Πάμε για ψωμί και… πληρώνουμε παντεσπάνι! Με έναν ολόκληρο μισθό στην τσέπη, οι καταναλωτές φτάνουν στο ταμείο και τρέμουν μέχρι να έρθει η στιγμή του λογαριασμού. Κάθε μέρα, τα ράφια γίνονται ολοένα και πιο απλησίαστα και το κακό είναι πως το… ταβάνι δεν το βλέπει ακόμα κανείς.
«Χμ, αυτό και αυτό, τελικά, δεν το χρειάζομαι», λέει ο κόσμος στην ουρά του σούπερ μάρκετ και ο γρίφος που καλείται να λύσει είναι ποιο προϊόν είναι απαραίτητο και ποιο… είδος πολυτελείας.
Η ακρίβεια ήταν ένα αγκάθι για όλους, επιχειρηματίες και καταναλωτές, πριν ηχήσουν οι σειρήνες του πολέμου, τώρα ξεκινούν νέες μάχες και το σίγουρο είναι πως νικητής δεν θα υπάρξει, παρά μόνο χαμένος.
Ο κ. Βασίλης Δαφέρμος, από το Σωματείο Αρτοποιών “Δήμητρα”, αναφέρει στην «Π» πως οι εμπόλεμες χώρες, Ρωσία και Ουκρανία, ήταν οι σιτοβολώνες της Ευρώπης αλλά και ολόκληρου του πλανήτη, αν σκεφτεί κανείς πως αποτελούσαν το 40% της παγκόσμιας παραγωγής σιτηρών και καλαμποκιού. Η χώρα μας δεχόταν σιτηρά από τη Ρωσία και πλέον δημιουργούνται πολλά προβλήματα. Εκτιμά πως η Ουκρανία δεν θα προχωρά σε εξαγωγές, λόγω της κατάστασης, προτεραιότητα θα είναι η διατροφή των πολιτών της, συνεπώς, θα έχουμε έλλειψη σε σιτηρά και κατ΄ επέκταση άνοδο των τιμών.
Εξάλλου, οι ανατιμήσεις είχαν ξεκινήσει πολύ πριν από τον πόλεμο, το αλεύρι ήδη έχει δει την τιμή του να παίρνει τα πάνω της και αναμένονται ακόμα μεγαλύτερες αυξήσεις.
Παράλληλα, το ρεύμα έχει γίνει πιο ακριβό κατά 70% από τον περασμένο Σεπτέμβριο και κατά 30% με 40% από την περασμένη βδομάδα, ανάλογη πορεία ακολουθούν και τα καύσιμα. Έτσι, συμπαρασύρονται οι τιμές των προϊόντων, του ψωμιού, του παξιμαδιού. Οι αρτοποιοί δεν είναι πια σε θέση να απορροφήσουν τις ανατιμήσεις, ακόμα και τις απαιτήσεις του κράτους, όσο αφορά στους φόρους. Ο κ. Δαφέρμος αναφέρει πως αν δεν αυξηθεί η τιμή στο τελικό προϊόν, οι φούρνοι δε θα είναι λειτουργικοί.
«Υποθηκεύουμε το μέλλον των καταστημάτων μας», λέει χαρακτηριστικά. Ο λόγος είναι πως, για παράδειγμα, δεν πληρώνουν τους λογαριασμούς ρεύματος, μεταθέτουν υποχρεώσεις για τους επόμενους μήνες, όταν, όμως, η κατάσταση μπορεί να είναι ακόμα χειρότερη από τη σημερινή…
Οι πελάτες δεν έχουν την αγοραστική δύναμη που είχαν πέρσι, δεν μπορούν να στηρίξουν τους φούρνους και δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος με την ακρίβεια να συνεχίζει ακάθεκτη τον δρόμο της ανηφόρας.
Ο κ. Μανώλης Δατσέρης, από τον Σύλλογο Κρεοπωλών Ηρακλείου, περιγράφει πως οι τιμές αυξάνονται κάθε βδομάδα, όπως λέει, η κατάσταση έχει ξεφύγει, υπάρχουν ανατιμήσεις στις ζωοτροφές, τα καύσιμα, τα μεταφορικά. Οι αυξήσεις ξεπερνούν το 40% από τον περασμένο Οκτώβριο.
Το μόνο στάσιμο μέχρι χθες κρέας, το χοιρινό, είδε την τιμή του να ανεβαίνει, «η κατάσταση όσο αφορά στο κοστολόγιο έχει ξεφύγει», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Δατσέρης.
