Προφητικό το ψήφισμα της Περιφέρειας για τα αρχαία στον δρόμο προς το νέο αεροδρόμιο

Μπροστά του βρίσκει τώρα το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών στην Κρήτη όλα όσα έλεγαν φορείς και αρχαιολόγοι εδώ και δεκαπέντε χρόνια, σχετικά με τον συνδετήριο άξονα που θα ενώσει το νέο Διεθνές Αεροδρόμιο Κρήτης στο Καστέλλι, με τον Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης.

Η ανακάλυψη τμήματος ρωμαϊκού υδραγωγείου στο ύψος της «Ξηροκαμάρας» έρχεται να δημιουργήσει νέα προβλήματα στην πορεία των εργασιών, αλλά και να καθυστερήσει πιθανά την εξέλιξη του έργου.

Υπ’ αυτή την έννοια, το σχετικό ψήφισμα του Περιφερειακού Συμβουλίου Κρήτης, το οποίο έχει αποσταλεί στο Υπουργείο από τις αρχές Ιουνίου, έπειτα από απόφαση του Σώματος στη συνεδρίαση της 31ης Μαΐου 2022, αποδεικνύεται προφητικό.

Τότε το θέμα είχε τεθεί επί τάπητος, με τον περιφερειάρχη Κρήτης Σταύρο Αρναουτάκη να καταθέτει σχετικό ψήφισμα, που είχε τη στήριξη των συμβούλων, σύμφωνα με το οποίο ζητούνταν η άμεση τροποποίηση της μελέτης του οδικού έργου «για λόγους ασφαλείας αλλά και για την αποφυγή περιβαλλοντικών και αρχαιολογικών καταστροφών».

Στο ψήφισμα μάλιστα που παρέλαβαν το Υπουργείο και ο αρμόδιος υπουργός κ. Καραμανλής, τονιζόταν πως η κατασκευή του έργου «με την υφιστάμενη μελέτη θα προκαλέσει ολική περιβαλλοντική καταστροφή του οικοτόπου του ρέματος και επίπτωση στις υφιστάμενες αρχαιότητες. Επιπλέον, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν τα δυνητικά θέματα βροχοπτώσεων των υψηλών πρανών ορυγμάτων, καθώς και τα πλημμυρικά φαινόμενα του εν λόγω ρέματος».

Υπενθυμίζεται μάλιστα πως ο λόγος για τον οποίο είχε κατατεθεί το ψήφισμα, μεταξύ άλλων, σχετιζόταν με την καθίζηση της Μεσσαράς και την αποκοπή του νέου δρόμου από την Αγία Βαρβάρα ως το Καστέλλι, που «διχοτόμησε» ουσιαστικά το βορά με το νότο του Ηρακλείου για σχεδόν επτά μήνες.

Αυτή πάντως δεν ήταν ούτε η πρώτη φορά, αλλά ούτε και η τελευταία που είχε τονιστεί στο Υπουργείο το γεγονός πως η υφιστάμενη χάραξη ήταν εντελώς προβληματική.

Για το έργο και τη χάραξη υπάρχει σχετική εισήγηση πριν από δεκαπέντε έτη, των τότε δύο Εφοριών Αρχαιοτήτων στο Ηράκλειο, στην οποία και γινόταν ειδική αναφορά στο συγκεκριμένο τμήμα, όπου και καταγραφόταν ότι «μετά από αυτοψία οι εκπρόσωποι της ΚΓ’ Εφορίας Κλασικών και Προϊστορικών Αρχαιοτήτων υπέδειξαν στο τμήμα “Χερσόνησος-Αεροδρόμιο” περί τη χ.θ. 4+900 ίχνη γεωμετρικού-αρχαϊκού οικισμού και περί τη χ.θ. 6+550 ίχνη ρωμαϊκού υδραγωγείου (μη κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι – έγγραφο Φ8/4/3405/16-04-2009)».

Από τότε το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο είχε κάνει πρόταση για «αλλαγή χάραξης της αρχικής οδικής αρτηρίας», τονίζοντας πως η επιμονή στην συγκεκριμένη χάραξη θα οδηγούσε σε μεγάλες καθυστερήσεις ως προς την υλοποίηση του έργου.

Στο ίδιο μήκος κύματος επίσης, είχε κινηθεί και το Τεχνικό Επιμελητήριο – Τμήμα Ανατολικής Κρήτης, ζητώντας επίσης την αλλαγή της χάραξης του νέου δρόμου.

Μετά την αποκάλυψη των αρχαιολογικών ευρημάτων, το θέμα αναμένεται να τεθεί εκ νέου στο Περιφερειακό Συμβούλιο Κρήτης, αλλά όχι στην αυριανή συνεδρίαση, όπου το Σώμα θα κληθεί να γνωμοδοτήσει επί μίας τροποποιημένης πλέον Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που θα λαμβάνει υπόψη της τα νέα δεδομένα.

Η Περιφέρεια πάντως, με δεδομένη την ομόφωνη απόφαση του Συμβουλίου στη βάση ψηφίσματος που έχει ήδη καταθέσει ο περιφερειάρχης κ. Σταύρος Αρναουτάκης, φαίνεται πως θα κινηθεί στην κατεύθυνση πίεσης για τη δημιουργία μίας σήραγγας, η οποία περιλαμβάνεται στην πρόταση της Περιφέρειας.

Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη πρόταση, προβλέπεται η αλλαγή της μελέτης και η κατασκευή μίας σήραγγας μήκους περίπου 1.25 χιλιομέτρων, από τον οικισμό Άγνος έως και την εκκλησία του Αγίου Πνεύματος στις Ξυλοκαμάρες.

Αυτό πρακτικά συνεπάγεται τη μετατόπιση της χάραξης στον ορεινό όγκο προς τα δυτικά και μια ενδεχόμενη προέκταση της προς το βορρά.

Όπως τονίζεται από την Περιφέρεια, η συγκεκριμένη πρόταση, αφήνει ανέπαφο το φυσικό περιβάλλον, δεν επηρεάζει τη βιοποικιλότητα, ενώ παράλληλα διατηρεί στο ακέραιο το τοπικό οδικό δίκτυο και την εναλλακτική διασύνδεση των οικισμών στην ευρύτερη περιοχή της Χερσονήσου.

Με βάση την Περιφέρεια Κρήτης επίσης, σε αντίθετη περίπτωση κι εφόσον δεν γίνει δεκτή η αντιπρόταση της Περιφέρειας, θα πρέπει να γίνει δεκτή η πρόταση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου που προβλέπει πλήρη αλλαγή χάραξης της οδικής αρτηρίας, κάτι που εκτιμάται πρώτον ότι θα οδηγήσει σε δραματικές καθυστερήσεις και δεύτερον ότι θα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την υφιστάμενη οδική σύνδεση Χερσονήσου – Καστελλίου.