Το οριστικό σχέδιο του Προϋπολογισμού για το 2024, κατατέθηκε χθες το πρωί στη Βουλή από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστή Χατζηδάκη.
Είναι ο πρώτος μετά από δεκατρία έτη που καταρτίζεται με το αξιόχρεο της χώρας να έχει ανακτήσει την και συνοδεύεται για τρίτο έτος από τον προϋπολογισμό Επιδόσεων, ενώ για πρώτη φορά παρουσιάζεται η περιβαλλοντική διάσταση των Προγραμμάτων όλων των Υπουργείων.
Ο Προϋπολογισμός εισάγεται προς συζήτηση στην αρμόδια Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων και θα διεξαχθεί σε τέσσερις συνεδριάσεις στις 23, 24 και 27 Νοεμβρίου.
Στην Ολομέλεια η συζήτηση θα ξεκινήσει στις 13 Δεκεμβρίου και θα ολοκληρωθεί την 17η Δεκεμβρίου έως τις 12 τα μεσάνυχτα, οπότε και ψηφίζεται.
Έπειτα από 14 χρόνια, προβλέπει για πρώτη φορά αύξηση σε μισθούς και συντάξεις με στόχο την τόνωση του διαθέσιμου εισοδήματος και η μείωση των ανισοτήτων.
Επίσης προβλέπεται ανάπτυξη στο 2,9%, με κεντρικό “επιταχυντή” τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, οι οποίες αναμένεται να αυξηθούν κατά 15,1% τον επόμενο χρόνο από 7,1% φέτος, πληθωρισμός 2,6%, ανεργία 10,6%, εξαγωγές 5,6%, ιδιωτική κατανάλωση 1,3%, αλλά και πρωτογενές πλεόνασμα στο 1,1% για φέτος και 2,1% το 2024.
Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν σε ονομαστικούς όρους αναμένεται να αυξηθεί από 206,6 δισ. ευρώ το 2022 σε 222,8 δισ. ευρώ το 2023 και 233,8 δισ. ευρώ το 2024.
Παράλληλα, ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή αναμένεται να κυμανθεί σε ελαφρώς χαμηλότερα επίπεδα και να διαμορφωθεί σε 4,1% έναντι 4,5% που προβλεπόταν στο Πρόγραμμα Σταθερότητας για το 2023 και να αποκλιμακωθεί περαιτέρω σε 2,6% για το 2024.
Οι επενδύσεις αναμένεται να αυξηθούν κατά 7,1% κατά το τρέχον έτος και ακόμη περισσότερο κατά 15,1% το 2024, ενώ η ανεργία αναμένεται να μειωθεί από 11,2% το 2023 σε 10,6% το 2024.
Οικονομικές ενισχύσεις ύψους σχεδόν 2 δισ. ευρώ φέρνει ο κρατικός προϋπολογισμός για το 2024, ο οποίος κατατίθεται στη Βουλή, αύριο 21/11, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται οι αυξήσεις μισθών στο Δημόσιο, οι αυξήσεις των συντάξεων και ορισμένων επιδομάτων.
Μετά την επεξεργασία από την αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή στις 23 και 24 του μηνός, αναμένεται να συζητηθεί στην Ολομέλεια της Βουλής από τις 13 έως τις 17 Δεκεμβρίου, οπότε και θα ολοκληρωθεί η ψηφοφορία.
Αυξήσεις στους δημοσίους υπαλλήλους
Το νέο μισθολόγιο για τους δημόσιους υπαλλήλους οι οποίοι από τον Ιανουάριο του 2024 θα λάβουν αύξηση 70 ευρώ στο βασικό μισθό, μεγαλύτερο επίδομα τέκνων από 20 έως 50 ευρώ αλλά και έμμεση αύξηση από 6,4 έως 18,3 ευρώ λόγω της μειωμένης παρακράτησης στο ποσό του φόρου από την αύξηση του αφορολογήτου κατά 1.000 ευρώ για τις οικογένειες με παιδιά.
