Πολλοί Έλληνες έχουν κάποιο χωραφάκι ή λίγες «ρίζες» στο χωριό για να βγάζουν το λάδι ή το μέλι της χρονιάς, χωρίς να είναι κατ΄ επάγγελμα αγρότες. Δεν γνωρίζουν όλοι ίσως όμως ότι, στο εξής, η εφορία, ο ΕΦΚΑ αλλά και το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης «θα τους βγάζουν το λάδι» στα πρόστιμα, αν αμελήσουν να δηλώσουν στο Taxisnet, στο Ελαιοκομικό Μητρώο ή και στην πλατφόρμα Απασχόλησης Συνταξιούχων, ότι έχουν ελαιόδεντρα και βγάζουν έστω και μόλις πχ 100 ευρώ ή 300 ευρώ το χρόνο, ως εισόδημα από αγροτική εκμετάλλευση.
Ποια είναι τα πρόστιμα;
Ακόμα και για τυπική παράλειψη μίας από τις τρεις αυτές υποχρεώσεις, τα πρόστιμα για ελαιοπαραγωγούς μπορεί να φτάνουν και 5.000 ευρώ, ή και… 12 μηνιαίες συντάξεις αν είναι συνταξιούχοι! Ωστόσο είναι δυσανάλογα υψηλά, σε σχέση με τα 100 ευρώ (ή 250-500 ευρώ το πολύ) που επιβάλλει η φορολογική νομοθεσία σε όσους παραλείπουν να υποβάλουν κάποια δήλωση στην εφορία.
Νέα εποχή αυστηρών κυρώσεων
Οι τρεις αυτές υποχρεώσεις, κρύβουν τρεις «παγίδες» για υπέρογκα πρόστιμα για χιλιάδες μικροκαλλιεργητές -και όχι μόνον. Πλέον, όλοι πρέπει να προσέξουν αν και τι δηλώνουν:
– στην εφορία, αν αποκτούν αγροτικό εισόδημα
– στο Ελαιοκομικό Μητρώο, αν έχουν πάνω από 20 ελαιόδεντρα, ακόμα και αν η συγκομιδή είναι μηδενική
– στον ΕΦΚΑ, αν είναι συνταξιούχοι και αποκτούν αγροτικό εισόδημα.
Στα θέματα αυτά, ειδικά μετά τις αλλαγές που επήλθαν πέρυσι και φέτος, αρκετοί θα χρειαστεί να απευθυνθούν σε λογιστή, ιδανικά ίσως σε εκείνους που χειρίζονται συχνότερα τα αγροτικά θέματα και ζητήματα.
Συγκεκριμένα:
1. Πρόστιμα στην Εφορία
Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και αν έχουν ένα μικρό χωράφι χωρίς να είναι κατ’επάγγελμα αγρότες αλλά απλοί μισθωτοί και συνταξιούχοι, εφόσον αποκτούν εισόδημα από αγροτική εκμετάλλευση, έχουν υποχρέωση υποβολής Ε3 για όσα βγάζουν κάθε χρόνο (πχ από ελιές, μελίσσια, κεράσια, ροδάκινα κλπ). Τυχόν παράλειψη ή εκπρόθεσμη υποβολή δήλωσης Ε3, συνεπάγεται διοικητικό πρόστιμο (έως 100 ευρώ συνήθως).Το πρόστιμο αυτό της Εφορίας, πάντως, είναι και το μικρότερο «κακό» που μπορεί να τους συμβεί.
2. Ελαιοκομικό Μητρώο: από 100 έως 5.000 ευρώ για μη δήλωση
Από τον Απρίλιο φέτος -και μετά το σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ- επεβλήθη νέα υποχρέωση σε όλους όσους έχουν ελαιόδεντρα, να υποβάλουν δήλωση στην πλατφόρμα του Ελαιοκομικού Μητρώου.
Με την Κοινή Υπουργική Απόφαση 77979/2025, το Ελαιοκομικό Μητρώο επανήλθε σε λειτουργία μετά από σχεδόν 20 χρόνια αδράνειας -καθώς δημιουργήθηκε το 2003 αλλά πρακτικά υποκαταστάθηκε από το Κτηματολόγιο.
Σύμφωνα με την απόφαση «στο “Ελαιοκομικό Μητρώο” υποχρεωτικά καταχωρίζονται και ενημερώνονται τα στοιχεία όλων των ελαιοκομικών αγροτεμαχίων της χώρας, ώστε κάθε χρονική στιγμή να αποτυπώνεται η υφιστάμενη ιδιοκτησιακή και καλλιεργητική κατάστασή τους».
Με το νέο καθεστώς, από φέτος όλοι οι παραγωγοί – ακόμα και αυτοί με 30 ή 50 δέντρα– υποχρεούνται να εγγραφούν η να επικαιροποιήσουν το Μητρώο (μέσω της πλατφόρμας Gov.gr ή του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης). Ενώ από 1ης Οκτωβρίου μέχρι τον Μάιο -και κάθε χρόνο εφεξής- πρέπει να υποβάλουν τη συγκομιδή τους, έστω και αν είναι μηδενική!
Τα πρόστιμα δεν επιβάλλονται πριν τον Μάιο του 2026. Αναβάλλονται, αλλά όχι για πάντα! Η υποχρέωση παραμένει και τυχόν άγνοια ή αμέλεια τιμωρείται βαρύτατα.
Συγκεκριμένα, για «μη δήλωση συγκομιδής» τα πρόστιμα ξεκινούν από 100 ευρώ, αλλά εκτινάσσονται σε μεγάλα ύψη:
· για 21-50 δέντρα: 100 ευρώ
· για 51-100 δέντρα: 500 ευρώ
· για 101-500 δέντρα: 1.000 ευρώ
· για 501-1.000 δέντρα: 3.000 ευρώ
· για πάνω από 1.000: 5.000 ευρώ.
Ανεξάρτητα από το εισόδημα που είχαν δηλαδή, ένας ηλικιωμένος με πχ 80 ρίζες που δίνουν 200 κιλά λάδι τον χρόνο θα πληρώσει 500 ευρώ πρόστιμο αν δεν δηλώσει τη συγκομιδή του.
3. Πρόστιμο 12 συντάξεις στον ΕΦΚΑ
Εξοντωτικά είναι τα πρόστιμα όμως για παράλειψη δήλωσης, σε συνταξιούχους που αποκτούν εισόδημα από αγροτικές εκμεταλλεύσεις. Πολλοί συνταξιούχοι που δεν εργάζονται, δεν γνωρίζουν ίσως ότι από το 2024 έπρεπε να κάνουν δήλωση και στην πλατφόρμα που έχει ανοίξει ο ΕΦΚΑ για τους απασχολούμενους συνταξιούχους.
Η εγκύκλιος 28/2024 του e-ΕΦΚΑ θέσπισε ένα από τα βαρύτερα πρόστιμα στην ελληνική νομοθεσία για διαδικαστική παράβαση. Συνταξιούχοι που έχουν οποιοδήποτε αγροτικό εισόδημα – έστω και 300 ευρώ από πώληση λαδιού – πρέπει να το δηλώσουν στην πλατφόρμα “Δήλωση Απασχόλησης Συνταξιούχων”.