Η αποδιοργάνωση μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην ψυχική ευημερία. Μελέτες δείχνουν ότι η ακαταστασία σχετίζεται με προβλήματα μνήμης, κακές διατροφικές συνήθειες, αυξημένο άγχος και διαταραχές της διάθεσης. Επιπλέον, έχει βρεθεί συσχέτιση μεταξύ υψηλών επιπέδων της ορμόνης του στρες (κορτιζόλης) και της ζωής σε ακατάστατους χώρους.
Ο Natalie Dattilo, καθηγητής της Γνωσιακής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο ΜακΓκίλ, στο Μόντρεαλ, τονίζει ότι συχνά η ακαταστασία αντικατοπτρίζει την εσωτερική μας ψυχολογική κατάσταση. Όταν αισθανόμαστε ψυχικά κουρασμένοι και χαμένοι, συχνά αυτό αποτυπώνεται στο σπίτι ή στο γραφείο μας. Η κατάσταση αυτή, όμως, μπορεί να αντιστραφεί: με την οργάνωση του χώρου μας μπορούμε να ενισχύσουμε τη συγκέντρωση, να βελτιώσουμε τη διάθεση και να ενισχύσουμε την αίσθηση ελέγχου.
Οργανωμένοι χώροι μπορούν να οδηγήσουν σε καλύτερες αποφάσεις, λιγότερη εξάντληση και μεγαλύτερη παραγωγικότητα. H Daniel Levitin, κλινική ψυχολόγος και ειδική στην ψυχική υγεία, σημειώνει ότι η αποδιοργάνωση μάς κοστίζει χρόνο και ενέργεια, ακόμα και οικονομικά. Υπολογίζει ότι ο μέσος άνθρωπος χάνει περίπου το 5% του χρόνου του ψάχνοντας χαμένα αντικείμενα ή διορθώνοντας λάθη που προκύπτουν από την έλλειψη τάξης.
Παρόλο που η οργάνωση δεν υποκαθιστά την επαγγελματική ψυχολογική βοήθεια — ιδιαίτερα για σοβαρές καταστάσεις όπως η κατάθλιψη — υπάρχουν τεκμηριωμένα οφέλη από τη διατήρηση ενός καθαρού και οργανωμένου περιβάλλοντος: μειωμένο άγχος, βελτιωμένος ύπνος, καλύτερη διατροφή, ακόμη και ενίσχυση των διαπροσωπικών σχέσεων, όπως αναφέρει το National Geographic.
Η Dr Libby Sander, επίκουρη καθηγήτρια Οργανωσιακής Συμπεριφοράς στο Πανεπιστήμιο Bond, σημειώνει πως η έλλειψη ακαταστασίας συνδέεται με καλύτερη σωματική υγεία, εν μέρει γιατί οι άνθρωποι που ζουν σε οργανωμένα σπίτια είναι πιο δραστήριοι και έχουν πιο υγιεινές συνήθειες. Η Neha Khorana, κλινική ψυχολόγος, επισημαίνει επίσης τη θετική επίδραση της οργάνωσης στη μείωση του άγχους και στην ενίσχυση της ψυχικής ανθεκτικότητας.
Αν αναρωτιέστε από πού να ξεκινήσετε, οι ειδικοί προτείνουν μικρά και διαχειρίσιμα βήματα: ένα συρτάρι, μία γωνιά του γραφείου ή ένα ντουλάπι της κουζίνας. Η διαδικασία μπορεί να γίνει πιο ευχάριστη με μουσική!
Η υποστήριξη από φίλους και οικογένεια μπορεί επίσης να βοηθήσει. Η διαδικασία της ταξινόμησης — «τι κρατώ, τι πετώ, τι μεταφέρω» — είναι καθοριστική. Προτείνεται να αποφεύγεται η συναισθηματική εμπλοκή, όπως το άγγιγμα κάθε αντικειμένου για να δούμε αν «μας φέρνει χαρά», καθώς κάτι τέτοιο μπορεί να ενισχύσει τη σύνδεσή μας με πράγματα που ίσως δεν χρειαζόμαστε πια.
Τέλος, η οργάνωση δεν περιορίζεται μόνο στον φυσικό χώρο. Η ψηφιακή αποσυμφόρηση — από τα e-mail μέχρι τα αρχεία στον υπολογιστή — αποτελεί επίσης σημαντικό βήμα προς μία πιο ήρεμη και συγκεντρωμένη καθημερινότητα.
Η οργάνωση απαιτεί χρόνο, υπομονή και λήψη αποφάσεων. Όμως, μέσα από αυτή τη διαδικασία, όχι μόνο ανακτούμε τον έλεγχο του περιβάλλοντός μας, αλλά στέλνουμε και ένα σαφές μήνυμα στον εαυτό μας: «Αξίζω τη φροντίδα και τον χώρο που δημιουργώ».