Στα τρόφιμα και τα ποτά που περιέχουν χρωστικές, οι τελευταίες δεν είναι ο μοναδικός κίνδυνος για την υγεία του καταναλωτή, αποκαλύπτει νέα μελέτη. Σύμφωνα με αυτή, τα τρόφιμα και τα ποτά με συνθετικές χρωστικές περιέχουν κατά μέσο όρο 141% περισσότερη συνολική ζάχαρη σε σύγκριση με τα προϊόντα χωρίς συνθετικές χρωστικές. Την ίδια ώρα, ωστόσο, το νάτριο και τα κορεσμένα λιπαρά ήταν χαμηλότερα στα τρόφιμα με χρωστικές ουσίες, σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics.
Τα αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι οι συνθετικές χρωστικές ουσίες τροφίμων μπορούν να θεωρηθούν «κόκκινη σημαία» για ένα προϊόν που είναι πιθανότατα λιγότερο υγιεινό συνολικά, τονίζει ο δρ David Andrews, επικεφαλής επιστημονικός υπεύθυνος της Environmental Working Group, μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης υπεράσπισης της υγείας και του περιβάλλοντος, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.
Τα υπόλοιπα προβλήματα με τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα
Όπως λέει η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, δρ Elizabeth Dunford, η επιδίωξη της σχετικής έρευνας καθοδηγήθηκε τόσο από «προσωπική όσο και επαγγελματική περιέργεια».
«Είμαι μητέρα δύο μικρών παιδιών – ηλικίας 7 και 5 ετών – και σίγουρα παρατηρώ αλλαγές στη συμπεριφορά, ιδίως του γιου μου, μετά την κατανάλωση ζαχαρούχων προϊόντων χρωματισμένων με συνθετικές χρωστικές ουσίες», δήλωσε η Dunford, σύμβουλος του τμήματος πολιτικής τροφίμων του Ινστιτούτου George για την Παγκόσμια Υγεία.
Τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα αποτελούν έως και το 70% της προμήθειας τροφίμων στις ΗΠΑ και παρασκευάζονται με βιομηχανικές τεχνικές και συστατικά που «είτε δεν χρησιμοποιούνται ποτέ είτε χρησιμοποιούνται σπάνια στις κουζίνες», σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών. Αυτά τα τρόφιμα είναι συνήθως φτωχά σε φυτικές ίνες και πλούσια σε θερμίδες, πρόσθετη ζάχαρη, εξευγενισμένα δημητριακά και λίπη, νάτριο και πρόσθετα, τα οποία έχουν σχεδιαστεί για να βοηθήσουν να γίνει το φαγητό πιο ελκυστικό.
Τα πρόσθετα συχνά περιλαμβάνουν συντηρητικά για τη διατήρηση της φρεσκάδας και της υφής ή για την αντίσταση στη μούχλα και τα βακτήρια, καθώς και γαλακτωματοποιητές για την αποτροπή του φυσικού διαχωρισμού των συστατικών. Άλλα κοινά πρόσθετα περιλαμβάνουν ενισχυτές αρώματος και γεύσης και παράγοντες για την καταπολέμηση του αφρισμού, τη λεύκανση, τη διόγκωση, την πηκτωματοποίηση και το γλασάρισμα.
Πολυάριθμες μελέτες που έχουν δημοσιευτεί τις τελευταίες δεκαετίες έχουν συνδέσει την κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων με παθήσεις ή προβλήματα υγείας, όπως διαβήτη τύπου 2, καρδιαγγειακές παθήσεις, παχυσαρκία, πρόωρο θάνατο, καρκίνο, κατάθλιψη, γνωστική εξασθένηση, εγκεφαλικό επεισόδιο και διαταραχές ύπνου. Και οι κίνδυνοι για ορισμένα από αυτά τα προβλήματα ξεκινούν από μία μόνο ημερήσια μερίδα υπερεπεξεργασμένων τροφίμων, σύμφωνα με πολλαπλές μελέτες. Αυτά τα στοιχεία είναι ο λόγος για τον οποίο ορισμένα από τα κράτη με νόμους ή νομοσχέδια που περιορίζουν τις χρωστικές ουσίες τροφίμων έχουν συμπεριλάβει δημοφιλή πρόσθετα, όπως τα βρωμιούχα φυτικά έλαια ή τα προπυλοπαραβένια.
Είναι επίσης ο λόγος για τον οποίο οι ειδικοί προειδοποιούν κατά της κατανάλωσης τέτοιων τροφίμων, ακόμη και αν είναι χρωματισμένα με φυσικές χρωστικές ουσίες, προς τις οποίες στρέφεται η βιομηχανία εν μέσω ομοσπονδιακών και κρατικών πιέσεων. Η εταιρεία Kraft Heinz, για παράδειγμα, θα καταργήσει σταδιακά τις συνθετικές χρωστικές από το περίπου 10% του χαρτοφυλακίου των προϊόντων της στις ΗΠΑ πριν από το τέλος του 2027. Η Nestlé θα κάνει το ίδιο μέσα στο επόμενο έτος, όπως δήλωσε η εταιρεία στο CNN.
Ο βασικός στόχος της νέας μελέτης με επικεφαλής την Dunford ήταν η μέτρηση της χρήσης συνθετικών χρωστικών ουσιών σε 39.763 προϊόντα τροφίμων και ποτών που πωλούνται από τους 25 κορυφαίους κατασκευαστές στις ΗΠΑ, χρησιμοποιώντας δεδομένα για το 2020 από την Label Insight, μια εταιρεία της NielsenIQ για πληροφορίες σχετικά με τα προϊόντα.
Έως και 19%, ή 1 στα 5, των προϊόντων περιείχαν από μία έως επτά συνθετικές χρωστικές ουσίες, διαπίστωσαν οι ερευνητές. Η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη τεχνητή βαφή ήταν η κόκκινη βαφή Νο 40, ακολουθούμενη από την κόκκινη βαφή Νο 3 και την μπλε βαφή Νο 1.
Οι κατηγορίες τροφίμων με τη μεγαλύτερη χρήση χρωστικών ουσιών ήταν τα αθλητικά ποτά (79%), τα συμπυκνωμένα ροφήματα (71%) και τα γλυκίσματα (54%). «Τα ανθρακούχα ποτά αντιπροσώπευαν το μεγαλύτερο ποσοστό των συνολικών πωλήσεων των προϊόντων που περιείχαν συνθετικές χρωστικές (30%), λόγω του ότι ήταν η κατηγορία με τις υψηλότερες πωλήσεις», έγραψαν οι συγγραφείς.
Ωστόσο, ορισμένοι κατασκευαστές επεσήμαναν ότι οι αλλαγές στην αγορά από το 2020 και μετά ενδέχεται να επηρεάσουν τα σημερινά ποσοστά. Παρόλα αυτά, οι χρωστικές ουσίες εξακολουθούν να αποτελούν σημαντικό μέρος του συστήματος τροφίμων και πολλά από αυτά τα προϊόντα παραμένουν στην αγορά.