Η Ελλάδα αναστέλλει τη λειτουργία περισσότερων από 750 σχολείων για τη νέα σχολική χρονιά, καθώς η απότομη μείωση των γεννήσεων έχει αφήσει τα σχολεία χωρίς αρκετούς μαθητές, αναφέρουν σε δημοσίευμα τους οι Financial Times.
Οι κλειστοί σχολικοί φορείς, που αντιστοιχούν σε πάνω από το 5% των σχολείων της χώρας, δεν περιορίζονται σε απομακρυσμένα χωριά και νησιά, αλλά επεκτείνονται και στην Αττική, όπου οι αρμόδιοι προειδοποιούν για «δημογραφική κατάρρευση».
«Οι σχολικές αίθουσες αντικατοπτρίζουν την κατάσταση στα μαιευτήρια και τον αριθμό των γεννήσεων, που δυστυχώς μειώνεται εδώ και δεκαετίες στη χώρα μας», δήλωσε η Σοφία Ζαχαράκη, υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων.
Στοιχεία του υπουργείου Παιδείας δείχνουν ότι ο αριθμός των μαθητών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση έχει μειωθεί κατά περισσότερους από 111.000 την τελευταία επταετία, πτώση 19% από το 2018.
«Η πτώση είναι πολύ γρήγορη και στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα απότομη», ανέφερε η Αλεξάνδρα Τραγάκη, καθηγήτρια οικονομικής δημογραφίας στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Όπως σημείωσε, σήμερα είναι πολύ λιγότεροι οι άνθρωποι αναπαραγωγικής ηλικίας σε σχέση με προηγούμενες δεκαετίες.
Φέτος, 766 από τα 14.857 σχολεία της Ελλάδας θα αναστείλουν τη λειτουργία τους επειδή δεν πληρούν το νόμιμο ελάχιστο των 15 μαθητών. Τα περισσότερα είναι δημοτικά, αν και οι κλειστοί φορείς αυξάνονται σε όλες τις βαθμίδες.
Ορισμένα σχολεία μπορεί να ξανανοίξουν αν αυξηθεί ο αριθμός μαθητών μέσα σε τρία χρόνια, αλλά τα περισσότερα όχι. Εξαίρεση γίνεται σε νησιά κοντά στην Τουρκία και σε παραμεθόριες περιοχές, όπου τα σχολεία παραμένουν ανοιχτά ακόμη και με λίγους μαθητές.
Υπάρχουν και εξαιρέσεις. Στην Ψέριμο, ένα μικρό νησί στα Δωδεκάνησα, αναφέρουν οι Financial Times, το σχολείο θα ανοίξει για πρώτη φορά από το 2009, για δύο παιδιά στο δημοτικό και τρία στο νηπιαγωγείο.
«Κρατάμε σχολεία ανοιχτά με λιγότερους μαθητές απ’ ό,τι ορίζει ο νόμος, μια δαπανηρή απόφαση, αλλά θεωρούμε ότι είναι αναγκαία», είπε η Ζαχαράκη.
Η έντονη δημογραφική πτώση της Ελλάδας ξεκίνησε κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους της δεκαετίας του 2010. Από το 2011, οι θάνατοι ξεπερνούν σταθερά τις γεννήσεις. Μεταξύ των απογραφών 2001 και 2021, ο αριθμός των γυναικών στις βασικές αναπαραγωγικές ηλικίες 20-40 ετών μειώθηκε κατά 500.000, δηλαδή κατά 31%.
Σε συνδυασμό με τη μαζική φυγή μορφωμένων νέων στο εξωτερικό για καλύτερες προοπτικές, το αποτέλεσμα ήταν μια έντονη μείωση στους δυνητικούς γονείς.
Μέχρι το 2022, οι ετήσιες γεννήσεις είχαν πέσει κάτω από τις 80.000, ενώ το 2023 οι θάνατοι ήταν σχεδόν διπλάσιοι. Οι Ελληνίδες αποκτούν το πρώτο τους παιδί πλέον σε μέση ηλικία άνω των 32 ετών. Ο δείκτης γονιμότητας έχει πέσει στο 1,35, από τους χαμηλότερους στην Ευρώπη, ενώ οι γεννήσεις εκτός γάμου παραμένουν σπάνιες.
Οι αρμόδιοι αναγνωρίζουν τις επιπτώσεις των σχολικών κλεισιμάτων, ιδιαίτερα στην επαρχία, όπου ορισμένα παιδιά θα χρειάζεται να διανύουν έως και 80 χλμ. καθημερινά. Ωστόσο, οι δημογράφοι τονίζουν ότι τα οικονομικά κίνητρα από μόνα τους δύσκολα θα αναστρέψουν την τάση.
«Κανένα παιδί δεν θα μείνει χωρίς πρόσβαση στην εκπαίδευση, όσο απομακρυσμένος κι αν είναι ο τόπος διαμονής του», υπογράμμισε η Ζαχαράκη.
Άλλες ανεπτυγμένες χώρες με ισχυρά συστήματα πρόνοιας και ποιοτική παιδική φροντίδα, όπως η Δανία και η Σουηδία, επίσης δυσκολεύονται να ανεβάσουν τη γονιμότητα πάνω από το επίπεδο αναπλήρωσης.
Πηγή: tanea.gr