Νταγκουλάκια προζυμένια: Ένα κέρασμα για κάθε περίσταση στα κρητικά σπίτια

Νταγκουλάκια στην Κρήτη ονομάζονται τα τραγανιστά παξιμαδάκια, αυτά τα νόστιμα και μοσχομυριστά παξιμαδάκια, που τα απολαμβάνουν μικροί και μεγάλοι, είτε βουτηγμένα στο βραστόγαλο, είτε στο βραστάρι, είτε προσφέρονται ως κέρασμα ή συνοδευτικό του καφέ και της τσικουδιάς.

Υλικά:

προζύμι ή νωπή μαγιά

περίπου 1 κιλό αλεύρι  για όλες τις χρήσεις

1 νεροπότηρο ζάχαρη ή μέλι

1 κρασοπότηρο ελαιόλαδο

1 κρασοπότηρο *αλουσά (2 κουταλιές της σούπας στάχτη, από φυσικά ξύλα) ή 1 κρασοπότηρο χυμό πορτοκαλιού

1½ νεροπότηρο κανελογαρύφαλλο (2 ξύλα κανέλας, 4 καρφάκια γαρίφαλα)

1 φλιτζανάκι ξύσμα από το λεμόνι

1/2 κουταλάκι μαστίχα κοπανισμένη

Διαδικασία:                                                                                                                                            

Βήμα 1ο

Ανεπιάνουμε το προζύμι  που θέλουμε να ζυμώσουμε: σε ένα μεγάλο μπολ ή *λεκανίδα  βάζουμε το προζύμι, προσθέτουμε χλιαρό νερό και άλλο τόσο αλεύρι να γίνει ένας πηχτός χυλός, το αφήνουμε να φουσκώσει σε ζεστό μέρος σκεπασμένο με πανί. Αν δεν έχουμε προζύμι βάζουμε 75γρ. νωπή μαγιά.

Βήμα 2^ο

Κοσκινίζουμε  το αλεύρι και ετοιμάζουμε το κανελογαρύφαλλο: βράζουμε το νερό με την  κανέλα. Σουρώνουμε  και το αφήνουμε  να κρυώσει.

Βήμα 3ο

Ετοιμάζουμε την αλουσά: κοσκινίζουμε τη στάχτη και την βράζουμε με νερό, την αφήνουμε να κρυώσει, να κατασταλάξει και μετά τη σουρώνουμε.

Βήμα 4ο

Μόλις ανέβει  η ζύμη προσθέτουμε  τα υπόλοιπα υλικά, ρίχνουμε σιγά – σιγά και το αλεύρι και γλυκοζυμώνουμε έως ότου γίνει μία μαλακιά ζύμη που να μην κολλάει στα χέρια μας.

Βήμα 5ο

Χωρίζουμε τη ζύμη σε ίσα μέρη, πλάθουμε μακρόστενα κυλινδρικά ψωμάκια. Με το μαχαίρι χαράζουμε  κάθετες φετούλες. Τοποθετούμε τα ψωμάκια σε ταψί στο οποίο έχουμε στρώσει αντικολλητικό χαρτί, αφήνοντας απόσταση μεταξύ τους γιατί θα απλώσουν.

Βήμα 6ο

Ψήνουμε τα ψωμάκια στους 170 βαθμούς στη μεσαία σχάρα για  30-35 λεπτά,  μέχρι να ροδίσουν.

Τα αφήνουμε  να κρυώσουν και με το χέρι, τα χωρίζουμε σε ντακουλάκια.

Βάζουμε τα ντακουλάκια στο ταψί και τα ξαναφήνουμε για 30 με 40 λεπτά, στους 75 βαθμούς  μέχρι να γίνουν παξιμαδάκια.

Κρητική ντοπιολαλιά

λεκανίδα: πήλινη μεγάλη λεκάνη

αλουσά ή αλισίβα: νερό περασμένο μέσα από στάχτη για αρτοσκευάσματα

*Η συνταγή είναι μια ευγενικής παραχώρηση της προέδρου του Φεστιβάλ Κρητικής Κουζίνας Λένας Ηγουμενάκη