Οι πειρατές, εκείνοι οι άνδρες οι έτοιμοι να κατακτήσουν θησαυρούς και να ζήσουν περιπέτειες, δεν είναι μόνο φανταστικοί χαρακτήρες που ζουν σε ιστορίες και θρύλους. Σήμερα, εξακολουθούν να υπάρχουν, όχι μόνο στα νερά των ωκεανών, αλλά και στην αχανή και απρόσωπη θάλασσα του Διαδικτύου και του streaming. Η σύγχρονη πειρατεία των οπτικοακουστικών έργων δεν φέρει την αίγλη της περιπέτειας, αλλά τη σκοτεινιά της παρανομίας με σοβαρές συνέπειες για την κοινωνία, τους δημιουργούς και την οικονομία.
Όπως εξηγεί στο «Βήμα» ο γενικός διευθυντής της Εταιρείας Προστασίας Οπτικοακουστικών Εργων (ΕΠΟΕ) κ. Παναγιώτης Βαρβατσούλης: «Η πειρατεία αποτελεί μια διαρκή πρόκληση για την ΕΠΟΕ, καθώς επηρεάζει αρνητικά την πολιτιστική και ψυχαγωγική βιομηχανία της χώρας, στερώντας πολύτιμα έσοδα από δημιουργούς, παραγωγούς και όλους τους νόμιμους συντελεστές. Προκαλεί επίσης σοβαρές οικονομικές απώλειες στο Δημόσιο, αφού ετησίως χάνονται εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ από φορολογικά έσοδα».
Τα παράνομα έσοδα από τέτοιες δραστηριότητες ξεπερνούν τα 2 δισ. δολάρια ετησίως, ενώ η συνολική ζημία για την παγκόσμια οικονομία εκτιμάται ότι ανέρχεται σε περίπου 71 δισ. δολάρια ετησίως.
«Πρωταθλητές» οι Έλληνες
Για τη χώρα μας, τα στοιχεία από διεθνείς και εθνικές έρευνες καταδεικνύουν ότι η διαδικτυακή πειρατεία παραμένει διαδεδομένη, καθώς 600.000 – 800.000 χρήστες καταφεύγουν σε πειρατικές πλατφόρμες, ενώ οι νόμιμες συνδρομητικές υπηρεσίες αριθμούν περίπου 1.300.000 συνδρομητές. Αυτό σημαίνει ότι η ετήσια οικονομική ζημία από την πειρατεία στην Ελλάδα εκτιμάται σε τουλάχιστον 180 εκατ. ευρώ για τους παρόχους συνδρομητικών υπηρεσιών και 60 εκατ. ευρώ για το Δημόσιο. Αξίζει να σημειωθεί πως η απώλεια αυτή δεν πλήττει μόνο τα δημόσια έσοδα, αλλά και την εγχώρια παραγωγή περιεχομένου, αποθαρρύνοντας νέες επενδύσεις στον τομέα του αθλητισμού και της μυθοπλασίας. Μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών φαίνεται ότι οι Ελληνες κάνουν πρωταθλητισμό στο παράνομο streaming. Πρόσφατη έρευνα του Ευρωπαϊκού Γραφείου για τη Διανοητική Ιδιοκτησία (EUIPO, Ιούνιος 2024) δείχνει πως το 20% των χρηστών καταναλώνει παράνομο οπτικοακουστικό περιεχόμενο, τη στιγμή που ο ευρωπαϊκός μέσος όρος ανέρχεται στο 12%. Ιδιαίτερα στις ηλικίες 15-24 ετών, το ποσοστό αυτό εκτοξεύεται στο 41%, συγκριτικά με το 27%στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Οι «πειρατές» έχουν μπει εδώ και καιρό στο στόχαστρο των Αρχών. Μόνο τα τελευταία δύο χρόνια έχουν πραγματοποιηθεί 20 αστυνομικές επιχειρήσεις σε όλη τη χώρα με 49 συλλήψεις, έχουν μπλοκαριστεί 1.700 πειρατικές IP και 205 πειρατικοί ιστότοποι, 50.000 τελικοί χρήστες τελούν υπό δικαστική διερεύνηση, ενώ έχουμε και 12 καταδικαστικές αποφάσεις των ελληνικών δικαστηρίων.
