Απρόσεκτοι και σπάταλοι με τη διαχείριση των τροφίμων σε μια περίοδο που το κόστος του σούπερ μάρκετ γίνεται όλο και μεγαλύτερη πηγή άγχους είναι οι Ελληνες. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat για το 2023, κάθε κάτοικος της χώρας σπατάλησε 201 κιλά τροφίμων τον χρόνο, μια επίδοση που είναι η τρίτη χειρότερη της Ευρώπης πίσω από την Κύπρο και τη Δανία.
Η ποσότητα των τροφίμων που τελικά καταλήγει στα σκουπίδια είναι τεράστια. Η Eurostat αναφέρει ότι το 2023 σπαταλήθηκαν συνολικά 2.091.442 τόνοι. Οπως προκύπτει από τα στοιχεία, βασικός ένοχος είναι τα νοικοκυριά. Στα ελληνικά σπίτια σπαταλήθηκαν 926.509 τόνοι τροφίμων, δηλαδή το 44,3% της συνολικής ποσότητας, ενώ το υπόλοιπο μοιράζεται στους υπόλοιπους κλάδους, δηλαδή στην πρωτογενή παραγωγή, τη μεταποίηση, το εμπόριο και την εστίαση.
Σπατάλη τροφίμων ανά δραστηριότητα (σε τόνους)
Συνολική σπατάλη | Πρωτογενής παραγωγή | Επεξεργασία-μεταποίηση | Εμπόριο-διανομή | Εστίαση | Νοικοκυριά | |
Ε.Ε. | 58.200.000 | 5.600.000 | 10.800.000 | 4.500.000 | 6.500.000 | 30.900.000 |
Βέλγιο | 1.719.628 | 74.845 | 627.536 | 140.714 | 133.184 | 743.348 |
Βουλγαρία (¹) | 614.928 | 63.904 | 145.919 | 38.149 | 99.794 | 267.165 |
Τσεχία | 1.062.773 | 16.895 | 146.548 | 68.107 | 184.528 | 646.101 |
Δανία | 1.553.763 | 115.345 | 737.599 | 107.676 | 78.071 | 515.074 |
Γερμανία | 10.930.971 | 170.720 | 1.901.532 | 724.112 | 1.789.375 | 6.345.232 |
Εσθονία | 180.636 | 23.612 | 22.986 | 14.462 | 11.746 | 107.932 |
Ιρλανδία | 834.959 | 50.032 | 305.121 | 83.806 | 175.048 | 220.952 |
Ελλάδα | 2.091.442 | 238.604 | 485.336 | 204.360 | 236.633 | 926.509 |
Ισπανία (¹) | 3.101.612 | 756.517 | 536.223 | 314.186 | 263.381 | 1.231.295 |
Γαλλία | 9.723.000 | 1.300.000 | 2.345.000 | 820.000 | 1.088.000 | 4.170.000 |
Κροατία | 471.475 | 93.440 | 42.188 | 63.541 | 60.576 | 211.730 |
Ιταλία | 8.127.009 | 652.001 | 590.432 | 592.38 | 534.584 | 5.757.571 |
Κύπρος | 273.605 | 48.702 | 66.759 | 56.363 | 30.644 | 71.137 |
Λετονία | 239.505 | 25.994 | 28.875 | 18.723 | 21.671 | 144.255 |
Λιθουανία (¹) | 397.781 | 81.543 | 38.574 | 30.373 | 3.727 | 243.577 |
Λουξεμβούργο | 77.015 | 6.714 | 12.279 | 7.081 | 6.467 | 44.474 |
Ουγγαρία | 846.989 | 13.166 | 173.828 | 44.886 | 20.398 | 594.800 |
Μάλτα | 70.689 | 358 | 5.421 | 2.414 | 16.905 | 45.505 |
Κάτω Χώρες (¹) | 2.080.654 | 183.000 | 856.000 | 111.000 | 83.000 | 847.654 |
Αυστρία | 1.184.712 | 4.600 | 203.840 | 71.403 | 266.564 | 638.305 |
Πολωνία | 4.651.137 | 763.509 | 552.136 | 481.170 | 293.062 | 2.561.260 |
Πορτογαλία | 1.937.821 | 131.266 | 551.817 | 232.42 | 223.067 | 1.290.330 |
Ρουμανία (¹) | 3.452.143 | 613.337 | 375.577 | 42.864 | 543.244 | 1.877.121 |
Σλοβενία | 164.803 | 93 | 21.731 | 15.005 | 55.956 | 72.018 |
Σλοβακία | 525.911 | 51.439 | 80.046 | 31.056 | 11.771 | 351.599 |
Φινλανδία | 641.006 | 32.621 | 147.310 | 45.097 | 81.182 | 334.796 |
Σουηδία | 1.280.796 | 92.109 | 304.934 | 100.615 | 148.935 | 634.202 |
Νορβηγία | 823.716 | 150.319 | 112.594 | 67.635 | 87.230 | 405.937 |
Ισλανδία (¹) | 60.587 | 29.065 | 1.596 | 1.927 | 3.856 | 24.143 |
Πηγή: Eurostat. Στοιχεία 2023. (1) Στοιχεία του 2022 |
Οι αριθμοί είναι παρεμφερείς με αυτούς που είχαν καταγραφεί σε έρευνα του βαρόμετρου το 2022 και αφορούσαν τα στοιχεία του 2020. Εκείνη τη χρονιά είχαν σπαταληθεί 2.048.189 τόνοι τροφίμων ή 191 κιλά ανά κάτοικο της χώρας. Η Ελλάδα είχε και πάλι την τρίτη υψηλότερη θέση στην Ε.Ε. στα επίπεδα της κατά κεφαλήν σπατάλης τροφίμων.
