«Θα πρέπει άραγε να αποκτήσει συνείδηση η Τεχνητή Νοημοσύνη»; Αυτό ήταν ένα από τα ερωτήματα που κλήθηκαν να απαντήσουν επιστήμονες από όλο τον κόσμο στο συνέδριο που ξεκίνησε χθες στο Ηράκλειο με θέμα την Τεχνητή Νοημοσύνη και την Αισθαντικότητα.
Και ήταν πολλά, ενδιαφέροντα και διαφορετικά όσα ακούστηκαν στο συνέδριο που συνεχίζεται σήμερα και θα ολοκληρωθεί αύριο. Το συνέδριο οργανώνει τοπικά για το Διεθνές Κέντρο Μελετών Συνείδησης (ICCS) η Philosynthesis S.A. και η Μαρία Κασμιρλή, με την υποστήριξη και του Τμήματος Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Η πρώτη μέρα του συνεδρίου, με προεδρεύοντες τη Μαρία Κασμιρλή, τον Emanuele Castano και τον Artem Besedin, έκλεισε με επιτυχία, καθώς διακεκριμένοι επιστήμονες από όλο τον κόσμο μίλησαν για την AI, τις προκλήσεις αλλά και τις δυνατότητες που φέρνει στη ζωή του ανθρώπου. Mεταξύ των ομιλητών ήταν οι Keith Frankish, Nicholas Humphrey, Michael Pauen, Katarina Marcincinova, Pietro Perconti, Clara Colombatto κ.ά.
Μεγάλο μέρος της συζήτησης κατέλαβε το θέμα της συνείδησης στην ΤΝ. Ο Keith Frankish έθεσε το ερώτημα πώς να σκεφτούμε για τη συνείδηση ή μήπως να μην σκεφτούμε; Ακόμα και αν δημιουργήσουμε κάτι που μοιάζει με αντίγραφο της συνείδησης, θα είμαστε ποτέ σίγουροι ότι τα καταφέραμε; Μήπως τελικά εμείς να φροντίσουμε για τις λειτουργίες της TN και να αφήσουμε τη συνείδηση να φροντίσει τον εαυτό της;
Η Katarina Marcincinova δεν θεωρεί ότι πρέπει να επιδιώξουμε καν να αποκτήσει η ΤΝ συνείδηση; Αν αποκτήσει θα είναι σαν τη συνείδηση του ανθρώπου; Όχι. Θα είναι διαφορετικού είδους και θα έχει διαφορετικές ανάγκες. Θα είναι επικίνδυνη; Η ηθική τι θέση θα έχει σε αυτήν; Αν θα έχει…
Εκτός από τη συνείδηση, στη συζήτηση ο Nicholas Humphrey έβαλε και τις έννοιες της αίσθησης (τι μου συμβαίνει;) και της αντίληψης (τι συμβαίνει εκεί έξω;) με το παράδειγμα των μυρμηγκιών με το ψευτοσκαθάρι. Πόσο διακριτά είναι τα όριά τους τελικά; «Τα ψευδοσκαθάρια ενσωματώνονται άψογα στις κοινωνίες των μυρμηγκιών στρατιωτών, αλλά αντί να βοηθούν, καταβροχθίζουν τους νεαρούς απογόνους των ανυποψίαστων συντρόφων τους. Ολόκληρο το σχήμα του σώματός τους έχει εξελιχθεί ώστε να μοιάζει με αυτό των μυρμηγκιών στα οποία επιτίθενται, και μυρίζουν και συμπεριφέρονται κι αυτά σαν μυρμήγκια. Μάλιστα, συμμετέχουν ακόμη και στις επιδρομές τους.»
O Alessandro Acciai μας θύμισε την υπόθεση Lemoire. Το 2022, ο Blake Lemoine, μηχανικός της Google, δήλωσε δημόσια ότι το LaMDA, ένα γλωσσικό μοντέλο που ανέπτυξε η Google, ήταν “συναισθανόμενο” (είχε δηλαδή επίγνωση του εαυτού του). Σύμφωνα με τον Lemoine, το LaMDA μπορούσε να κάνει στοχασμούς για τον εαυτό του, να εκφράζει συναισθήματα και να έχει μια “εσωτερική ζωή”. Η Google αρνήθηκε αυτούς τους ισχυρισμούς και απέλυσε τον Lemoine για παραβίαση των πολιτικών της εταιρείας. Η υπόθεση αυτή προκάλεσε παγκόσμια συζήτηση για το αν η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αναπτύξει κάποιες μορφές αυτογνωσίας.