Δίκη με 17 κατηγορουμένους
Μάλιστα στις 17 Μαρτίου ξεκίνησε στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων η μεγαλύτερη δίκη που έχει γίνει ποτέ στην Ελλάδα για την οπτικοαουστική πειρατεία με 17 κατηγορουμένους στο εδώλιο. Πρόκειται για υπόθεση της Υποδιεύθυνσης Ασφάλειας Πατρών, σε βάρος των κατηγορουμένων είχε σχηματιστεί κακουργηματικού χαρακτήρα δικογραφία για σύσταση και συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση και παραβάσεις των νόμων περί πνευματικής ιδιοκτησίας και άλλες κατηγορίες. Από το προανακριτικό έργο είχε προκύψει ότι τα μέλη της εγκληματικής οργάνωσης τα τελευταία 8 χρόνια διοχέτευαν στην αγορά αποκωδικοποιητές παράνομης αναμετάδοσης συνδρομητικών καναλιών, χρησιμοποιώντας εξειδικευμένα τεχνικά μέσα, παράνομο λογισμικό, καθώς και ειδικούς αποκωδικοποιητές. Τα μέλη της εγκληματικής οργάνωσης έχοντας συγκροτήσει πελατολόγιο 13.000 ατόμων στην Ελλάδα (το μεγαλύτερο που έχει βρεθεί ποτέ στη χώρα), κατάφεραν να αποκομίσουν περισσότερα από 25 εκατ. ευρώ, προκαλώντας ταυτόχρονα οικονομική ζημία στις δικαιούχες εταιρείες, ύψους 100 εκατ. ευρώ. «Σημαντικές υποθέσεις όπως αυτή αποδεικνύουν ότι η πειρατεία δεν αποτελεί απλώς μια μικροπαραβατική πρακτική, αλλά μέρος ενός οργανωμένου εγκληματικού οικοσυστήματος με σοβαρές οικονομικές και νομικές επιπτώσεις. Η ΕΠΟΕ βρίσκεται σε στενή συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές για την παροχή στοιχείων και την υποστήριξη τέτοιων επιχειρήσεων» σημειώνει ο κ. Βαρβατσούλης, τονίζοντας πως «έχουμε προχωρήσει σε στρατηγικές συνεργασίες, όπως η σύμπραξη με τη Super League Ελλάδας, αλλά και μεγάλα studio και εταιρείες παραγωγής, στοχεύοντας στον εντοπισμό και την εξουδετέρωση παράνομων ροών ζωντανών αθλητικών μεταδόσεων, αλλά και άλλου περιεχομένου ταινιών και σειρών».
Επίσης, στα τέλη Μαρτίου, το Μονομελές Εφετείο Κακουργημάτων Ευβοίας καταδίκασε ημεδαπό, που μεταπουλούσε πειρατικές συνδρομές. Στον καταδικασθέντα δεν αναγνωρίστηκε ελαφρυντικό και του επιβλήθηκε ποινή καθείρξεως 5 ετών και 15.000 ευρώ χρηματική ποινή. Η απόφαση έρχεται λίγες ημέρες μετά από παρόμοια πολύωρη ακροαματική διαδικασία ενώπιον του Μονομελούς Εφετείου Κακουργημάτων Θράκης στην Κομοτηνή, αναφορικά με υπόθεση πειρατείας με κατηγορούμενο έτερο ημεδαπό. Και σε αυτή την περίπτωση το δικαστήριο απέρριψε το σύνολο των ενστάσεων και ισχυρισμών του κατηγορουμένου και τον καταδίκασε σε 5 χρόνια και 6 μήνες κάθειρξη για τα αδικήματα της πειρατείας και της διακίνησης παράνομου εξοπλισμού.
