Σαν χθες πριν 25 χρόνια (1995) γράφτηκε η μεγαλύτερη μπασκετική επιτυχία του κρητικού μπάσκετ. Το «Ηράκλειο»ΟΑΑ από το τοπικό της Β Κατηγορίας ΕΚΑΣΚ το 1988 ανέβηκε στην Α1 μπάσκετ στις 13 Μαΐου το 1995.
Δηλαδή μέσα σε οκτώ χρόνια ανέβηκε πέντε κατηγορίες. Η ανεπανάληπτη επιτυχία προήλθε από έναν ρομαντικό και παθιασμένο για το άθλημα Μανώλη Παπακαλιάτη, ένα δουλευταρά και αξιολογότατο προπονητή Νίκο Τούλη, από αρκετούς συνεργάτες τους όπως ο αείμνηστος Παύλος Βαρζακιάν και από κάτι… αμούστακα παιδιά με πάθος για διάκριση και αστείρευτο ταλέντο.
Όλοι αυτοί έκαναν μια πόλη να πανηγυρίζει επί μέρες αλλά και να γεμίσει το αεροδρόμιο Ηρακλείου. Και φυσικά άλλαξαν την ιστορία του τοπικού μπάσκετ, αλλά μέχρι τώρα δεν έχει καταφέρει να επαναλάβει το θρίαμβο αυτόν άλλη ηρακλειώτικη ομάδα.
Τότε το τμήμα αποτελούσαν οι εξής.
Γεν. αρχηγός : Παύλος Βαρζακιαν
Εφοροι: Μανώλης Χαρωνίτης, Στέλιος Δραγάζης
Προπονητές: Νίκος Τούλης, Δημήτρης Τούλης
Γυμναστής: Γιάννης Αντωνακάκης
Γιατρός: Δημήτρης Φανουράκης
Φυσιοθεραπευτής: Αποστόλης Φυργάδης
Φροντιστής: Διονύσης Κούρτης
Οι αθλητές:Αλέξης Γιαννόπουλος,Διονύσης Φραγκισκάτος, Χρόνης Θεοδωρίδης
Βασίλης Καραΐσκος, ΜανώληςΧαλκιαδάκης
Παναγιώτης Γκόλαντας, Βαγγέλης Καλαϊτζάκης, Δημήτρης Δότσιος Γιώργος Σκροπολίθας, Βασίλης Ράλλης, Σάκης Καραφύλης, Αντώνης Πασπαράκης, Σάκης Νικολούδης.
Ανέβηκε το 1995 (την τελευταία αγωνιστική κατάφερε και νίκησε τον πρωταθλητή Παπάγου στην έδρα του, να ευνοηθεί από τις ισοβαθμίες (Iωνικού N.Φ, Mίλωνα, Hράκλειο) και πήρε το εισιτήριο για τον παράδεισο της A1 για πρώτη φορά, έχοντας το αήττητο της έδρας.), έμεινε μία χρονιά, έπεσε και ανέβηκε ξανά το 1997 και για επτά συνεχόμενες χρονιές στα μεγάλα σαλόνια του ελληνικού μπάσκετ έφτασε στου «32» του Κυπέλλου Κόρατς (1998-99) και στο φάιναλ φόρ του Κυπέλλου στη Λάρισα(2002-03) παίρνοντας την 4η θέση.
Ας θυμηθούμε όμως ορισμένες στιγμές από την ιστορία του τμήματος όπως είχε καταγραφεί στο Αθλητικό Πανόραμα της «ΠΑΤΡΙΣ» το 2018, με αφορμή τα 90 χρόνια της ιστορίας του συλλόγου.
Η ανδρική ομάδα του Ηρακλείου πραγματοποίησε τις μεγαλύτερες επιτυχίες της από τα μέσα της δεκαετίας του ‘90 μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2000.
Την περίοδο 1993–94 το «Ηράκλειο» αγωνίστηκε στην Α2 Εθνική Κατηγορία, ενώ την επόμενη χρονιά κατέλαβε την 2η θέση και προβιβάστηκε για πρώτη φορά στην ιστορία του στην Α1 Εθνική, αλλά υποβιβάστηκε αμέσως στην Α2 όπου την περίοδο 1996–97 κατέκτησε το πρωτάθλημα και επανήλθε στην Α1 όπου παρέμεινε μέχρι την περίοδο 2003–04. Ως το 2007, το Ηράκλειο ήταν η μοναδική ομάδα της Κρήτης που αγωνίστηκε στην κορυφαία εθνική κατηγορία.
