201 κιλά φαγητού στα σκουπίδια

Απρόσεκτοι και σπάταλοι με τη διαχείριση των τροφίμων σε μια περίοδο που το κόστος του σούπερ μάρκετ γίνεται όλο και μεγαλύτερη πηγή άγχους είναι οι Ελληνες. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat για το 2023, κάθε κάτοικος της χώρας σπατάλησε 201 κιλά τροφίμων τον χρόνο, μια επίδοση που είναι η τρίτη χειρότερη της Ευρώπης πίσω από την Κύπρο και τη Δανία.

Η ποσότητα των τροφίμων που τελικά καταλήγει στα σκουπίδια είναι τεράστια. Η Eurostat αναφέρει ότι το 2023 σπαταλήθηκαν συνολικά 2.091.442 τόνοι. Οπως προκύπτει από τα στοιχεία, βασικός ένοχος είναι τα νοικοκυριά. Στα ελληνικά σπίτια σπαταλήθηκαν 926.509 τόνοι τροφίμων, δηλαδή το 44,3% της συνολικής ποσότητας, ενώ το υπόλοιπο μοιράζεται στους υπόλοιπους κλάδους, δηλαδή στην πρωτογενή παραγωγή, τη μεταποίηση, το εμπόριο και την εστίαση.

Σπατάλη τροφίμων ανά δραστηριότητα (σε τόνους)

Συνολική σπατάλη Πρωτογενής παραγωγή Επεξεργασία-μεταποίηση Εμπόριο-διανομή Εστίαση Νοικοκυριά
Ε.Ε. 58.200.000 5.600.000 10.800.000 4.500.000 6.500.000 30.900.000
Βέλγιο 1.719.628 74.845 627.536 140.714 133.184 743.348
Βουλγαρία (¹) 614.928 63.904 145.919 38.149 99.794 267.165
Τσεχία 1.062.773 16.895 146.548 68.107 184.528 646.101
Δανία 1.553.763 115.345 737.599 107.676 78.071 515.074
Γερμανία 10.930.971 170.720 1.901.532 724.112 1.789.375 6.345.232
Εσθονία 180.636 23.612 22.986 14.462 11.746 107.932
Ιρλανδία 834.959 50.032 305.121 83.806 175.048 220.952
Ελλάδα 2.091.442 238.604 485.336 204.360 236.633 926.509
Ισπανία (¹) 3.101.612 756.517 536.223 314.186 263.381 1.231.295
Γαλλία 9.723.000 1.300.000 2.345.000 820.000 1.088.000 4.170.000
Κροατία 471.475 93.440 42.188 63.541 60.576 211.730
Ιταλία 8.127.009 652.001 590.432 592.38 534.584 5.757.571
Κύπρος 273.605 48.702 66.759 56.363 30.644 71.137
Λετονία 239.505 25.994 28.875 18.723 21.671 144.255
Λιθουανία (¹) 397.781 81.543 38.574 30.373 3.727 243.577
Λουξεμβούργο 77.015 6.714 12.279 7.081 6.467 44.474
Ουγγαρία 846.989 13.166 173.828 44.886 20.398 594.800
Μάλτα 70.689 358 5.421 2.414 16.905 45.505
Κάτω Χώρες (¹) 2.080.654 183.000 856.000 111.000 83.000 847.654
Αυστρία 1.184.712 4.600 203.840 71.403 266.564 638.305
Πολωνία 4.651.137 763.509 552.136 481.170 293.062 2.561.260
Πορτογαλία 1.937.821 131.266 551.817 232.42 223.067 1.290.330
Ρουμανία (¹) 3.452.143 613.337 375.577 42.864 543.244 1.877.121
Σλοβενία 164.803 93 21.731 15.005 55.956 72.018
Σλοβακία 525.911 51.439 80.046 31.056 11.771 351.599
Φινλανδία 641.006 32.621 147.310 45.097 81.182 334.796
Σουηδία 1.280.796 92.109 304.934 100.615 148.935 634.202
Νορβηγία 823.716 150.319 112.594 67.635 87.230 405.937
Ισλανδία (¹) 60.587 29.065 1.596 1.927 3.856 24.143
Πηγή: Eurostat. Στοιχεία 2023. (1) Στοιχεία του 2022

 

Οι αριθμοί είναι παρεμφερείς με αυτούς που είχαν καταγραφεί σε έρευνα του βαρόμετρου το 2022 και αφορούσαν τα στοιχεία του 2020. Εκείνη τη χρονιά είχαν σπαταληθεί 2.048.189 τόνοι τροφίμων ή 191 κιλά ανά κάτοικο της χώρας. Η Ελλάδα είχε και πάλι την τρίτη υψηλότερη θέση στην Ε.Ε. στα επίπεδα της κατά κεφαλήν σπατάλης τροφίμων.