Το κοτόπουλο το βρίσκει κανείς από 3,6 ως 4,5 ευρώ, το χοιρινό με κόκαλο στα 5,2 ευρώ, χωρίς κόκαλο γύρω στα 6,8 ευρώ, το μοσχάρι έχει αυξηθεί πολύ, μία μερίδα σπάλας μπορεί να κοστίζει ως 11,5 ευρώ, το αρνί κυμαίνεται από 10,5 ως 10,9 ευρώ. Η τιμή στα αμνοερίφια, εν όψει και του Πάσχα των Καθολικών αναμένεται να ανέβει.
Ο κ. Δατσέρης αναφέρει πως επειδή ο μισθός δεν αυξάνεται, ο κόσμος έχει περιορίσει όσο γίνεται τα έξοδά του στα απολύτως απαραίτητα. Στην αρχή, οι κρεοπώλες απορροφούσαν τις αυξήσεις, αυτό πλέον δεν γίνεται και το παρήγορο στην όλη υπόθεση είναι πως οι καταναλωτές δείχνουν κατανόηση, ξέρουν πως δεν ευθύνεται ο κρεοπώλης της γειτονιάς του για την άνοδο των τιμών.
Όπως λέει, δυστυχώς, δεν γνωρίζουμε πότε φτάνουμε… ταβάνι, κανείς δεν ξέρει πού θα σταματήσει αυτό το ράλι ανόδου την ώρα που η τιμή στα καύσιμα ολοένα και ανεβαίνει.
Ο κ. Δατσέρης αναφέρει πως δεν λαμβάνονται μέτρα από το κράτος που θα μπορούσαν να ανακουφίσουν τον κλάδο.
Ο κ. Μιχάλης Κονσολάκης, από τον Σύλλογο Εμπόρων Οπωροπωλών Ηρακλείου αναφέρει πως στα συγκεκριμένα προϊόντα, οι τιμές διαμορφώνονται από τον κανόνα της προσφοράς και της ζήτησης. Σε προϊόντα που έρχονται από το εξωτερικό, η τιμή τους έχει επηρεαστεί από την κατάσταση που επικρατεί. Ο κ. Κονσολάκης, μάλιστα, αναφέρει πως οι ντομάτες, για παράδειγμα, έχουν δει τις τιμές τους να μειώνονται, όπως και οι πατάτες.
Ο κ. Μιλτιάδης Χαλκιαδάκης, πρώην πρόεδρος του συλλόγου οπωροπωλών, αναφέρει πως ο πρώτος παράγοντας που επηρέασε την τιμή των προϊόντων ήταν ο καιρός, ο χιονιάς και το κρύο έφεραν ανατιμήσεις. Από κει και πέρα, λόγω προσφοράς και ζήτησης έχουμε αυξομειώσεις τιμών.
Πριν 15 με 20 μέρες, οι τιμές ήταν ανεβασμένες, τώρα παρατηρείται μία πτώση και η κατάσταση έχει ομαλοποιηθεί. Ο κ. Χαλκιαδάκης, όμως, αναφέρει πως την περίοδο της Σαρακοστής κάποιοι παίζουν με τις τιμές.
Θεωρεί πως η ενεργειακή κρίση θα φέρει μία ανατίμηση της τάξης του 15% με 20% και τα αποτελέσματά της θα φανούν μετά το Πάσχα.
Την περασμένη περίοδο, είδαμε εξωφρενικές, όπως τις χαρακτηρίζει, τιμές, τα κολοκύθια κόστιζαν 3,5 ευρώ, τα αγγούρια 2,5 ευρώ, τώρα έχουν πέσει στα 2 ευρώ, οι ντομάτες από 1,7 ευρώ τώρα κοστίζουν 1,2 με 1,5ευρώ, τα μαρούλια κόστιζαν 1 ευρώ, τόσο 60 με 70 λεπτά, οι αγκινάρες ήταν πολύ ακριβές, 6 με 7 ευρώ, τώρα πωλούνται γύρω στα 4 ευρώ, τα κουκιά τα βρίσκει κανείς γύρω στα 3 ευρώ.
Στις πατάτες, δεν υπάρχει παραγωγή, του Λασιθίου έχουν τελειώσει, λίγες από τη Μεσαρά βρίσκει κανείς από 80 λεπτά ως 1 ευρώ, κυρίως υπάρχουν εισαγωγής.
Στα φρούτα δεν έχουμε ανατιμήσεις, τα περισσότερα έρχονται πια από τα ψυγεία.
Ο κ. Χαλκιαδάκης αναφέρει πως έχουν πάρει την ανιούσα οι τιμές των λιπασμάτων και, φυσικά, του πετρελαίου με αποτέλεσμα να έχει ανέβει το κόστος παραγωγής.