Την εγγραφή 16 νέων στοιχείων άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας, με απόφαση της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνας Μενδώνη, ανακοίνωσε χθες το ΥΠΠΟΑ.
Ανάμεσά τους είναι οι πρακτικές διαχείρισης του νερού στο Οροπέδιο Λασιθίου. Όπως τονίζεται οι αντλητικοί ανεμόμυλοι στο Οροπέδιο Λασιθίου αποτέλεσαν μια τεχνική καινοτομία την εποχή που κατασκευάστηκαν, η οποία επέτρεπε τη χρηστή και λελογισμένη διαχείριση των υδάτινων πόρων της περιοχής. Σήμερα, η γνώση της συντήρησής τους και η μνήμη που συνδέεται με αυτούς αποτελούν σημαντικά στοιχεία άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, άρρηκτα συνυφασμένα με το πολιτιστικό τοπίο του οροπεδίου.
Στον κατάλογο εγγράφονται ακόμα:
Το αποκριάτικο έθιμο Γενίτσαροι και Μπούλες στη Νάουσα, η Μεσοσπορίτισσα στην Ελευσίνα, οι πρακτικές διαχείρισης του νερού στο Οροπέδιο Λασιθίου Κρήτης, το πανηγύρι της Αγίας Αγάθης και το ψάρεμα με σταφνοκάρι στο Αιτωλικό, η καλλιέργεια και επεξεργασία των ανατολικών καπνών (Μακεδονία, Θράκη), το Ολυμπίτικο Γλέντι στην Κάρπαθο και η κεραμική παράδοση της οικογένειας Κουρτζή στην Αγιάσο της Λέσβου, είναι μερικά από τα 16 στοιχεία που εγγράφονται σήμερα στο Εθνικό Ευρετήριο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Στοιχεία, που όπως δήλωσε η κ. Μενδώνη, «αποτυπώνουν πυκνές πτυχές της λαϊκής έκφρασης και δημιουργικότητας των Ελλήνων, είτε αφορούν τη μουσική και το χορό, είτε τεχνογνωσίες και παραδοσιακούς τρόπους καλλιέργειας οι οποίες προάγουν την αειφορική διαχείριση των φυσικών πόρων».
«Η Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά είναι η συλλογική μας ταυτότητα. Στην Ελλάδα, από το 2008 μέχρι σήμερα, έχουν εγγραφεί στο Εθνικό Ευρετήριο 39 στοιχεία. Η εγγραφή, σήμερα, 16 ακόμη στοιχείων, αποδεικνύει τη σημασία που δίνουμε στην προστασία των προφορικών παραδόσεων και εκφράσεων, στις κοινωνικές πρακτικές και εορταστικές εκδηλώσεις, στις γνώσεις που αφορούν στη φύση, στην τεχνογνωσία που συνδέεται με την παραδοσιακή χειροτεχνία. Σε όλα εκείνα τα στοιχεία, που συνθέτουν την ελληνική λαϊκή παράδοση και την άυλη πολιτιστική μας κληρονομιά. Εκφράζουμε τα πιο θερμά μας συγχαρητήρια στις κοινότητες των ανθρώπων που ασκούν αυτά τα στοιχεία της κληρονομιάς και φρόντισαν, με ιδιαίτερη επιμέλεια και αγάπη, την αποτύπωσή τους και την εγγραφή τους στο Εθνικό Ευρετήριο της Ελλάδας. Θα είμαστε στο πλάι τους για τον περαιτέρω σχεδιασμό πολιτικών για τη διαφύλαξή τους», συμπλήρωσε η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Το ΥΠΠΟΑ, μέσω της καθ’ ύλην αρμόδιας Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, εφαρμόζει στην Ελλάδα τη Σύμβαση για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, UNESCO 2003. Στο πλαίσιο της Σύμβασης, η Ελλάδα δημιούργησε και εμπλουτίζει συστηματικά το Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, στο οποίο οι κοινότητες φορέων άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς έχουν τη δυνατότητα να αναδείξουν τα στοιχεία που οι ίδιες θεωρούν σημαντικά για την ταυτότητά τους. Η εγγραφή τους στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας αποτελεί το πρώτο και καθοριστικό βήμα για τον σχεδιασμό πολιτικών για τη διαφύλαξη, της κάθε μιας από αυτές τις πολιτισμικές εκφράσεις, και τη μετάδοσή της στις νεότερες γενιές. Ο σχεδιασμός είναι συμμετοχικός. Δηλαδή, είναι μια διαδικασία διαλόγου μεταξύ διοίκησης, επιστημονικής κοινότητας και, κυρίως, των ίδιων των ομάδων, συλλόγων και κοινοτήτων των ανθρώπων που ασκούν αυτές τις πολιτισμικές εκφράσεις, τα στοιχεία της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς τους.
Η Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς ξεκινά κάθε Ιανουάριο, σύμφωνα με ορισμένο χρονοδιάγραμμα, την ετήσια διαδικασία, με τη δημόσια πρόσκληση την οποία απευθύνει για τον εμπλουτισμό του Εθνικού Ευρετηρίου. Τα δελτία, η εγγραφή των οποίων ανακοινώνεται σήμερα, υποβλήθηκαν το 2019. Έτυχαν συστηματικής επεξεργασίας από τη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, την Εθνική Επιστημονική Επιτροπή για την Εφαρμογή στην Ελλάδα της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO 2003) και, φυσικά, τις ίδιες τις κοινότητες φορέων.