Τη δύσκολη εξίσωση της ομαλής υδροδότησης του Ηρακλείου τους χειμερινούς μήνες καλείται να λύσει η ΔΕΥΑΗ έχοντας στα χέρια της τα δεδομένα της σταδιακής εξάντλησης των αποθεμάτων του νερού του Αποσελέμη και το σενάριο μιας ενδεχόμενης επανάληψης των μειωμένων βροχοπτώσεων για δεύτερη συνεχή χρονιά που δημιουργούν μια ασφυκτική πίεση για το πως θα εξισορροπήσει η πίεση της προσφοράς και της ζήτησης του νερού στην πόλη.
Στη ΔΕΥΑΗ βλέπουν ως διέξοδο την αφαλάτωση του νερού στον Αλμυρό σαν άμεση και γρήγορα υλοποιήσιμη λύση που μπορεί να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες που υπάρχουν στο Ηράκλειο. Την ίδια στιγμή η Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης αντιπροτείνει την αξιοποίηση του υφάλμυρου νερού του Αλμυρού, σημειώνοντας ότι στο Διαχειριστικό Σχέδιο Διαχείρισης των Υδάτων της Κρήτης μπαίνει ως τελευταία επιλογή η λύση της αφαλάτωσης στον Αλμυρό.
Ο σχεδιασμός της ΔΕΥΑΗ για τη διαχείριση των αναγκών του νερού το χειμώνα
Πρώτο βήμα σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΔΕΥΑΗ Γιώργο Βουρεξάκη, είναι να δοθεί άμεση λύση στην αντικατάσταση μέρος του παλαιωμένου αγωγού της Τυλίσου σε μια ακτίνα 3 περίπου χιλιομέτρων που κοστολογείται στα 250-300 χιλ ευρώ. Πρόκειται για ένα αγωγό με βαρύτατα λειτουργικά προβλήματα που δεν μπορεί να σηκώσει το βάρος της πίεσης της μεταφοράς νερού, με αποτέλεσμα να σπάει συνέχεια απορρυθμίζοντας την ομαλή ροή της υδροδότησης της πόλης από τη γεώτρηση της Τυλίσου που αποκτά πλέον ένα στρατηγικό ρόλο μετά την αποδυνάμωση των αποθεμάτων του νερού από το φράγμα Αποσελέμη.
Ουσιαστικά οι συγκεκριμένες γεωτρήσεις παίρνουν πάνω τους το βάρος της κάλυψης ενός σημαντικού μέρους των αναγκών του Ηρακλείου, αλλά για να είναι σε θέση να επιτελέσουν το ρόλο αυτό, είναι κομβικό να γίνει η αντικατάσταση μέρους του δικτύου των αγωγών.
Σύμφωνα με τον κ. Βουρεξάκη, έχει ήδη γίνει επαφή με τα αρμόδια υπουργεία για την χρηματοδοτική κάλυψη του έργου και υπάρχει θετική ανταπόκριση αφού έχει καταστεί σαφές πόσο κρίσιμο είναι το ζήτημα της διασφάλισης ενός αγωγού που θα εξασφαλίζει την ομαλή τροφοδοσία νερού και θα μπορεί να αντέξει τις πιέσεις για τη μεταφορά μεγαλύτερων ποσοτήτων νερού προς το Ηράκλειο σε περίπτωση που κριθεί αναγκαίο. Στόχος είναι μέσα στον Οκτώβρη να προχωρήσει η αντικατάσταση του δικτύου εφόσον έχει αντιμετωπισθεί το ζήτημα της χρηματοδοτικής κάλυψης του έργου που γίνεται προσπάθεια να εξασφαλιστεί.
Παράλληλα ο κ. Βουρεξάκης τονίζει ότι ταυτόχρονα με όλα τα παραπάνω θα προχωρήσει και το ζήτημα της λήψης νερού μέσω της αφαλάτωσης από τον Αλμυρό ποταμό, είτε με την κατασκευή νέας μονάδας είτε με τη βοήθεια της υφιστάμενης μονάδας να καλυφθεί μέρος των αναγκών του Ηρακλείου. Το βέβαιο είναι ότι η κατάσταση με το νερό στο Ηράκλειο είναι άκρως ανησυχητική και είναι αναγκαίο να εξασφαλιστούν με μεγάλη ταχύτητα άμεσες λύσεις.
Ο ίδιος σημειώνει ότι δεν υπάρχει πιο γρήγορη διαδρομή για την εξεύρεση λύσης σε σχέση με την αυξημένη ζήτηση του νερού και αυτή τη στιγμή οποιαδήποτε άλλη τεχνική λύση το μόνο που θα προκαλέσει είναι χρονοτριβή που είναι το λιγότερο πολυτέλεια, καθώς οι ανάγκες είναι τεράστιες και θα πρέπει να βρεθεί τάχιστα τρόπος για να καλυφθούν.
Τα μέτρα θωράκισης που προτείνει η Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης για την ορθολογική διαχείριση του νερού
Θα πρέπει να ξεκινήσουμε από βασικά πράγματα σε σχέση με τη διαχείριση του νερού με αφετηρία την αλλαγή της νοοτροπίας σε ό,τι αφορά στη διαχείριση του τονίζει η Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης, Αγγελική Μαρτίνου σημειώνοντας ότι πρέπει να κατακτηθεί στη συνείδηση μας ότι το νερό δεν είναι άλλο ένα καταναλωτικό προϊόν αλλά είναι ένα πολύτιμο αγαθό για τη ζωή μας και είτε έχουμε περίοδο ξηρασίας ή όχι θα πρέπει να είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί στη χρήση του.