Με το νέο μισθολόγιο, το μέσο ετήσιο όφελος ανά υπάλληλο ανέρχεται σε 2.084 ευρώ μικτά ή 1.476 ευρώ καθαρά.
Αυξήσεις στις συντάξεις
Οι συνταξιούχοι χωρίς προσωπική διαφορά, οι οποίοι από την 1η Ιανουαρίου 2024 θα δουν τις μηνιαίες τους αποδοχές να αυξάνονται κατά περίπου 3%. Το μέτρο αφορά 1,8 εκατ. συνταξιούχους χωρίς προσωπική διαφορά ή προσωπική διαφορά έως 10 ευρώ. Παράλληλα καταργείται η μείωση 30% επί των συντάξεων για τους απασχολούμενους συνταξιούχους και αντικαθίσταται με εισφορά 10% επί των πρόσθετων αμοιβών που λαμβάνουν από την εργασία τους.
Έκτακτη ενίσχυση στους συνταξιούχους
Περίπου 750.000 συνταξιούχοι με συντάξεις έως 1.600 ευρώ με διαφορά άνω των 10 ευρώ δεν δικαιούνται αυξήσεις σύμφωνα με τη νομοθεσία και θα έχουν έκτακτη ενίσχυση από 100 ισχύουσα έως 200 ευρώ, πριν τα Χριστούγεννα ενώ 150 ευρώ θα λάβουν περίπου 1,3 εκατ. χαμηλοσυνταξιούχοι με κύρια σύνταξη έως 700 ευρώ και χωρίς προσωπική διαφορά.
«Ξεπάγωμα» των τριετιών
Αναπροσαρμόζονται οι μισθοί στον ιδιωτικό τομέα με τις τριετίες, χωρίς στις αυξήσεις αυτές να υπολογίζονται και οι νέες που θα ανακοινώσει η κυβέρνηση για τις κατώτατες αποδοχές στους εργαζομένους.
Όσοι εργαζόμενοι πληρώνονται με τον κατώτατο μισθό ή ημερομίσθιο, ως χρόνος προϋπηρεσίας αναγνωρίζεται ο χρόνος εξαρτημένης σύμβασης ή σχέσης εργασίας, που έχει διανυθεί σε οποιονδήποτε εργοδότη και σε οποιαδήποτε ειδικότητα, πριν από τις 14 Φεβρουαρίου 2012 και μετά την 1η Ιανουαρίου 2024.
Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα
Συνολικά 210.000 δικαιούχοι του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος θα λάβουν επιπλέον 50% του μηνιαίου επιδόματος. Υπενθυμίζεται ότι από τον Δεκέμβριο, όπως έχει ανακοινωθεί, το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα αυξάνεται κατά 8 %. Έτσι, μια τετραμελής οικογένεια θα λάβει το Δεκέμβριο συνολικά 648 ευρώ (αρχικό επίδομα + αύξηση 8% + έκτακτο επίδομα).
Επιπλέον, σύμφωνα με πηγές, το επικρατέστερο σενάριο είναι πως θα συνεχιστεί το μέτρο το μειωμένου ΦΠΑ του 13% σε μεταφορές, τουρισμό και καφέ, μεταξύ άλλων, ενώ θα γίνει επαναφορά στο 24% για τα μη αλκοολούχα ποτά-αναψυκτικά που σερβίρονται σε καταστήματα εστίασης.
Παράλληλα, ο προϋπολογισμός προβλέπει την αύξηση των επιδομάτων ΟΠΕΚΑ και ΔΥΠΑ/ΟΑΕΔ κατά 10-15 ευρώ και το επίδομα μητρότητας για επαγγελματίες και αγρότισσες (έως 630 ευρώ το μήνα).
Περιλαμβάνεται επίσης η μείωση 10% του ΕΝΦΙΑ σε όσους έχουν ασφαλίσει το ακίνητο τους έναντι φυσικών καταστροφών, αλλά και η επέκταση στους 9 μήνες για το επίδομα μητρότητας στον ιδιωτικό τομέα, στους ελεύθερους επαγγελματίες και στους αγρότες.
