Το κλιματικό φαινόμενο La Niña κάνει την επανεμφάνισή του, ωστόσο η έντασή του αναμένεται να είναι μικρότερη σε σχέση με προηγούμενες περιόδους, σύμφωνα με ανακοίνωση της Αμερικανικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (NWS).
Το φυσικό αυτό φαινόμενο, όπως αναφέρει η ιστοσελίδα πρόγνωσης meteo24news, συνδέεται με πτώση της θερμοκρασίας των επιφανειακών υδάτων στον κεντρικό και ανατολικό Ειρηνικό Ωκεανό, κοντά στον ισημερινό. Η εμφάνισή του συνήθως οδηγεί σε μείωση της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας, ενώ ενισχύει τη δραστηριότητα των κυκλώνων στον Ατλαντικό.
Η La Niña θεωρείται το αντίθετο του Ελ Νίνιο, με το οποίο εναλλάσσεται περιοδικά, αν και υπάρχουν φάσεις ουδετερότητας, κατά τις οποίες δεν επικρατεί κανένα από τα δύο.
Στο πρόσφατο παρελθόν, το φαινόμενο La Niña είχε διαρκέσει ασυνήθιστα πολύ — από το 2020 έως το 2023 — προκαλώντας ξηρασίες, πλημμύρες και ακραία καιρικά φαινόμενα σε διάφορες περιοχές του πλανήτη. Παρά το γεγονός ότι συνέβαλε στη μείωση της παγκόσμιας θερμοκρασίας, δεν κατάφερε να ανακόψει τη γενικότερη τάση υπερθέρμανσης της Γης.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι φέτος η La Niña ενδέχεται να εντείνει την περίοδο των κυκλώνων στον Ατλαντικό. Αν και η τρέχουσα εποχή των κυκλώνων (που διαρκεί έως τα τέλη Νοεμβρίου) αναμενόταν να είναι ιδιαίτερα δραστήρια, μέχρι στιγμής έχει αποδειχθεί πιο ήπια από τις αρχικές προβλέψεις: κανένας κυκλώνας δεν έχει φτάσει πάνω από το έδαφος των ΗΠΑ.
Η μετεωρολογική κοινότητα παρακολουθεί στενά την εξέλιξη του φαινομένου, καθώς η La Niña παραμένει ένας καθοριστικός παράγοντας για τη διαμόρφωση των παγκόσμιων κλιματικών προτύπων.
Τι θα φέρει το φαινόμενο La Niña στην Ευρώπη
Το φαινόμενο της La Niña επιστρέφει φέτος, και οι επιστήμονες παρακολουθούν στενά πώς θα επηρεάσει την ατμόσφαιρα της Ευρώπης. Πρόκειται για το ψυχρό «αντίπαλο δέος» του El Niño, μια φυσική κλιματική ταλάντωση που αλλάζει τη θερμοκρασία των νερών στον τροπικό Ειρηνικό, επηρεάζοντας τελικά τα καιρικά μοτίβα σε ολόκληρο τον πλανήτη. Κι αν και η Ευρώπη βρίσκεται χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, η La Niña μπορεί να προκαλέσει ντόμινο αλλαγών και στη δική μας ήπειρο.
Όταν τα νερά του Ειρηνικού ψύχονται, αλλάζει η κυκλοφορία των αερίων μαζών σε ολόκληρη τη γη. Οι άνεμοι μετακινούνται, τα ρεύματα της ατμόσφαιρας αναδιατάσσονται και ο πολικός αεροχείμαρρος – το λεγόμενο jet stream – αποκτά διαφορετική τροχιά. Αυτή η «μετατόπιση» μπορεί να κάνει τη βόρεια Ευρώπη πιο υγρή και ψυχρή, ενώ τη νότια, συμπεριλαμβανομένης της Μεσογείου, πιο ξηρή και ήπια.
Οι πρώτες εκτιμήσεις των μετεωρολόγων δείχνουν ότι ο φετινός χειμώνας ενδέχεται να είναι βαρύτερος για τη Σκανδιναβία και τη βόρεια ήπειρο, με συχνότερες καταιγίδες και πολικές εισβολές. Στον αντίποδα, η κεντρική και νότια Ευρώπη – και κυρίως η Ιταλία, η Ισπανία και η Ελλάδα – μπορεί να βιώσουν περιόδους ανομβρίας και θερμότερων ρευμάτων, ιδίως αν το φαινόμενο συνδυαστεί με θετική φάση της ατλαντικής ταλάντωσης (NAO).
Η Ευρώπη στο σταυροδρόμι των ατμοσφαιρικών ρευμάτων
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η La Niña, αν και γενικά «ψυχραίνει» τον πλανήτη, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα φέρει παγωνιά παντού. Στην Ευρώπη, η επιρροή της είναι πιο περίπλοκη. Μπορεί να ενισχύσει τα αντικυκλωνικά συστήματα στη Μεσόγειο, εγκλωβίζοντας τη ζέστη και περιορίζοντας τις βροχές. Ή αντίθετα, να πυροδοτήσει αιφνίδιες ανατροπές, όπως σφοδρές ψυχρές εισβολές όταν ο πολικός στρόβιλος αποδυναμωθεί.
«Η La Niña λειτουργεί σαν ένα ντόμινο που ξεκινά από τον Ειρηνικό και φτάνει ως την Ευρώπη μέσω μιας αλυσίδας ατμοσφαιρικών συνδέσεων», εξηγούν κλιματολόγοι του ECMWF. «Δεν προκαλεί απευθείας το κρύο ή τη ζέστη, αλλά αλλάζει τη ροή των αερίων μαζών που καθορίζουν τον καιρό μας».
Τι σημαίνει για τη Μεσόγειο και την Ελλάδα
Για τη χώρα μας, η επίδραση της La Niña μεταφράζεται συνήθως σε πιο ήπιο και ξηρό χειμώνα. Τα βαρομετρικά χαμηλά τείνουν να ανεβαίνουν βορειότερα, αφήνοντας την ανατολική Μεσόγειο με λιγότερες βροχές και μεγαλύτερα διαστήματα καλοκαιρίας, ακόμα και στην καρδιά του χειμώνα. Ωστόσο, αυτή η σταθερότητα μπορεί να «σπάσει» απότομα, προκαλώντας ακραία επεισόδια – όπως καταιγίδες μεγάλης έντασης ή ξαφνικές ψυχρές εισβολές.
Στην πράξη, η La Niña φέρνει στην Ελλάδα ένα πιο «νευρικό» κλίμα: λιγότερες βροχές στο σύνολο της σεζόν, αλλά αυξημένη πιθανότητα για έντονες κακοκαιρίες σε σύντομα χρονικά διαστήματα. Για τους γεωργούς και τους διαχειριστές υδάτων, αυτό σημαίνει πρόκληση. Οι ξηρές περίοδοι μπορεί να πιέσουν τα αποθέματα, ενώ τα έντονα φαινόμενα να δοκιμάσουν τις υποδομές.