Αν μπορούμε να εμπιστευτούμε τους άλλους καθορίζεται με το πώς έχουμε μεγαλώσει και τις σχέσεις εμπιστοσύνης που έχουμε αναπτύξει με την οικογένεια μας και το στενό μας περιβάλλον. Η απόρριψη που μπορεί να έχουμε δεχτεί ή και κάποιες φορές η παρενόχληση, μπορεί να επηρεάσει την εμπιστοσύνη που δείχνουμε σε άλλα άτομα.
Ωστόσο, υπάρχει και μια άλλη εξήγηση, επισημαίνει σε άρθρο της στο Psychologies.com, η Louise Leboyer.
Όταν ένας αγαπημένος μας άνθρωπος είναι παρών στις σημαντικές στιγμές, δεν μας προδίδει και μας ακούει πάντα, μπορούμε να το εκλάβουμε ως σημάδι ότι είναι άξιος της εμπιστοσύνης μας. Αλλά γιατί μερικοί άνθρωποι είναι πιο πρόθυμοι να εμπιστεύονται από άλλους;
Τις περισσότερες φορές, είναι οι σχέσεις με τα μέλη της οικογένειας και τους στενούς μας φίλους που μας δίνουν την ευκαιρία να εμπιστευτούμε τους άλλους και να ανακαλύψουμε τα όρια αυτής της εμπιστοσύνης. «Όταν αυτά τα άτομα δεν είναι αξιόπιστα ή αν βιώσουμε μια εμπειρία κατά την οποία η εμπιστοσύνη μας προδίδεται επανειλημμένα, μπορεί να καταλήξουμε να πιστεύουμε ότι τα άτομα που μας περιβάλλουν δεν είναι ουσιαστικά αξιόπιστα», εκτιμά η Kendra Cherry, ειδική στην κοινωνική αποκατάσταση, για το Very Well Mind.
Λόγοι έλλειψης εμπιστοσύνης προς τους άλλους
Όπως και για όλα τα χαρακτηριστικά των σχέσεών μας, οι εμπειρίες που βιώνουμε κατά την παιδική ηλικία παίζουν καθοριστικό ρόλο, ιδίως όσον αφορά την εμπιστοσύνη. Η έλλειψη σχέσεων εμπιστοσύνης με τους γονείς και το στενό περιβάλλον κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής μας μπορεί να επηρεάσει μακροπρόθεσμα την εμπιστοσύνη μας προς τους άλλους. Η παρενόχληση και η απόρριψη μπορούν επίσης να επηρεάσουν την εμπιστοσύνη μας, ώστε να λειτουργήσουν ως προστασία για το μέλλον και να αποφευχθούν πιθανές προδοσίες. Οι συνολικές εμπειρίες στις σχέσεις μας μπορούν να επηρεάσουν την εμπιστοσύνη μας.
«Οι διαταραχές της ψυχικής υγείας ή τα τραυματικά γεγονότα μπορούν επίσης να συμβάλουν σε προβλήματα εμπιστοσύνης, καθώς επηρεάζουν την αντίληψη που έχουμε για τον εαυτό μας και τις σχέσεις μας με τους άλλους», υπενθυμίζει η Kendra Cherry.
Τα προβλήματα εμπιστοσύνης μπορεί να είναι ένα από τα συμπτώματα της μετατραυματικής διαταραχής άγχους.
Μοναξιά
Σε μια νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε τον Μάιο του 2024 στο British Journal of Psychology, οι ερευνητές εξέτασαν το αίσθημα της μοναξιάς, την εσωστρέφεια και την επίδρασή τους στην ικανότητα να εμπιστεύονται τους άλλους και στην αντίληψή τους για την αξιοπιστία τους. Για να μελετήσουν αυτές τις σχέσεις, οι Gabriele Bellucci και Soyoung Q. Park διεξήγαγαν τρία πειράματα. Κατά τη διάρκεια αυτών, οι συμμετέχοντες έπαιζαν παιχνίδια στα οποία έπρεπε να μοιραστούν τα κέρδη με τον σύντροφό τους.
Δημιουργήθηκαν διάφορες εναλλακτικές λύσεις για να αποκλειστούν ορισμένα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, όπως η γενναιοδωρία. Παράλληλα με αυτά τα πειράματα, πραγματοποιήθηκαν τεστ προσωπικότητας και αξιολογήσεις της μοναξιάς, της ευτυχίας, της αυτοεκτίμησης, των στιγμιαίων συναισθημάτων μοναξιάς και της ανάγκης για αίσθημα του ανήκειν.
Εξωστρέφεια και εμπιστοσύνη
Τα αποτελέσματα της πρώτης μελέτης έδειξαν ότι τα άτομα που ανέφεραν μεγαλύτερο αίσθημα μοναξιάς είχαν την τάση να εμπιστεύονται περισσότερο τους άλλους, αλλά είχαν λιγότερες προσδοκίες όσον αφορά την αξιοπιστία των άλλων. Τα εξωστρεφή άτομα είχαν την τάση να αισθάνονται λιγότερο μοναχικά και να περιμένουν ότι οι άλλοι είναι πιο αξιόπιστοι.
Όταν τα άτομα ένιωθαν μοναξιά, αλλά παρουσίαζαν υψηλά επίπεδα εξωστρέφειας, είχαν την τάση να πιστεύουν περισσότερο στην αξιοπιστία των άλλων. Έτσι, αν και το αίσθημα της μοναξιάς είχε την τάση να μειώνει την αντίληψη της αξιοπιστίας των άλλων, αυτός ο παράγοντας μπορούσε να μετριαστεί από την εξωστρέφεια. Τα άτομα που ένιωθαν μοναξιά και ήταν εσωστρεφή θα είχαν επομένως περισσότερες δυσκολίες να εμπιστευτούν τους άλλους.
(Πληροφορίες από Psychologies.com)