Όπως εξηγεί, «είναι πολύ σημαντικό για όλους τους Δήμους να προσέξουν τις απώλειες νερού, διότι είναι κρίμα να αντλείται νερό άριστης ποιότητας, να μεταφέρεται και να χάνεται είτε από τα δίκτυα είτε στα σπίτια μας από κακή συντήρηση των δικτύων μας. Όσον αφορά το στρατηγικό σχεδιασμό που θα πρέπει κάθε Δήμος να αναπτύξει η κ. Μαρτίνου εξηγεί ότι είναι σαφές ότι η κύρια πηγή νερού είναι οι γεωτρήσεις επειδή η Κρήτη έχει γεωλογικό υπόβαθρο και οι υπόγειοι υδροφορείς που δίνουν νερό εξαιρετικής ποιότητας.
Στο Ηράκλειο, σημειώνει, το φράγμα του Αποσελέμη έχει δώσει μια «ανάσα» στους μεγάλους Δήμους της βόρειας Κρήτης, διότι με το νερό που χρησιμοποιείται από εκεί έχουν μειωθεί οι αντλήσεις από τις γεωτρήσεις καθώς τροφοδοτού- νται με εξαιρετικής ποιότητας νερό από το φράγμα. Τώρα θα πρέπει να βρει ο κάθε πάροχος το ισοζύγιο προσφοράς και ζήτησης να καταγράψει τα διαθέσιμα αποθέματά του και να ληφθούν μέτρα με την ανόρυξη εφεδρικών γεωτρήσεων.
Ειδικότερα όπως εξηγεί θα πρέπει να γίνει ανάθεση μιας εμπεριστατωμένης μελέτης η οποία θα αποτιμά την κατάσταση του υδροφόρου ορίζοντα στο Δήμο Ηρακλείου εντοπίζοντας τα σημεία στα οποία μπορούν να γίνουν νέες γεωτρήσεις για να ληφθούν ποσότητες νερού, αφού πρώτα μελετηθεί ποια σημεία μπορούν να αντέξουν περισσότερη άντληση.
Σύμφωνα με τη κα Μαρτίνου, θα πρέπει να γίνει και συντήρηση των γεωτρήσεων και παράλληλα να γίνουν και εφεδρικές γεωτρήσεις ώστε ο Δήμος Ηρακλείου να έχει στα χέρια του ένα εναλλακτικό σχέδιο διαχείρισης για να είναι σε θέση να λύσει προβλήματα που ενδέχεται να δημιουργηθούν προοπτικά.
Παράλληλα η κα Μαρτίνου εξηγεί ότι είναι κομβικό να γίνει 100% αξιοποίηση των υγρών αποβλήτων των βιολογικών καθαρισμών ώστε το νερό τους να καλύψει τις ανάγκες άρδευσης της ενδοχώρας του Ηρακλείου, σημειώνοντας με νόημα ότι θα πρέπει ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες οι καλλιεργητικές ανάγκες να καλύπτονται από τη συγκεκριμένη πηγή και να μην χρησιμοποιείται νερό ύδρευσης για το πότισμα.
Να αξιοποιηθεί το υφάλμυρο νερό του Αλμυρού
Σε ό,τι αφορά στο σενάριο της αφαλάτωσης νερού του Αλμυρού η κα Μαρτίνου σημειώνει ότι δεν μπορεί να προτάσσεται, αφού είναι μια μακρινή λύση η οποία μπορεί να επιλεγεί μόνο σε ακραίες περιπτώσεις, που ενδέχεται να προκύψουν βάσει μελετών, καθώς ένα τέτοιο σενάριο έχει πολύ σοβαρές διαστάσεις και ασφαλώς τίθεται και το ζήτημα των παρενεργειών στην τσέπη του καταναλωτή.
Παράλληλα σημειώνει ότι η αφαλάτωση είναι μια λύση, η οποία από τις μελέτες που έχουν εκπονηθεί στο πλαίσιο του διαχειριστικού σχεδίου της Κρήτης, μπαίνει τελευταία ειδικά για τον Αλμυρό, καθώς προτάσσεται το προφανές, δηλαδή της αξιοποίησης του υφάλμυρου νερού.
Αρκεί να σκεφτούμε το γεγονός ότι υπάρχει από αυτή την πηγή διαθέσιμο ένα 1.200 – 1.500 εκ κυβικά νερό το χρόνο πόσιμο εξαιρετικής ποιότητας που χάνεται στη θάλασσα, είναι σημαντικό να ξεκινήσουμε από τα προφανή και τα απλά ώστε να παίρνουμε νερό από εκεί που είναι εύκολο και μετά πάμε στις πιο δύσκολες και σύνθετες τεχνικά λύσεις. Αυτή τη στιγμή το πρόταγμα είναι να πάρουμε το υφάλμυρο νερό από τον Αλμυρό για να αποφύγουμε αντλήσεις και να κάνουμε σωστή διαχείριση και εξοικονόμηση νερού όπως πρέπει.