Οι γραμματοσειρές λειτουργούν ως μη λεκτικά σήματα. Όπως τα ρούχα ή ο τόνος της φωνής, έτσι και τα γράμματα που διαλέγουμε «μιλούν» για εμάς, συχνά χωρίς να το συνειδητοποιούμε.
Η επιλογή γραμματοσειράς μοιάζει, εκ πρώτης όψεως, με τεχνική λεπτομέρεια. Κι όμως, τις τελευταίες εβδομάδες βρέθηκε στο επίκεντρο πολιτικής αντιπαράθεσης στις ΗΠΑ, όταν ο Marco Rubio ζήτησε από το αμερικανικό διπλωματικό σώμα να επιστρέψει στη χρήση της Times New Roman για τα επίσημα έγγραφα.
Η απόφαση ανέτρεψε την επιλογή του προκατόχου του, Antony Blinken, ο οποίος είχε υιοθετήσει την Calibri, επικαλούμενος λόγους προσβασιμότητας. Το επεισόδιο άνοιξε ξανά ένα παλιό ερώτημα: είναι οι γραμματοσειρές απλώς αισθητικές επιλογές ή αποκαλύπτουν κάτι βαθύτερο για τον χαρακτήρα και τις προθέσεις μας;
Σύμφωνα με την ψυχολόγο Dr Rachael Molitor, που ειδικεύεται στη μελέτη της ανθρώπινης συμπεριφοράς, οι γραμματοσειρές λειτουργούν ως μη λεκτικά σήματα. Όπως τα ρούχα ή ο τόνος της φωνής, έτσι και τα γράμματα που διαλέγουμε «μιλούν» για εμάς, συχνά χωρίς να το συνειδητοποιούμε.
Calibri: καθαρότητα και σύγχρονη ουδετερότητα
Η Calibri ανήκει στις γραμματοσειρές sans serif – χωρίς τις μικρές «ουρές» στα άκρα των γραμμάτων. Αυτό, σύμφωνα με τη Molitor, της προσδίδει αίσθηση καθαρότητας, απλότητας και εκσυγχρονισμού. Δημιουργήθηκε το 2004 από τον Lucas de Groot και καθιερώθηκε όταν η Microsoft την έκανε προεπιλογή στο Word το 2007, αντικαθιστώντας την Times New Roman.
Η Calibri «αφήνει το περιεχόμενο να μιλήσει από μόνο του», λέει η Molitor. Εκπέμπει επαγγελματισμό χωρίς αυστηρότητα και συχνά επιλέγεται από ανθρώπους που θέλουν να φαίνονται προσβάσιμοι, πρακτικοί και προσανατολισμένοι στη σαφή επικοινωνία.
Εντύπωση: σύγχρονη, λειτουργική, όχι υπερβολικά επίσημη.
Times New Roman: παράδοση και σοβαρότητα
Η Times New Roman κουβαλά το βάρος της ιστορίας. Σχεδιάστηκε το 1931 από τον Stanley Morison για την εφημερίδα The Times και συνδέθηκε όσο λίγες με τον ακαδημαϊκό και δημοσιογραφικό λόγο. Οι serif καταλήξεις της παραπέμπουν σε τυπογραφική παράδοση αιώνων και δημιουργούν αίσθηση σταθερότητας και αξιοπιστίας.
Όπως σημειώνει η Molitor, η επιλογή της συχνά δηλώνει σοβαρότητα, επαγγελματισμό και προσήλωση στους κανόνες. Ωστόσο, υπάρχει και μια παγίδα: για πολλούς η Times New Roman μοιάζει πλέον με «εργοστασιακή ρύθμιση» – ασφαλής, αλλά και άτολμη.
Εντύπωση: αξιόπιστη, παραδοσιακή, ενίοτε συντηρητική.
Gill Sans: σχεδιαστική αυτοσυνειδησία
Η Gill Sans αποπνέει ζεστασιά και βρετανική κομψότητα. Οι ρίζες της βρίσκονται στο έργο του Edward Johnston για το μετρό του Λονδίνου, ενώ η πλήρης μορφή της αναπτύχθηκε από τον Eric Gill τη δεκαετία του 1920. Οι ανθρώπινες καμπύλες της την κάνουν να φαίνεται φιλική αλλά και συνειδητά σχεδιασμένη.