Φορολογικά
Επιπλέον, οι παρεμβάσεις φορολογικής φύσης αφορούν:
- στην αύξηση του αφορολόγητου κατά 1.000 ευρώ στους φορολογούμενους με ένα ή περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα (δημοσιονομικό κόστος 135 εκατ. ευρώ για το 2024),
- στη μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% για κατοικίες που ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές (δημοσιονομικό κόστος 26 εκατ. ευρώ για το 2024) και
- στην αναμόρφωση του πλαισίου λειτουργίας της κεφαλαιαγοράς με σημαντικά επενδυτικά και φορολογικά κίνητρα:
α) μείωση του φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίων από 0,5% σε 0,2% (ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 22 εκατ. ευρώ),
β) μείωση κατά 50% του φόρου χρηματιστηριακών συναλλαγών (ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 21 εκατ. ευρώ) και
γ) κατάργηση του φόρου τόκων ομολόγων σε κρατικά και επιχειρηματικά ομόλογα (ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 7 εκατ. ευρώ).
Επιπλέον, από τον Ιανουάριο 2024 αναμένεται να μονιμοποιηθεί ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ που εφαρμόστηκε από την περίοδο της πανδημίας του Covid-19 στις μεταφορές, στα γυμναστήρια και σχολές χορού, στους κινηματογράφους και σε μία σειρά αγαθών σχετιζόμενα με τη δημόσια υγεία, με εκτιμώμενο κόστος 305 εκατ. ευρώ κατ’ έτος.
Δήλωση Χατζηδάκη
Σε δήλωση του ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης επισημαίνει μεταξύ άλλων:
«H ελληνική οικονομία έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα ανθεκτική τα τελευταία χρόνια παρά τις αλλεπάλληλες κρίσεις, ξεπερνώντας πολλές φορές τις προβλέψεις. Πράγματι το 2023 η Ελλάδα απέκτησε την επενδυτική βαθμίδα από μια σειρά διεθνών οίκων αξιολόγησης, σημείωσε τον τρίτο υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μείωσε την ανεργία στα προ κρίσεως επίπεδα, επιτυγχάνοντας παράλληλα, παρά τις αλλεπάλληλες φυσικές καταστροφές, ένα πρωτογενές πλεόνασμα που ξεπέρασε τις προβλέψεις του μεσοπρόθεσμου προγράμματος.
Και αυτά με μία πολύ σημαντική μείωση του δημόσιου χρέους ως προς το ποσοστό του ΑΕΠ. Οι θετικές αυτές εξελίξεις συμπυκνώνονται στο ότι χωρίς να αυξηθούν οι φόροι σημειώθηκε αύξηση των εσόδων κατά 9,1%.
-Το 2024 θα προχωρήσουμε με την ίδια βασικά συνταγή. Θα επιδιώξουμε δηλαδή να συνδυάσουμε τη δημοσιονομική σταθερότητα με τις αναπτυξιακές πολιτικές, την κοινωνική ευαισθησία στην πράξη.
Ο προϋπολογισμός προβλέπει υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης σε σχέση με τη φετινή χρονικά, χαμηλότερο πληθωρισμό, ακόμα μεγαλύτερη μείωση του δημοσίου χρέους και πιο υψηλά ποσοστά απασχόλησης. Σημειώνω ότι όλα αυτά θα επιτευχθούν μένοντας απολύτως προσηλωμένοι στο στόχο για ακόμα υψηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα σε σχέση με φέτος (2,1%).
– Υπογραμμίζω ιδιαίτερα τις θετικές εξελίξεις για τις επενδύσεις. Φέτος είχαμε μια αύξηση των επενδύσεων κατά 7,1%, ενώ το 2024 προβλέπεται στο σχέδιο του προϋπολογισμού μια αύξηση κατά 15,1%. Αυτό θα επιτευχθεί με ένα συνδυασμό ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων, συμπεριλαμβανομένων φυσικά των αυξημένων επενδύσεων από το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης.
