Σοβαρές είναι οι επιπτώσεις στην υγεία, από μικρότερο προσδόκιμο επιβίωσης έως χρόνιες νόσους και ψυχικές ασθένειες, λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας και της κλιματικής αλλαγής. Τους κινδύνους που εγκυμονεί η αλλαγή του κλίματος για την Υγεία ανέλυσε ο Έλληνας Καθηγητής Επιστημών Περιβάλλοντος στο Πανεπιστήμιο του Harvard, Πέτρος Κουτράκης, σε πρόσφατη εκδήλωση της Ακαδημίας Αθηνών.
«Στη Μεσόγειο η θερμοκρασία έχει ανέβει περισσότερο συγκριτικά με τη μέση παγκόσμια. Και δυστυχώς η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες με τα περισσότερα προβλήματα», επισημαίνει ο Καθηγητής στο ygeiamou.gr.
Η ακραία ζέστη, όπως λέει, μπορεί να οδηγήσει σε θανάτους από καρδιαγγειακά νοσήματα, καθώς και εγκεφαλικούς θανάτους και είναι περισσότερο επικίνδυνη για τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, όπως είναι οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με χρόνια νοσήματα.
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature, το καλοκαίρι του 2022 καταγράφηκαν στην Ελλάδα σχεδόν 3.000 θάνατοι που είχαν σχέση με τη ζέστη. Εξ αυτών, οι 2.076 αφορούσαν σε γυναίκες και οι 822 σε άνδρες. Ανά εκατομμύριο πληθυσμού, η αναλογία είναι 367 για τις γυναίκες και 153 για τους άνδρες. Μάλιστα, η Ελλάδα σημείωσε έναν σημαντικά υψηλό αριθμό θανάτων το καλοκαίρι του 2022 σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ενδεικτικά, στη Γερμανία, όπως αναφέρεται στην ίδια δημοσίευση, καταγράφηκαν 8.173 θάνατοι – πρόκειται για μια χώρα με πολύ μεγαλύτερο πληθυσμό σε σχέση με τον ελληνικό. Στη Βουλγαρία, όμως, καταγράφηκαν 1.277 θάνατοι, στην Κύπρο 101, στη Δανία 252, στην Αυστρία 419.
Το οξύμωρο για τη χώρα μας, σύμφωνα με τον κ. Κουτράκη, είναι ότι στη βόρεια Ελλάδα παρατηρούνται περισσότεροι θάνατοι λόγω ζέστης σε σχέση με τη νότια Ελλάδα. Φαινόμενο που το αποδίδει στην προσαρμοστικότητα των πολιτών στις υψηλές θερμοκρασίες. Όπως λέει, στην Κρήτη, όπου οι πολίτες έχουν συνηθίσει σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες, έχουν επενδύσει σε κλιματιστικά, κάτι που ενδεχομένως δεν έχουν κάνει όλοι οι κάτοικοι βόρειας Ελλάδας, έχοντας συνηθίσει σε περισσότερη … δροσιά.
Επιπλέον, ο Καθηγητής του Harvard εξηγεί ότι η τάση αύξησης της θερμοκρασίας στη βόρεια Ελλάδα είναι μεγαλύτερη σε σχέση με τη νότια Ελλάδα, παρότι στη νότια Ελλάδα οι απόλυτες θερμοκρασίες είναι υψηλότερες.
Εφιστά δε την προσοχή για αλλαγή του τρόπου ζωής των Ελλήνων. «Η Δημόσια Υγεία δεν είναι τόσο ανεπτυγμένη στην Ελλάδα. Το προσδόκιμο επιβίωσης αρχίζει να ελαττώνεται, τα ποσοστά παχυσαρκίας είναι αυξημένα. Οι πολίτες τρώνε πολύ κρέας, καπνίζουν, πίνουν αλκοόλ. Η κλιματική αλλαγή θέλει καλή υγεία. Το κλίμα και οι καύσωνες επηρεάζουν περισσότερο όσους έχουν καρδιακά, μεταβολικά, ψυχικά προβλήματα», λέει στο ygeiamou.gr ο κ. Κουτράκης.
Καρδιαγγειακοί θάνατοι, αυτοκτονίες, εισαγωγές σε νοσοκομεία ψυχικής υγείας
Η επίπτωση της ακραίας ζέστης στην καρδιά είναι αξιοσημείωτη. Όπως ανέφερε ο κ. Κουτράκης, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, σε παγκόσμιο επίπεδο για κάθε 1.000 καρδιαγγγειακούς θανάτους, επιπλέον δύο θάνατοι αποδίδονται σε ημέρες ακραίας ζέστης.
Επίσης, οι υψηλότερες θερμοκρασίες αυξάνουν τα ποσοστά αυτοκτονιών, σύμφωνα με μελέτη για τις ΗΠΑ και το Μεξικό. Πιο αναλυτικά, τα ποσοστά αυτοκτονιών αυξάνονται κατά 0,7% στις κομητείες των ΗΠΑ και κατά 2,1% στους δήμους του Μεξικού για αύξηση της μέσης μηνιαίας θερμοκρασίας κατά 1°C. Μάλιστα, η ανεξέλεγκτη κλιματική αλλαγή θα μπορούσε να οδηγήσει σε συνολικά 9.000 – 40.000 επιπλέον αυτοκτονίες στις ΗΠΑ και το Μεξικό μέχρι το 2050.
Την ίδια στιγμή, αδημοσίευτη μελέτη στην Κύπρο που αφορά στα χρόνια από το 2000 έως το 2019 δείχνει δυνατή σχέση μεταξύ θερμοκρασιών του περιβάλλοντος και εισαγωγών σε νοσοκομεία ψυχικής υγείας για αγχώδεις διαταραχές αλλά και προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως η σχιζοφρένεια. Ο κ. Κουτράκης σημειώνει πως αντίστοιχες μελέτες στις ΗΠΑ επιβεβαιώνουν τη συσχέτιση κλιματικής αλλαγής με προβλήματα ψυχικής υγείας.
Οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες επηρεάζουν και τον κίνδυνο ατυχημάτων και τραυματισμών. Συστηματική ανασκόπηση 24 μελετών για περίπου 22 εκατομμύρια εργατικά ατυχήματα δείχνει συνολική αύξηση 17% στον κίνδυνο τραυματισμού κατά τη διάρκεια καύσωνα. Το ποσοστό αυτό αυξάνεται σε 26% για τα θερμά μεσογειακά κλίματα.