Σήμερα, η Gill Sans συχνά επιλέγεται από ανθρώπους που θέλουν να δείξουν αισθητική καλλιέργεια και σχεδιαστική ευαισθησία. Παράλληλα, το βιογραφικό του Gill έχει οδηγήσει ορισμένους να αποφεύγουν τη γραμματοσειρά για ηθικούς λόγους.
Εντύπωση: κομψή, design-conscious, με πολιτισμικό φορτίο.
Jokerman: παιχνίδι ή προκλητικότητα
Η Jokerman ανήκει στις «γραφικές» γραμματοσειρές. Με υπερβολικές καμπύλες, διακοσμητικά στοιχεία και χαμηλή αναγνωσιμότητα, περισσότερο θυμίζει εικαστικό αστείο παρά εργαλείο γραφής. Η Molitor σημειώνει ότι τέτοιες γραμματοσειρές επιλέγονται από άτομα που θέλουν να ξεχωρίσουν, να προκαλέσουν ή να δηλώσουν παιχνιδιάρικη διάθεση.
Το πρόβλημα είναι ότι διακόπτουν τον ρυθμό της ανάγνωσης και σπάνια εκλαμβάνονται ως σοβαρές σε επίσημα συμφραζόμενα.
Εντύπωση: επιθυμία για προσοχή, έλλειψη επαγγελματισμού.
Arial: λειτουργική, αλλά υποτιμημένη
Η Arial είναι από τις πιο διαδεδομένες γραμματοσειρές στον κόσμο, κυρίως λόγω της χρήσης της σε οθόνες. Αναπτύχθηκε το 1982 και μοιάζει έντονα με τη Helvetica, γεγονός που της χάρισε και έντονη κριτική. Ο σχεδιαστής Mark Simonson την αποκάλεσε κάποτε «άχαρη απομίμηση».
Παρά τη χρηστικότητά της, η Arial συχνά θεωρείται επιλογή ανθρώπων που δεν θέλουν – ή δεν ξέρουν – να επιλέξουν. Είναι καθαρή και αποδοτική, αλλά σπάνια εντυπωσιάζει.
Εντύπωση: πρακτική, ουδέτερη, συχνά «δεύτερης κατηγορίας».
OpenDyslexic: προσβασιμότητα πάνω απ’ όλα
Η OpenDyslexic σχεδιάστηκε για να βοηθά άτομα με δυσλεξία, με ανοιχτά σχήματα, έντονες βάσεις γραμμάτων και σαφή διάκριση μεταξύ παρόμοιων χαρακτήρων. Οπτικά, μοιάζει ασυνήθιστη – σχεδόν «βαριά» – αλλά η πρόθεση είναι ξεκάθαρη.
Η επιλογή της δηλώνει ευαισθησία στην προσβασιμότητα και προτεραιότητα στη λειτουργικότητα έναντι της αισθητικής.
Εντύπωση: ενσυναίσθηση, καθαρότητα, κοινωνική συνείδηση.
Perpetua: λογοτεχνική λεπτότητα
Η Perpetua, επίσης έργο του Eric Gill, είναι μια serif γραμματοσειρά πιο εκλεπτυσμένη από την Times New Roman. Το όνομά της προέρχεται από το μαρτυρολόγιο της Αγίας Περπέτουας και συνδέεται με μια αίσθηση ήσυχης λόγιας σοβαρότητας.
Σύμφωνα με τη Molitor, όσοι την επιλέγουν συχνά θέλουν να εκπέμψουν λογοτεχνικότητα, καλλιτεχνική ευαισθησία και μια πιο προσωπική σχέση με το κείμενο.
Εντύπωση: λογοτεχνική, καλλιεργημένη, διακριτικά καλλιτεχνική.
Σε έναν κόσμο όπου η γραμματοσειρά αλλάζει με ένα κλικ, η επιλογή της δεν είναι πλέον τεχνικός περιορισμός αλλά συνειδητή – ή ασυνείδητη – δήλωση. Μπορεί να αποκαλύπτει αν θέλουμε να φαινόμαστε σύγχρονοι ή παραδοσιακοί, τολμηροί ή ασφαλείς, προσιτοί ή αυστηροί. Και, όπως δείχνει και η πολιτική διαμάχη γύρω από αυτές, τα γράμματα που διαλέγουμε λένε συχνά περισσότερα απ’ όσα νομίζουμε.
Πηγή: iefimerida.gr