Εκατομμύρια πολίτες στη χώρα μας έλαβαν τις προηγούμενες ημέρες email με τίτλο «Δωρεά οργάνων – περισσότερη ζωή». Σκοπός του υπουργείου Υγείας, ήταν να ευαισθητοποιηθούν ακόμα περισσότεροι Έλληνες σχετικά με τη διάθεση του πιο πολύτιμου δώρου: αυτού που μπορεί να δώσει ζωή σε έναν άνθρωπο που έχει ανάγκη. Υπολογίζεται πως στην Ευρώπη, κάθε χρόνο πεθαίνουν σχεδόν 3.000 άνθρωποι περιμένοντας το κατάλληλο μόσχευμα. Η Ελλάδα δυστυχώς βρίσκεται στις χειρότερες θέσεις της ΕΕ σχετικά με τη δωρεά οργάνων.
Στέλεχος του Ελληνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων, μιλώντας στην «Καθημερινή» ανέφερε πως μέσα σε 7 ημέρες εγγράφηκαν 7.000 νέοι δωρητές στο μητρώο (περίπου 1.000 κάθε ημέρα). Μέχρι και πριν την αποστολή των emails για τη δωρεά οργάνων, οι εγγεγραμμένοι ανέρχονταν στους 35.000 με περίπου 150 εγγραφές καθημερινά.
Στην Ελλάδα τα τελευταία 4 χρόνια οι μεταμοσχεύσεις έχουν συνεχόμενη αυξητική πορεία. Ο πρόεδρος του ΕΟΜ καθηγητής Γεώργιος Παπαθεοδωρίδης ανακοίνωσε ένα νέο ρεκόρ στον τομέα των μεταμοσχεύσεων, κάνοντας λόγο για μια νέα ελπιδοφόρα καθημερινότητα, καθώς στις 6 Οκτωβρίου ολοκληρώθηκε η λήψη οργάνων από τον 111ο δότη οργάνων, φτάνοντας το αντίστοιχο περυσινό ρεκόρ των 111 δοτών, που είχε όμως σημειωθεί στο τέλος του 2024.
Οι 111 δότες του 2025 χάρισαν ζωή ήδη σε 240 ασθενείς, σε σχέση με τους 238 που μεταμοσχεύθηκαν από αποβιώσαντες δότες οργάνων το 2024.
Μύθοι και πραγματικότητα
«Οι γιατροί θα με αφήσουν να πεθάνω επειδή είμαι δωρητής για να μου πάρουν τα όργανα». «Ο άνθρωπός μας είναι σε κώμα και μπορεί να ξυπνήσει».
Αυτοί είναι ορισμένοι από τους πιο διαδεδομένους μύθους που στέκουν εμπόδια στην ανώτερη πράξη της δωρεάς οργάνων. Ο Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων έχει συντάξει έναν οδηγό με μύθους και αλήθειες, δίνοντας τις πραγματικές διαστάσεις της δωρεάς οργάνων και των μεταμοσχεύσεων.
1. «Σε περίπτωση σοβαρού προβλήματος υγείας οι γιατροί που θα με φροντίσουν στο νοσοκομείο, αν γνωρίζουν πως είμαι δωρητής οργάνων, θα με αφήσουν να πεθάνω».
Αλήθεια: Οι γιατροί των ΜΕΘ δεν γνωρίζουν ποιος ασθενής είναι δωρητής οργάνων και ποιος όχι. Κανείς δεν έχει πρόσβαση σε αυτή την πληροφορία, παρά μόνον ο ΕΟΜ. Ακόμη κι αν γνώριζαν, προτεραιότητα των γιατρών των ΜΕΘ είναι η σωτηρία του ασθενούς. Μόνο σε περίπτωση που διαπιστωθεί ο θάνατός του, με εγκεφαλικά κριτήρια, τίθεται το ενδεχόμενο της δωρεάς οργάνων και αφού ενημερωθεί ο ΕΟΜ. Οι γιατροί που πιστοποιούν τον εγκεφαλικό θάνατο δεν έχουν καμία σχέση με τον ΕΟΜ ή με τις μονάδες μεταμόσχευσης.
2. «Ξύπνησε από το κώμα πριν του πάρουν τα όργανα».
Αλήθεια: Την «είδηση» αυτή και κατ’ αυτόν τον τρόπο διατυπωμένη την έχουμε διαβάσει αρκετές φορές ή την έχουμε δει σε κινηματογραφικά ή τηλεοπτικά έργα. Πρόκειται για ψευδή είδηση ή απολύτως εσφαλμένη διατύπωση. Μεταμόσχευση οργάνων δεν πραγματοποιείται από ασθενείς σε φυτική κατάσταση, αλλά από ασθενείς που έχουν καταλήξει και είναι επιστημονικά διαπιστωμένοι ως εγκεφαλικά νεκροί. Ουδέποτε στα ιατρικά χρονικά έχει επανέλθει ασθενής στον οποίο έχει πιστοποιηθεί ο εγκεφαλικός του θάνατος.
3. «Κάποιος οικονομικά ισχυρός ή με κοινωνική επιρροή θα παρακάμψει τη λίστα κατανομής οργάνων».
Αλήθεια: Όχι. Κάθε φορά που υπάρχει ένας δότης οργάνων, η προτεραιοποίηση των υποψηφίων γίνεται από ειδικό λογισμικό, βάσει ιατρικών κριτηρίων. Το λογισμικό είναι θωρακισμένο και αδιάβλητο και οι κατανομές ελέγχονται τόσο από τον ΕΟΜ όσο και από τις μονάδες μεταμόσχευσης, καθώς και από ειδικές επιστημονικές επιτροπές ανά όργανο.
4. «Αν γίνω δωρητής θα μαθευτεί και θα μου πάρουν τα όργανα».
Αλήθεια: Κανείς δεν μπορεί να έχει πρόσβαση στο Μητρώο Δωρητών Οργάνων, παρά μόνο ο ΕΟΜ, ενώ στην Ελλάδα, όπως και στην Ευρωπαϊκή Ενωση, απαγορεύεται το εμπόριο οργάνων και δεν έχει πραγματοποιηθεί ποτέ στη χώρα μας μεταμόσχευση οργάνου προερχόμενου από εμπόριο. Οι μεταμοσχεύσεις, είτε από ζώντα είτε από αποβιώσαντα δότη, πραγματοποιούνται μόνο σε μονάδες μεταμόσχευσης δημόσιων νοσοκομείων, υπό τον αυστηρό έλεγχο και την εποπτεία του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων και του υπουργείου Υγείας.
5. «Η δωρεά οργάνων είναι ενάντια στη θρησκεία μου».
Αλήθεια: Οι μεγαλύτερες θρησκείες στον κόσμο, όπως ο Χριστιανισμός (Ορθόδοξη, Καθολική και Προτεσταντικές Εκκλησίες), ο Βουδισμός, το Ισλάμ, ο Ιουδαϊσμός, ο Ινδουισμός είναι υπέρ της δωρεάς οργάνων και μέσω της διδαχής τους και μέσω των πνευματικών ηγετών τους.