Κατατέθηκε στη Βουλή το σχέδιο νόμου «Κύρωση της Συμφωνίας μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης της Αθήνας, του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης της Νέας Υόρκης και του Ινστιτούτου Αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού του Ντελαγουέρ, σχετικά με την επιστροφή στην Ελλάδα, ιδιωτικής συλλογής εκατόν εξήντα μίας (161) αρχαιοτήτων του Κυκλαδικού Πολιτισμού, ευρισκόμενης στη Νέα Υόρκη και την έκθεση αυτής στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης».
Με το σχέδιο νόμου κυρώνεται και αποκτά ισχύ νόμου η συμφωνία που υπεγράφη την 21η Ιουλίου 2022 μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού της Ελληνικής Δημοκρατίας, του εδρεύοντος στην Αθήνα νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου με την επωνυμία «Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης», του εδρεύοντος στην Νέα Υόρκη νομικού προσώπου με την επωνυμία «Μetropolitan Museum of Art» (Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης) και του εδρεύοντος στην Πολιτεία του Ντελαγουέρ των Η.Π.Α. νομικού προσώπου με την επωνυμία «Hellenic Ancient Culture Institute» (Ινστιτούτο Αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού).
Η συμφωνία αφορά στην επιστροφή στην Ελλάδα ιδιωτικής συλλογής εκατόν εξήντα μίας (161) αρχαιοτήτων του κυκλαδικού πολιτισμού, που βρίσκεται στη Νέα Υόρκη και την έκθεση αυτής και άλλων τέχνεργων του κυκλαδικού πολιτισμού στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης.
Η συμφωνία εισάγεται για κύρωση με νομοθετική πράξη, καθώς το αντικείμενό της αφορά σε ζητήματα επιστροφής, έκθεσης και δανεισμού αρχαιοτήτων υπό συνθήκες διαφορετικές από τις γενικές και οριζόντιες συνθήκες που προβλέπονται στον αρχαιολογικό νόμο.
Οι 161 «άγνωστες» αρχαιότητες του Κυκλαδικού Πολιτισμού είχαν παραχωρηθεί από «ιδιώτη συλλέκτη της Νέας Υόρκης» στο Ινστιτούτο Αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού .
Σύμφωνα με δύο άτομα με γνώση της συμφωνίας τα οποία μίλησαν υπό καθεστώς ανωνυμίας στο Associated Press είπαν ότι πρόκειται για τον Λέοναρντ Στερν, τον 84χρονο Αμερικανό δισεκατομμυριούχο επιχειρηματία, η περιουσία του οποίου σύμφωνα με το Forbes υπολογίζεται σε 6,2 δισ. δολάρια.
Διαφωνούν οι αρχαιολόγοι
Την έντονη διαφωνία του για τους χειρισμούς στην υπόθεση εκφράζει ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, o οποίος απέστειλε επείγουσες επιστολές στους διατελέσαντες από το 2008 υπουργούς Πολιτισμού και νυν βουλευτές του ελληνικού Κοινοβουλίου, Κ. Καραμανλή, Α. Σαμαρά, Κ. Τζαβάρα και Κ. Τασούλα, με αφορμή το σχέδιο νόμου. Όπως ενημερώνει με ανακοίνωση του, ο ΣΕΑ στις επιστολές του καλεί να ασκήσουν την επιρροή τους και να αποτρέψουν την εισαγωγή στο ελληνικό Κοινοβούλιο του νομοσχεδίου.
Ο ΣΕΑ, μεταξύ άλλων, «υπενθυμίζει στους πρώην υπουργούς και πρωθυπουργούς ότι ήταν η κυβέρνηση της ΝΔ που, θέλοντας να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της παράνομης διακίνησης, ίδρυσε και στελέχωσε την Διεύθυνση Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών», ρύθμιση που «οδήγησε σε πολλούς επιτυχείς επαναπατρισμούς αρχαιοτήτων».
«Το προς ψήφιση νομοσχέδιο πιστεύουμε ακλόνητα ότι “δυναμιτίζει” τις προαναφερθείσες προσπάθειες αλλά και την αταλάντευτη πολιτική των ελληνικών κυβερνήσεων για τον εντοπισμό, την τεκμηρίωση, τη διεκδίκηση και εν τέλει τον επαναπατρισμό ελληνικών αρχαιοτήτων», σημειώνει ο ΣΕΑ, τονίζοντας ότι «με το προς ψήφιση νομοσχέδιο παρακάμπτονται διατάξεις του αρχαιολογικού νόμου για την εισαγωγή και κατοχή αρχαίων, καταστρατηγείται η διοικητική πρακτική επαναπατρισμού και κατοχής αρχαίων, εκμηδενίζονται το έργο και οι αρμοδιότητες της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών, τίθενται εν αμφιβόλω η διεθνής νομοθεσία αλλά και ο λόγος και η συνέπεια της Ελλάδας στα διεθνή fora».