Και μια που μιλάμε για συναισθήματα και αισθήσεις, οι ομιλητές αναφέρθηκαν και στην αγάπη. Θα μπορούσε η ΤΝ να αγαπήσει έναν άνθρωπο; Θα μπορούσε αυτό να δώσει μια λύση στο πρόβλημα της ανθρώπινης μοναξιάς; Και από την άλλη πλευρά, τι γίνεται με τον πόνο; O Michael Pauen θέτει το ερώτημα: Μπορούμε να ξέρουμε αν η Τεχνητή Νοημοσύνη θα νιώσει πραγματικά πόνο στο μέλλον; Για να “νιώθει”, όμως, πόνο ένα σύστημα, πρέπει να έχει φτιαχτεί ειδικά για αυτό – κάτι που δεν είναι πολύ πιθανό. Μήπως ένα σύστημα που μιμείται τον πόνο βοηθήσει τα ρομπότ να αποφεύγουν ζημιές, χωρίς να εμποδίζονται από άλλους στόχους που έχουν;
Αυτά ήταν ελάχιστα σημεία μόνο από τα πολλά και πολύ ενδιαφέροντα θέματα που απασχόλησαν τους συνέδρους την πρώτη αυτή μέρα της συζήτησης για την Τεχνητή Νοημοσύνη.
Στο πρωινό πρόγραμμα στο Ξενοδοχείο Megaron πραγματοποιήθηκαν οι παρακάτω ομιλίες και συζητήσεις:
09:00–11:00 — Γενικές προσεγγίσεις στη συνείδηση της Τεχνητής Νοημοσύνης II
Προεδρεύων: Pietro Perconti
Susan Blackmore — Πώς είναι να είσαι τεχνητά ευφυής; (What is it like to be artificially intelligent?)
David Chalmers — Για τις υπολογιστικές συσχετίσεις της συνείδησης (On the computational correlates of consciousness)
Robert Clowes — Κατασκευασμένα Κέντρα Αφηγηματικής Βαρύτητας και τα Μεγάλα Γλωσσικά Μοντέλα: Επιπτώσεις στην κατανόηση της συνείδησης (Confabulating Centres of Narrative Gravity with Large Language Models and its Implications for Understanding Consciousness)
11:00–11:15 — Διάλειμμα για καφέ (Coffee break)
11:15–12:40 — Ολοκλήρωση: Γενικές προσεγγίσεις στη συνείδηση της ΤΝ II
Προεδρεύων: Andy Clark
Riccardo Manzotti — ΤΝ και αξία: από τη βελτιστοποίηση συναρτήσεων κόστους στην τεχνητή ελευθερία (AI and Value: from cost function optimization to artificial freedom)
Maria Raffa — Ενεργή συμπερασματολογία και συναισθαντικότητα της ΤΝ: Ένα πλαίσιο για την εξερεύνηση της τεχνητής συνείδησης (Active Inference and AI Sentience: A Framework for Exploring Artificial Consciousness)
12:40–14:30 — Γεύμα (Lunch)
Απογευματινό πρόγραμμα – Δημοτική Πινακοθήκη Ηρακλείου
14:30–15:20 — Ειδική καλλιτεχνική εκδήλωση (Special art event)
15:20–16:40 — Πρακτικές προσεγγίσεις στη συναισθανόμενη ΤΝ
Προεδρεύων: Dmitry Volkov
Daniel Hulme — Νοημοσύνη και συνείδηση στην πράξη (Intelligence and Consciousness: in practice)
Roman Yampolskiy — Όρια στην επεξηγησιμότητα, την προβλεψιμότητα και τον έλεγχο των προχωρημένων ΤΝ / Ομιλία Υπερνοημοσύνης (Limits of explainability, predictability and control for advanced AIs / Superintelligence Speech)
16:40–17:00 — Διάλειμμα για καφέ (Coffee break)
17:00–19:00 — Συζήτηση: Συναισθαντικότητα πέρα από την ανθρώπινη βιολογία
Προεδρεύων: Patrick House
Συζήτηση με: Joscha Bach, Matthew Macdougall, Murray Shanahan και Dmitry Volkov