Σπατάλη τροφίμων ανά δραστηριότητα (κιλά ανά κάτοικο)
Ωστόσο, φαίνεται πως ατομικά οι πολίτες έχουν αρχίσει να προσέχουν περισσότερο. «Είναι σχετικά αισιόδοξο ότι τα νοικοκυριά στην Ελλάδα σπαταλούν λιγότερα τρόφιμα σε σύγκριση με τα νοικοκυριά των υπόλοιπων χωρών της Ε.Ε. Στα νοικοκυριά μας αντιστοιχεί το 44% της συνολικής σπατάλης που γίνεται στην Ελλάδα, ενώ στην Ευρώπη το αντίστοιχο ποσοστό ξεπερνά το 50%», λέει στην «Κ» ο γενικός διευθυντής της Τράπεζας Τροφίμων, Δημήτρης Νέντας.
Προσθέτει, ωστόσο, ότι αυτό οφείλεται και στην οικονομική κατάσταση των Ελλήνων που τους οδηγεί σε μικρότερη σπατάλη. «Ο πληθωρισμός και το συνολικό κόστος ζωής παίζουν σημαντικό ρόλο. Παρατηρούμε εμπειρικά ότι περισσότεροι ζητούν να πάρουν μαζί τους το φαγητό που περίσσεψε όταν βγαίνουν έξω ή μαγειρεύουν λιγότερο όταν κάνουν ένα τραπέζι. Το ζήτημα της σπατάλης των τροφίμων ανεβαίνει στη συνείδηση των πολιτών, αλλά έχουμε δρόμο να διανύσουμε. Δεν είμαστε ακόμα πολύ περιβαλλοντικά ευαίσθητοι και ακόμα περισσότερο όταν πρόκειται για το συγκεκριμένο ζήτημα».
Ο κ. Νέντας λέει ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχουν κίνητρα που θα ωθήσουν τους επαγγελματίες του κλάδου των τροφίμων να είναι πιο προσεκτικοί στη διαχείριση των τροφίμων και φέρνει ως παράδειγμα τι συμβαίνει στην Ιταλία. «Οι εταιρείες που κάνουν δωρεά τα περισσευούμενα τρόφιμα έχουν μείωση στη φορολογία εισοδήματος. Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν φορολογικά κίνητρα. Αλλά δεν υπάρχουν και αντικίνητρα, όπως το τέλος ταφής. Δεν έχουμε ούτε καρότο ούτε μαστίγιο ώστε να εντοπίζονται πιθανά πλεονάσματα τροφίμων, να γίνεται σωστή διαχείρισή τους και να μην καταλήγουν στη χωματερή».
Η συντονίστρια της Συμμαχίας για τη Μείωση Σπατάλης Τροφίμων στην Ελλάδα, Ντία Χωραφά, λέει στην εφημερίφα «Καθημερινή» ότι το πρόβλημα της σπατάλης τροφίμων είναι πανευρωπαϊκό. «Δεν έχει γίνει η πρόοδος που επιθυμούμε. Για τον λόγο αυτό το επόμενο διάστημα θα παρθούν μέτρα για να επιτευχθούν οι νομικά δεσμευτικοί στόχοι που έχουν τεθεί έως το 2030».
Η κ. Χωραφά συμπληρώνει ότι τα τελευταία χρόνια γίνονται συνεχώς καμπάνιες για την ευαισθητοποίηση των πολιτών. «Κάθε μέρα μπαίνουμε σε σχολεία και κάνουμε ενημερωτικές δράσεις. Εχουν γίνει βήματα σε σύγκριση με το παρελθόν αλλά έχουμε δρόμο ακόμα για να γίνει συνείδηση στα νοικοκυριά να αποφεύγουν τη σπατάλη τροφίμων».
Πηγή: kathimerini.gr