Τον δρόμο της διπλωματίας επιλέγει να συνεχίσει η Ελλάδα αναφορικά με τις προκλήσεις των Τούρκων, η οποία και προχώρησε στην υπογραφή μιας ιστορικής συμφωνίας για τις Ανεξάρτητες Οικονομικές Ζώνες με την Ιταλία.
Η διμερής συμφωνία Ελλάδας – Ιταλίας, δεν ακυρώνει τη συμφωνία που έχει υπογράψει η Τουρκία με την Λιβύη, αλλά ευθέως την αμφισβητεί και δρομολογεί νέες καταιγιστικές εξελίξεις.
Η συμφωνία παράλληλα δημιουργεί ένα νομικό προηγούμενο, ενώ σε συνδυασμό με άλλες κινήσεις που σχεδιάζονται σε επίπεδο διπλωματίας, έρχεται να «θωρακίσει» νομικά πλέον τη χώρα απέναντι στις αξιώσεις που εγείρουν οι Τούρκοι.
Η διμερής συμφωνία επιπρόσθετα μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας, ανοίγει το δρόμο των εξελίξεων για την υπογραφή αντίστοιχων συμφωνιών με άλλες μεσογειακές χώρες και ειδικότερα με την Αίγυπτο, αλλά και την Αλβανία.
Ειδικότερα όμως σε σχέση με την συμφωνία με την Αίγυπτο, η επίτευξη μιας συμφωνίας για τις Ανεξάρτητες Οικονομικές Ζώνες, φαντάζει αρκετά δυσκολότερη, αφού τμήμα της οριοθέτησης περιλαμβάνει το νησιωτικό σύμπλεγμα της Μεγίστης, στο οποίο βρίσκεται και το Καστελόριζο.
Σε αυτή την περίπτωση η Αίγυπτος θα πρέπει ουσιαστικά να μπει στη «μέση» μιας διαμάχης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, κάτι που η αφρικανική χώρα φαίνεται προς το παρόν να αποφεύγει.
Σημαντικό ρόλο στη συγκεκριμένη εξέλιξη αναμένεται να παίξει το προσεχές διάστημα η στάση που θα κρατήσει η Τουρκία σε σχέση με τη Λιβύη, μετά την δήλωση του προέδρου Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σισί, ο οποίος τόνισε πως πρόθεση του Καΐρου είναι να επιλυθεί η κρίση στη Λιβύη και να υπάρξουν συνεργασίες για την ειρήνη, με την επισήμανση ωστόσο πως η Αίγυπτος είναι έτοιμη για πόλεμο εφόσον η Τουρκία και οι ισλαμιστές αντιπρόσωποι της δεν αλλάξουν τη στρατηγική τους.
Πέραν όμως από τις αλλαγές που δρομολογούνται, οι οποίες και τοποθετούν στρατηγικά «πιόνια» πάνω στη Μεσόγειο, η Ελλάδα με την Ιταλία πλέον έχουν υπογράψει μία συμφωνία οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών καθ’ ύψος, από το βυθό προς την επιφάνεια, επέκταση της συμφωνίας που ισχύει από το 1977 για την υφαλοκρηπίδα, ρυθμίζοντας παράλληλα μια σειρά από σημαντικά ζητήματα όπως αυτό του τουρισμού.
Υπενθυμίζεται ότι η Ιταλία δεν ανήκει στις 29 χώρες που θα μπορούν να ταξιδεύουν χωρίς καραντίνα στην Ελλάδα στις 15 Ιουνίου, λόγω των αρνητικών επιδημιολογικών αποτελεσμάτων της. Αυτό προκάλεσε την αντίδραση της Ρώμης, με τον Ντι Μάιο να δηλώνει στα ΜΜΕ της Ιταλίας πως «η Ελλάδα διαβεβαίωσε ότι εργάζεται για το άνοιγμα εκ νέου με την Ιταλία».
Η συμφωνία υπογράφτηκε μεταξύ των δύο Υπουργών Εξωτερικών, Νίκου Δένδια και Λουίτζι Ντι Μάιο, κλείνοντας έτσι έναν μακρύ και πολυετή κύκλο διαπραγματεύσεων ανάμεσα σε Αθήνα και Ρώμη.
«Η συμφωνία επιβεβαιώνει το δικαίωμα των νησιών σε θαλάσσιες ζώνες, καθώς και τη μέση γραμμή της συμφωνίας του 1977 για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας μεταξύ Ελλάδας-Ιταλίας ως οριογραμμή της ΑΟΖ Ελλάδας- Ιταλίας. Με τη σημερινή Συμφωνία, η μέση αυτή γραμμή θα ισχύει και για τα υπερκείμενα της υφαλοκρηπίδας ύδατα», τονίζουν πηγές του υπουργείου Εξωτερικών
Στο πλαίσιο των χθεσινών συμφωνιών υπογράφηκε επίσης η Κοινή Δήλωση Ελλάδας-Ιταλίας για τους Πόρους της Μεσογείου.
Με τη δήλωση αυτή, τα δυο κράτη εκφράζουν την προσήλωσή τους στην ισόρροπη και βιώσιμη διαχείριση των πόρων αυτών και συμφωνούν να διεξαγάγουν διαβουλεύσεις για την εκτίμηση τυχόν επιπτώσεων διαφόρων παραγόντων στις υφιστάμενες πρακτικές των αλιέων των δύο κρατών.
Υπογράφηκε, τέλος, Κοινή Γνωστοποίηση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με την οποία τα δύο κράτη ζητούν την μελλοντική τροποποίηση του κανονισμού περί κοινής αλιευτικής πολιτικής ώστε, όταν η Ελλάδα αποφασίσει να επεκτείνει την αιγιαλίτιδα ζώνη της έως τα 12 ναυτικά μίλια, να διατηρηθεί η υπάρχουσα αλιευτική δραστηριότητα των Ιταλών αλιέων στην περιοχή μεταξύ 6-12 ναυτικών μιλίων, η οποία σήμερα αποτελεί διεθνή ύδατα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ
Η ολοκλήρωση της συμφωνίας, εκτός από την πλευρά της κυβέρνησης, έγινε αποδεκτή με θετικό πρόσημο και από την αξιωματική αντιπολίτευση. Η Συμφωνία υπογραφής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης με την Ιταλία αποτελεί «αναμφισβήτητα θετική εξέλιξη» σχολίασε ο τομεάρχης Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Κατρούγκαλος.
Όπως σημείωσε, «η Συμφωνία άλλωστε παίρνει το νήμα της διαπραγμάτευσης από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, που, θυμίζω, ήταν ενταγμένη σε ένα συνολικό σχέδιο στρατηγικής διπλωματίας που περιλάμβανε την επέκταση των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο και την σύναψη Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης όχι μόνο με την Ιταλία αλλά και την Αλβανία και την Αίγυπτο».
Ο κ. Κατρούγκαλος δήλωσε επίσης πως ο ΣΥΡΙΖΑ θα μελετήσει προφανώς τη συμφωνία για να αξιολογήσει σημαντικά ζητήματα, όπως είναι η επήρεια των νησιών, και τα δικαιώματα αλιείας.