Στην Α1 της περιόδου 1997–98, κατάφερε να τερματίσει στην 8η θέση του πρωταθλήματος, εκμεταλλευόμενο κυρίως την ισχυρή του έδρα όπου κατάφερε να κερδίσει σχεδόν όλες τις μεγάλες ομάδες και είχε ρεκόρ 13–2 σε κανονική περίοδο και πλέι οφ, πράγμα που του επέτρεψε την συμμετοχή του στο Κύπελλο Κόρατς την περίοδο 1998–99 όπου έφτασε μέχρι την φάση των “32”.
Τις επόμενες χρονιές στην Α1 το «Ηράκλειο» ήταν αρκετά ανταγωνιστικό, ενώ σημαντική επιτυχία ήταν η συμμετοχή της ομάδας στο φάιναλ φορ του Κυπέλλου Ελλάδας της περιόδου 2002–03 καταλαμβάνοντας την 4η θέση.
Όμως το τέλος της περιόδου 2003–04 στην Α1 βρίσκει την ομάδα στην προτελευταία 13η θέση που σήμαινε τον υποβιβασμό της στην Α2, όπου την επόμενη περίοδο πραγματοποίησε σχετικά καλή εμφάνιση τερματίζοντας στην 5η θέση αλλά υποβιβάστηκε στην Β’ Εθνική εξαιτίας οικονομικών προβλημάτων. Ακολούθησαν διαδοχικοί υποβιβασμοί και έτσι μετά από πολλά χρόνια παρουσίας στα εθνικά πρωταθλήματα το «Ηράκλειο» έφτασε να αγωνίζεται στις τοπικές κατηγορίες.
Κατά την αγωνιστική περίοδο, 2008-09, η ομάδα του Ηρακλείου κατέκτησε το τοπικό πρωτάθλημα ανδρών της Ε.ΚΑ.Σ.Κ., καθώς και το Κύπελλο Ανδρών, πανηγυρίζοντας την επάνοδο της στην Γ’ Εθνική μετά από δύο χρόνια απουσίας από τις εθνικές κατηγορίες.
Κατά την αγωνιστική περίοδο, 2009–10, οπότε και η ομάδα του Ηρακλείου επέστρεψε στην Γ’ Εθνική Κατηγορία, ολοκλήρωσε τις αγωνιστικές της υποχρεώσεις στην 3η θέση της βαθμολογικής κατάταξης. Την περίοδο 2010-11 τερμάτισε 2η (έχασε την τελευταία αγωνιστική την 1η θέση από τον Φιλαθλητικό) και επέστρεψε στην Β’ Εθνική Κατηγορία (2011-12.)
Το καλοκαίρι του 2012 το σωματείο γνωστοποίησε εγγράφως στην Ομοσπονδία την επιθυμία του να μην συμμετάσχει στο πρωτάθλημα της Β’ Εθνικής.
Ωστόσο πριν εκπνεύσει η προθεσμία δήλωσης συμμετοχής των ομάδων στο Πρωτάθλημα ανακάλεσε εμπρόθεσμα την απόφαση μη συμμετοχής του. Τελικά, μετά την απόρριψη της αίτησης συμμετοχής του Πανελληνίου στο πρωτάθλημα της Α2 εθνικής κατηγορίας, η Ε.Ο.Κ. ανακοίνωσε πως τη θέση του θα καταλάμβανε το «Ηράκλειο».
Η ομάδα απέτυχε να εδραιωθεί στην Α2 Εθνική καθώς ήδη από την περίοδο 2012-13 γνώρισε τον υποβιβασμό.
Το 2015-16, τo Ηράκλειο Ο.Α.Α. έπαιξε στη Β Εθνική. Έχοντας συγκεντρώσει 22 νίκες και 7 ήττες, κατέλαβε την 3η θέση της τελικής βαθμολογίας (ισοβαθμώντας με τον Αμύντα Δάφνης – Υμηττού και τον Ιωνικό Νίκαιας), εξασφαλίζοντας χωρίς προβλήματα την παραμονή του στην κατηγορία, αλλά και την είσοδό του σε αγώνα «μπαράζ», με σκοπό την άνοδό του στην Α2 εθνική κατηγορία.
Αντίπαλος και γηπεδούχος ήταν ο Γυμναστικός Σύλλογος Λάρισας, ο οποίος αναδείχθηκε νικητής με επιμέρους σκορ 78-70. Το 2016-17 το Ηράκλειο Ο.Α.Α. αγωνίστηκε στην Α2 Εθνική, αλλά δεν παρέμεινε.
Το 2017-18 (επέστρεψε μετά από 11 χρόνια ο προπονητής Γιώργος Μαρκάκης) αγωνίστηκε στην Β εθνική και σώθηκε την τελευταία αγωνιστική νικώντας το Κορωπί, αλλά λόγω οικονομικών δυσχερειών η κρητική ομάδα αποφάσισε να μην κατεβάσει ομάδα στην Β’ Εθνική και επέστρεψε (2018-19) στο τοπικό μετά από 10 χρόνια.