Μια νέα πρωτοποριακή (και αναπάντεχη) μελέτη ερευνητών από τη Φινλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο δείχνει για πρώτη φορά ότι το έμφραγμα του μυοκαρδίου μπορεί να είναι τελικά… μολυσματική νόσος!
Η ανακάλυψη αυτή θέτει υπό αμφισβήτηση τη συμβατική γνώση σχετικά με την παθογένεση των εμφραγμάτων ανοίγοντας καινούργιους δρόμους διάγνωσης και θεραπείας τους και οδηγώντας ακόμη και σε ανάπτυξη προληπτικών εμβολίων εναντίον τους.
Το βιοφίλμ εντός των αθηρωματικών πλακών
Από τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας (Journal of the American Heart Association) προέκυψε ότι μια λοίμωξη μπορεί να πυροδοτήσει έμφραγμα του μυοκαρδίου. Οι ερευνητές, χρησιμοποιώντας ένα εύρος προηγμένων μεθόδων, ανακάλυψαν ότι στη στεφανιαία νόσο οι αθηρωματικές πλάκες που περιέχουν χοληστερόλη μπορεί να κρύβουν μέσα τους ένα ζελατινώδες βιοφίλμ το οποίο σχηματίζεται από βακτήρια σε διάστημα ετών ή ακόμη και δεκαετιών. Τα βακτήρια μέσα στο βιοφίλμ παραμένουν σε κατάσταση ύπνωσης πλήρως προστατευμένα από το ανοσοποιητικό σύστημα αλλά και τα αντιβιοτικά τα οποία δεν μπορούν να διεισδύσουν στη μήτρα του βιοφίλμ.
Η «πυροδότηση»
Ωστόσο κάποια στιγμή, όπως είδαν οι επιστήμονες, μια ιογενής λοίμωξη ή κάποιος άλλος εξωγενής παράγοντας μπορεί να ενεργοποιήσει το βιοφίλμ οδηγώντας σε πολλαπλασιασμό των βακτηρίων εντός του και σε εμφάνιση φλεγμονώδους απόκρισης. Η φλεγμονή με τη σειρά της μπορεί να προκαλέσει ρήξη του ινώδους περιβλήματος της αθηρωματικής πλάκας οδηγώντας στον σχηματισμό θρόμβων και τελικώς σε έμφραγμα του μυοκαρδίου.
Γενετικό υλικό βακτηρίων μέσα στις πλάκες
Ο καθηγητής Πέκα Καρχούνεν, που ηγήθηκε της μελέτης, σημείωσε σε σχετικό δελτίο Τύπου ότι μέχρι σήμερα πιστευόταν πως η στεφανιαία νόσος οφείλεται μόνο σε οξείδωση της «κακής» χοληστερόλης (low-density lipoprotein, LDL) την οποία ο οργανισμός αναγνωρίζει ως «ξένο σώμα». «Επί μακρόν υπήρχε η υποψία σχετικά με βακτηριακή εμπλοκή στη στεφανιαία νόσο, ωστόσο μέχρι σήμερα δεν είχαμε πειστικές αποδείξεις για κάτι τέτοιο. Η μελέτη μας απέδειξε την ύπαρξη DNA από διαφορετικά βακτήρια του στόματος μέσα στις αθηρωματικές πλάκες» εξήγησε ο καθηγητής.
Η επιβεβαίωση
Τα ευρήματα αυτά επιβεβαιώθηκαν μέσω της ανάπτυξης ενός αντισώματος το οποίο στόχευσε τα ανακαλυφθέντα βακτήρια και αποκάλυψε απρόσμενα τις δομές του βιοφίλμ μέσα στον ιστό των αρτηριών. Βακτήρια που εκλύθηκαν από το βιοφίλμ παρατηρήθηκαν σε περιπτώσεις εμφράγματος του μυοκαρδίου. Το ανοσοποιητικό σύστημα των ασθενών αποκρίθηκε στα βακτήρια πυροδοτώντας φλεγμονή η οποία οδήγησε σε ρήξη της αθηρωματικής πλάκας.
Προς καινοτόμες προληπτικές, διαγνωστικές, θεραπευτικές στρατηγικές
Η νέα ανακάλυψη μπορεί πλέον να οδηγήσει στην ανάπτυξη καινοτόμων διαγνωστικών και θεραπευτικών στρατηγικών για το έμφραγμα. Μπορεί επίσης να ανοίξει τον δρόμο πρόληψης της στεφανιαίας νόσου και του εμφράγματος του μυοκαρδίου μέσω της ανάπτυξης εμβολίων.
Η μελέτη, που αποτελεί μέρος ενός μεγάλου ερευνητικού προγράμματος για την καρδιαγγειακή υγεία το οποίο χρηματοδοτείται από την ΕΕ και περιλαμβάνει 11 χώρες, διεξήχθη από ειδικούς των Πανεπιστημίων Τάμπερε και Ουλού στη Φινλανδία, του Φινλανδικού Ινστιτούτου Υγείας και Πρόνοιας καθώς και του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Τα δείγματα ιστών που χρησιμοποιήθηκαν στην έρευνα ελήφθησαν από άτομα τα οποία απεβίωσαν εξαιτίας αιφνιδίου καρδιακού θανάτου καθώς και από ασθενείς με αθηροσκλήρωση οι οποίοι υπεβλήθησαν σε επεμβάσεις στις καρωτίδες και τις περιφερικές αρτηρίες.
Πηγή: tovima.gr