Σπατάλη τροφίμων ανά δραστηριότητα (κιλά ανά κάτοικο)

Πηγή: Eurostat. Στοιχεία 2023. Με μπλε χρώμα η συνολική σπατάλη τροφίμων, με γαλάζιο η πρωτογενής παραγωγή και η επεξεργασία-μεταποίηση, με λαδί τα νοικοκυριά και με κόκκινο το εμπόριο, η διανομή και εστίαση. (1) Εκτιμώμενα στοιχεία. (2) Εκτιμήσεις σε κάποιους αριθμούς. (3) Οι περιγραφές διαφέρουν σε κάποιους αριθμούς (4) Στοιχεία του 2022

Ωστόσο, φαίνεται πως ατομικά οι πολίτες έχουν αρχίσει να προσέχουν περισσότερο. «Είναι σχετικά αισιόδοξο ότι τα νοικοκυριά στην Ελλάδα σπαταλούν λιγότερα τρόφιμα σε σύγκριση με τα νοικοκυριά των υπόλοιπων χωρών της Ε.Ε. Στα νοικοκυριά μας αντιστοιχεί το 44% της συνολικής σπατάλης που γίνεται στην Ελλάδα, ενώ στην Ευρώπη το αντίστοιχο ποσοστό ξεπερνά το 50%», λέει στην «Κ» ο γενικός διευθυντής της Τράπεζας Τροφίμων, Δημήτρης Νέντας.

Προσθέτει, ωστόσο, ότι αυτό οφείλεται και στην οικονομική κατάσταση των Ελλήνων που τους οδηγεί σε μικρότερη σπατάλη. «Ο πληθωρισμός και το συνολικό κόστος ζωής παίζουν σημαντικό ρόλο. Παρατηρούμε εμπειρικά ότι περισσότεροι ζητούν να πάρουν μαζί τους το φαγητό που περίσσεψε όταν βγαίνουν έξω ή μαγειρεύουν λιγότερο όταν κάνουν ένα τραπέζι. Το ζήτημα της σπατάλης των τροφίμων ανεβαίνει στη συνείδηση των πολιτών, αλλά έχουμε δρόμο να διανύσουμε. Δεν είμαστε ακόμα πολύ περιβαλλοντικά ευαίσθητοι και ακόμα περισσότερο όταν πρόκειται για το συγκεκριμένο ζήτημα».

Ο κ. Νέντας λέει ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχουν κίνητρα που θα ωθήσουν τους επαγγελματίες του κλάδου των τροφίμων να είναι πιο προσεκτικοί στη διαχείριση των τροφίμων και φέρνει ως παράδειγμα τι συμβαίνει στην Ιταλία. «Οι εταιρείες που κάνουν δωρεά τα περισσευούμενα τρόφιμα έχουν μείωση στη φορολογία εισοδήματος. Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν φορολογικά κίνητρα. Αλλά δεν υπάρχουν και αντικίνητρα, όπως το τέλος ταφής. Δεν έχουμε ούτε καρότο ούτε μαστίγιο ώστε να εντοπίζονται πιθανά πλεονάσματα τροφίμων, να γίνεται σωστή διαχείρισή τους και να μην καταλήγουν στη χωματερή».

Η συντονίστρια της Συμμαχίας για τη Μείωση Σπατάλης Τροφίμων στην Ελλάδα, Ντία Χωραφά, λέει στην εφημερίφα «Καθημερινή» ότι το πρόβλημα της σπατάλης τροφίμων είναι πανευρωπαϊκό. «Δεν έχει γίνει η πρόοδος που επιθυμούμε. Για τον λόγο αυτό το επόμενο διάστημα θα παρθούν μέτρα για να επιτευχθούν οι νομικά δεσμευτικοί στόχοι που έχουν τεθεί έως το 2030».

Η κ. Χωραφά συμπληρώνει ότι τα τελευταία χρόνια γίνονται συνεχώς καμπάνιες για την ευαισθητοποίηση των πολιτών. «Κάθε μέρα μπαίνουμε σε σχολεία και κάνουμε ενημερωτικές δράσεις. Εχουν γίνει βήματα σε σύγκριση με το παρελθόν αλλά έχουμε δρόμο ακόμα για να γίνει συνείδηση στα νοικοκυριά να αποφεύγουν τη σπατάλη τροφίμων».

Πηγή: kathimerini.gr