Το σίγουρο είναι ότι τα παιδιά δεν γεννιούνται και είναι κακομαθημένα. Οι γονείς παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα ενός παιδιού τα πρώτα χρόνια της ζωής του.
Τη σημερινή εποχή τα παιδιά γεννιούνται κατά μεγάλη πλειοψηφία με πολλές ανέσεις. Τα υλικά αγαθά είναι περισσότερα σε σχέση με την εποχή που οι περισσότεροι γονείς μεγάλωναν. Και οι παροχές των γονιών στα παιδιά είναι πολύ μεγαλύτερες, είτε αυτό έχει να κάνει σε υλικά αγαθά, είτε σε μόρφωση.
Τα παιδιά, λοιπόν, μαθαίνουν να έχουν ότι χρειάζονται και ότι θέλουν. Και οι γονείς τους τα προσφέρουν, χωρίς δεύτερη σκέψη. Αυτό καθορίζει τη συμπεριφορά και τον χαρακτήρα των παιδιών κατά πολύ, αφού ότι θέλουν μπορούν να το έχουν. Εάν οι γονείς δεν μπορούν να αρνηθούν στα παιδιά τους, όταν αυτά ζητούν κάτι, είναι ένας από τους λόγους που τα παιδιά γίνονται κακομαθημένα.
Η Δρ Michele Borba εκπαιδευτική ψυχολόγος εξηγεί: «Όλα περιστρέφονται γύρω από τις επιθυμίες και τα συναισθήματα του παιδιού, ενώ οι άλλοι έρχονται σε δεύτερη μοίρα». Η κλινική ψυχολόγος Laura Markham, από την πλευρά της, προειδοποιεί ότι ο όρος «κακομαθημένο» μπορεί να είναι άδικος, καθώς αποδίδει την ευθύνη στα παιδιά, ενώ στην πραγματικότητα αυτή ανήκει στους γονείς. «Τα παιδιά κάνουν ό,τι τα έχουμε εκπαιδεύσει να κάνουν», σημειώνει.
Το γεγονός ότι ορισμένοι γονείς κακομαθαίνουν τα παιδιά τους δε σημαίνει ότι δεν έχουν τις καλύτερες προθέσεις: Θέλουν να τους προσφέρουν τα πάντα, να αποφύγουν συγκρούσεις ή απλώς δεν έχουν την ενέργεια να επιβάλουν κανόνες. Η συνεχής υποχώρηση, όμως, μπορεί να οδηγήσει σε μακροχρόνια προβλήματα.
Τι χαρακτηριστικά μπορεί να έχει ένα «κακομαθημένο παιδί»
- Ξεσπά όταν ακούει «όχι»: Τα κακομαθημένα παιδιά δυσκολεύονται να δεχτούν μια άρνηση και συχνά εκφράζουν την απογοήτευσή τους έντονα.
- Δεν είναι ποτέ ικανοποιημένο: Ακόμα κι αν έχει πολλά, ζητά διαρκώς περισσότερα.
- Έχει εγωκεντρική συμπεριφορά: Τείνει να βλέπει τον κόσμο μόνο μέσα από τον δικό του φακό και να μη νοιάζεται για τους άλλους.
- Δεν έχει υπομονή: Θέλει να παίρνει αμέσως ό,τι ζητάει.
- Δεν αποδέχεται την ήττα: Δυσκολεύεται να χειριστεί την απογοήτευση όταν χάνει σε οτιδήποτε, είτε πρόκειται για παιχνίδια, για αθλήματα και άλλα.
- Επιμένει μέχρι να πετύχει τον στόχο του: Χρησιμοποιεί συχνά χειριστικά μέσα, όπως ψέματα ή εκβιασμό.
- Αρνείται να ολοκληρώσει μικρές δουλειές χωρίς παρακίνηση ή ανταμοιβή.
Πώς να βοηθήσετε το παιδί σας να απαλλαγεί από αυτές τις συμπεριφορές:
- Προετοιμαστείτε για το γεγονός ότι θα συναντήσετε αντίσταση και επιμείνετε σταθερά στα όρια που έχετε θέσει.
- Πείτε «όχι» με ηρεμία, χωρίς ενοχές.
- Θέστε όρια με ενσυναίσθηση, εξηγώντας γιατί είναι σημαντικά.
- Διδάξτε την αξία του να δίνεις και όχι μόνο να παίρνεις.
- Βοηθήστε το παιδί να νιώσει ευγνωμοσύνη και εκτίμηση για τα απλά πράγματα της ζωής.
- Μάθετε στο παιδί να σκέφτεται τους άλλους και να μετατοπίσει το «εγώ» σε «εμείς».
Είναι πιο σημαντικό να διδάξετε στο παιδί ότι δεν θα έχει συνέχεια αυτό που θέλει. Με συνέπεια, υπομονή και θετική καθοδήγηση, μπορείτε να μάθετε στο παιδί σας να εκτιμά όσα έχει και να αναπτύσσει ισορροπημένη συμπεριφορά.