– Ο Προϋπολογισμός ενσωματώνει μόνιμες φοροελαφρύνσεις με 7 διαφορετικούς τρόπους. Παράλληλη όμως στόχευσή μας για το 2024 είναι η περαιτέρω μείωση της φοροδιαφυγής. Ήδη το κενό ΦΠΑ , δηλαδή τα χρήματα που χάνει το κράτος από την είσπραξη του ΦΠΑ έχουν περιοριστεί από το 23% το 2018 στο 15% φέτος. Στόχος είναι να περιοριστεί περισσότερο το κενό αυτό και να φτάσουμε στο 9% το 2026.
Αυτονόητα, βασική επιδίωξη της κυβέρνησης και το 2024 είναι η άσκηση μιας ουσιαστικής κοινωνικής πολιτικής. Προς αυτή την κατεύθυνση θα υπάρξουν αυξήσεις μισθών των δημοσίων υπαλλήλων μετά από 14 χρόνια, νέα αύξηση των συντάξεων, αύξηση του αφορολόγητου για οικογένειες με παιδιά, καθώς και αύξηση των αναπηρικών επιδομάτων και του κοινωνικού επιδόματος αλληλεγγύης.
Σημαντική επίσης προς την κατεύθυνση μιας ουσιαστικής κοινωνικής πολιτικής είναι η αύξηση των δαπανών για την παιδεία και την υγεία. Συγκεκριμένα για την Υγεία θα υπάρξει μια αύξηση κατά 20% της χρηματοδότησης των νοσοκομείων συνολικού ποσού 481 εκατ. ευρώ, καθώς επίσης και μια αύξηση των δαπανών για την Παιδεία της τάξεως των 255 εκατ. ευρώ.
Τα κονδύλια αυτά θα προέλθουν σε πολύ μεγάλο ποσοστό από τον περαιτέρω περιορισμό της φοροδιαφυγής».
Χωρίς συστάσεις πέρασε από την αξιολόγηση της Κομισιόν
Χωρίς παρατηρήσεις ή σημειώσεις για διορθώσεις περνά από την εξέταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το τελικό σχέδιο του ελληνικού προϋπολογισμού του 2024, με τη σημείωση ότι εκπληρώνει τις δημοσιονομικές κατευθύνσεις του περασμένου Ιουνίου.
Οι προϋπολογισμοί της Ελλάδας, της Εσθονίας, της Ισπανίας, της Ιρλανδίας, της Σλοβενίας, της Λιθουανίας και της Κύπρου, σύμφωνα με την αξιολόγηση της Επιτροπής, εκπληρώνουν τις κατευθύνσεις που ανακοινώθηκαν για κάθε κράτος μέλος το καλοκαίρι.Ειδικότερα, η Επιτροπή θεωρεί στην αξιολόγησή της ότι το σχέδιο του προϋπολογισμού της Ελλάδας είναι σύμφωνο με τη σύσταση του Συμβουλίου της 14ης Ιουλίου 2023.
Όπως τονίζεται, η Ελλάδα έχει αποσύρει και θα συνεχίσει να αποσύρει μέτρα στήριξης για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, τα οποία θα μειωθούν στο 0,1% του ΑΕΠ (περίπου 230 εκατ. ευρώ) το 2024, αν και προτείνει τα μέτρα να είναι καλά στοχευμένα στην προστασία των οικονομικά ασθενέστερων.
Στο δημοσιονομικό πεδίο σημειώνει τη μείωση του ελλείμματος από το 2,1% του ΑΕΠ φέτος, στο 0,9% το 2024, θεωρώντας ότι η έτσι η Ελλάδα, σε συνδυασμό και με τη μείωση του χρέους, καταφέρνει να έχει συνετή δημοσιονομική πολιτική συστήνοντας και εδώ μεγαλύτερη προσπάθεια.