.
Διαθέτοντας μοναδικές χειρουργικές κλινικές για την Κρήτη και τα Νότια Δωδεκάνησα, όπως Θωρακοχειρουργική, Καρδιοχειρουργική, Αγγειοχειρουργική και Παιδοχειρουργική, σήμερα το ΠΑΓΝΗ είναι κέντρο αντιμετώπισης των σοβαρών τροχαίων ατυχημάτων και εξειδικευμένων σοβαρών περιστατικών με απειλητική για τη ζωή αιμορραγία, για τα οποία η Αιμοδοσία εφημερεύει σε καθημερινή βάση. Επιπλέον εξειδικευμένες παιδιατρικές κλινικές όπως η Παιδιατρική Αιματολογική Ογκολογική Κλινική, η Εντατική Μονάδα Παίδων, η Μονάδα Μεταμόσχευσης Παίδων αλλά και η Μονάδα Μεταμόσχευσης Ενηλίκων απαιτούν την υποστήριξη με εξειδικευμένα παράγωγα αίματος, υψηλών προδιαγραφών, τα οποία η Αιμοδοσία ΠΑΓΝΗ προσφέρει με απόλυτη επάρκεια. Από τον Ιούνιο του 2020 η Αιμοδοσία ΠΑΓΝΗ έχει πιστοποιηθεί με ISO 9001: 2015 για όλα τα επιμέρους τμήματά της».
Καινοτομία στην επεξεργασία του αίματος
Από το 2015 αναπτύχθηκε σύγχρονος τρόπος επεξεργασίας του αίματος με βάση τα διεθνή πρότυπα, και με αυτό τον τρόπο η Αιμοδοσία ΠΑΓΝΗ κατέχει μια πρότυπη για τα ελληνικά δεδομένα Μονάδα Παραγωγής του αίματος όπου εφαρμόζονται και εξειδικευμένες τεχνικές όπως η inline δεξαμενοποίηση, η λευκαφαίρεση, η αδρανοποίηση και ειδικά πρωτόκολλα επεξεργασίας για νεογνικές μεταγγίσεις, «πλύσιμο» αιμοπεταλίων κλπ. Την τεχνογνωσία δε που έχει αποκτήσει στην επεξεργασία του αίματος την μετέδωσε με επιτυχία και σε άλλα νοσοκομεία της χώρας. Τα προϊόντα που παράγονται είναι τυποποιημένα, πιστοποιημένα με ISO, ασφαλή και ποιοτικά ελεγμένα.
Επίσης διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα στην Ελλάδα τμήμα Αιμαφαίρεσης όπου γίνονται – με ειδικά μηχανήματα – συλλογές αιμοπεταλίων, πλάσματος και συμπυκνωμένων ερυθρών από υγιείς εθελοντές δότες. Ακόμη διαθέτει το μοναδικό Κέντρο Θεραπευτικής Αιμαφαίρεσης της Κρήτης και των Νότιων Δωδεκάνησων, όπου γίνονται συλλογές αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων από ασθενείς για αυτόλογη μεταμόσχευση όπως και άλλα θεραπευτικά πρωτόκολλα. Από το 1999 έως σήμερα έχουν γίνει 613 συλλογές αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων σε ενήλικες και παιδιά με κακοήθη νοσήματα.
Από το 2019 δε, και σε συνεργασία με την Αιματολογική κλινική του ΠΑΓΝΗ, το Τμήμα Θεραπευτικής Αιμαφαίρεσης έχει ξεκινήσει συλλογές αιμοποιητικών μοσχευμάτων και άλλων θεραπευτικών υλικών από υγιείς εθελοντές δότες, τα οποία αποστέλλονται για μεταμοσχεύσεις ασθενών εντός και εκτός Ελλάδος.
Οι δράσεις του τμήματος
Αναφερόμενη στις δραστηριότητες του τμήματος στη διάρκεια της πανδημίας και όχι μόνο, η κ. Λυδάκη σημειώνει:
«Λόγω της Covid-19 πανδημίας η Αιμοδοσία ΠΑΓΝΗ σε συνεργασία με την Περιφέρεια και τον Δήμο Ηρακλείου ανέπτυξε δομές δωρεάς αίματος εκτός νοσοκομείου: Κατά την 1η φάση της καραντίνας στην Περιφέρεια Κρήτης (Απρίλιος – Αύγουστος 2020) και κατά τη 2η φάση της καραντίνας τον Σταθμό Αιμοδοσίας ΠΑΓΝΗ στην Πλατεία Ελευθερίας (Νοέμβριος 2020) ο οποίος λειτουργεί μέχρι και σήμερα σε πρωινή και απογευματινή βάση.