Φρένο στην ασυδοσία των πειρατικών διακινητών σκοπεύουν να βάλουν οι νέες διατάξεις του νόμου για την ενίσχυση της προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας στα οπτικοακουστικά έργα, που ψηφίστηκε στα μέσα Φεβρουαρίου και αναμένεται η ΚΥΑ για την εφαρμογή του. Το νέο νομικό πλαίσιο προβλέπει την επιβολή διοικητικών προστίμων όχι μόνο στους «πειρατές» που διακινούν τα παράνομα boxes αλλά και στους τελικούς χρήστες που καταναλώνουν παράνομο οπτικοακουστικό περιεχόμενο, σε όσους προβάλλουν δημόσια, παράνομα, προστατευόμενο περιεχόμενο, με ή χωρίς εμπορικό όφελος (πειρατικοί διακινητές, καφέ & μπαρ με πειρατικές συνδρομές) και σε όσους διαφημίζουν πειρατικές υπηρεσίες ή διαφημίζονται σε αυτές.
Τα πρόστιμα
Τα διοικητικά πρόστιμα που προβλέπονται είναι 750 ευρώ για τον τελικό χρήστη, 1.500 ευρώ για τους πειρατικούς διακινητές και 5.000 ευρώ για καφέ, μπαρ κ.λπ. και για όσους διαφημίζουν πειρατικές υπηρεσίες ή διαφημίζονται σε αυτές. Σε περίπτωση υποτροπής τα διοικητικά πρόστιμα διπλασιάζονται. Μάλιστα, μετά τη σύλληψη δύο ατόμων στο Κιλκίς πριν λίγες εβδομάδες, οι οποίοι έκαναν χρήση πειρατικής τηλεόρασης προς θέαση των πελατών τους σε καφετέρια, έρχεται σαφάρι των Αρχών και της ΑΑΔΕ για τα καταστήματα bar-καφέ που χρησιμοποιούν παράνομες συνδρομές.
Ο εντοπισμός των παραβατών (διακινητών και τελικών χρηστών) θα γίνεται μέσα από έναν συνδυασμό τεχνικών και νομικών εργαλείων. Αρχικά, μέσω της διαδικασίας δυναμικού αποκλεισμού (dynamic blocking), οι παράνομοι πάροχοι υπηρεσιών θα εντοπίζονται και θα αποκόπτεται η πρόσβασή τους. Παράλληλα, μέσω συνεργασιών με παρόχους υπηρεσιών Διαδικτύου (ISPs) και την ΑΑΔΕ, οι χρήστες που καταναλώνουν παράνομο περιεχόμενο θα ταυτοποιούνται μόνο μέσω εισαγγελικών άρσεων και δικαστικών διαδικασιών, ύστερα από αντλούμενα στοιχεία από εφόδους σε πειρατικές οργανώσεις και σύμφωνα με τα πελατολόγια που θα εντοπίζονται σε αυτές τις αστυνομικές εφόδους. Τα πρόστιμα στους τελικούς χρήστες θα επιβάλλονται μέσω της ΑΑΔΕ και θα ακολουθούν διαδικασία ανάλογη με αυτή των διοικητικών κυρώσεων, ώστε να διασφαλιστεί η αποτελεσματική εφαρμογή του νόμου.
Τι συμβαίνει όμως με τους παράνομους ιστοτόπους όπου προσφέρουν δωρεάν οπτικοακουστικό περιεχόμενο; «Οι συγκεκριμένες πλατφόρμες ανήκουν σε ένα διεθνές δίκτυο παράνομων παρόχων που προσφέρουν περιεχόμενο χωρίς άδεια, στερώντας έσοδα από τους δημιουργούς και τη βιομηχανία οπτικοακουστικών έργων. Η Ελλάδα, μέσω της ΕΠΟΕ και της Επιτροπής για τη Διαδικτυακή Προσβολή της Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΕΔΠΠΙ), εφαρμόζει τη διαδικασία dynamic blocking, με την οποία διακόπτεται η πρόσβαση σε τέτοιες ιστοσελίδες. Οι χρήστες που επισκέπτονται αυτές τις πλατφόρμες, εκτός από ποινικές κυρώσεις και διοικητικά πρόστιμα, εκτίθενται σε σημαντικούς κινδύνους, όπως κακόβουλο λογισμικό, υποκλοπή προσωπικών δεδομένων και απάτες» καταλήγει ο κ. Βαρβατσούλης.
Πηγή: tovima.gr