«Μπαίνοντας» πολύ νωρίς στον αγώνα των υγειονομικών εναντίον του Covid-19, ξεκίνησε από τον Αύγουστο του 2020 συλλογές υπεράνοσου Covid πλάσματος από υγιείς εθελοντές δότες που είχαν νοσήσει από κοροναϊό, οι οποίες συνεχίζονται μέχρι σήμερα. Συνολικά έχουν χορηγηθεί 229 μονάδες υπεράνοσου πλάσματος στο ΠΑΓΝΗ (34% στη ΜΕΘ και 66% στην κλινική Covid) και 16 σε άλλα νοσοκομεία της Κρήτης.
Η άψογη συνεργασία του προσωπικού με τους εθελοντές αιμοδότες και αιμοπεταλιοδότες έχει οδηγήσει σε αύξηση της δωρεάς αίματος κατά 30% και της δωρεάς αιμοπεταλίων κατά 100% την τελευταία πενταετία
Η Αιμοδοσία ΠΑΓΝΗ έχει ανοικτά το τμήμα Αιμοληψιών τις καθημερινές πρωί και απόγευμα ενώ τα Σαββατοκύριακα πραγματοποιεί αιμοληψίες εκτός νοσοκομείου. Συνεργάζεται δε με 116 συλλόγους εθελοντών αιμοδοτών. Συνολικά, μαζί με τον Σταθμό Αιμοληψιών στο κέντρο του Ηρακλείου, πραγματοποιούνται 33-38 κινητά συνεργεία τον μήνα. Η δωρεά αίματος σε ετήσια βάση είναι περίπου 9.000 μονάδες με την τελευταία 5ετία να έχει παρατηρηθεί αύξηση κατά 30% ενώ η δωρεά αιμοπεταλίων ξεπερνά τις 1.200 θεραπευτικές μονάδες.
Οι μεταγγίσεις ερυθρών στο νοσοκομείο μας είναι περίπου 9.500 μονάδες ετησίως με το 25% εξ αυτών να κατευθύνεται στους ασθενείς της Αιματολογικής κλινικής. Οι μεταγγίσεις αιμοπεταλίων ξεπερνούν τις 2.200 θεραπευτικές μονάδες ανά έτος, με το 40% εξ αυτών να προέρχεται από αιμοπεταλιαφαίρεσεις. Τα αιμοπετάλια από αιμοπεταλιαφαίρεση χορηγούνται κατά 80% σε παιδιά. Τέλος, οι μεταγγίσεις πλάσματος (το ΠΑΓΝΗ είναι κέντρο αναφοράς για θεραπευτικές πλασμαφαιρέσεις) αγγίζουν τις 3.500-4.000 μονάδες».
Σκέψεις για το μέλλον…
“Το όραμα μας”, καταλήγει η ίδια, “είναι η συμμετοχή μας στην ανάπτυξη ενός Κέντρου Αίματος Κρήτης εκτός νοσοκομείων, το οποίο θα συμπεριλάβει τον σημερινό Σταθμό Αιμοληψιών μας στην Πλατεία Ελευθερίας και θα έχει διττό ρόλο: πρώτα πρώτα θα λειτουργεί ως χώρος της πόλης μας για τη δωρεά αίματος: «το Σπίτι του Αιμοδότη».
Η πανδημία μας δίδαξε ότι η δωρεά αίματος από υγιείς εθελοντές είναι σωστό να γίνεται εύκολα και με ασφάλεια εντός του αστικού ιστού και εκτός του νοσοκομειακού περιβάλλοντος. Ένας τέτοιος χώρος θα αποτελέσει πεδίο δράσεων με στόχο την ανάπτυξη του εθελοντισμού και την προσέλκυση νέων εθελοντών σε τακτική βάση. Πέραν αυτού όμως το Κέντρο Αίματος θα μπορεί να συγκεντρώνει και να επεξεργάζεται όλες τις μονάδες αίματος από τα νοσοκομεία του νησιού και να αναδιανέμει τα παράγωγα αίματος σε αυτά εξοικονομώντας πόρους και προσφέροντας τυποποίηση, ποιότητα και επάρκεια, κ ατά τα πρότυπα της Ευρώπης και τις συστάσεις του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας”.