- Ας δούμε τι λέει ο ΟΟΣΑ για την παραγωγικότητα του ιδιωτικού τομέα στην Ελλάδα:
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ 2-4-2023
Την ώρα που η κυβέρνηση φαίνεται να ετοιμάζει μια σημαντική αύξηση στον κατώτατο μισθό μέσα στο 2023 (3η σε διάστημα 16 μηνών), έρχεται ο ΟΟΣΑ να βάλει «φρένο». Τουλάχιστον στον βαθμό που μπορεί να…περάσει ο λόγος του. Λίγο μετά τη σημερινή συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΟΣΑ, Ματίας Κόρμαν, ο Οργανισμός δημοσιοποίησε την έκθεσή του για την ελληνική οικονομία, εντός της οποίας αναφέρεται -μεταξύ άλλων – και το κρίσιμο ζήτημα της αύξησης του κατώτατου μισθού.
Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει η έκθεση, ο ΟΟΣΑ αντιτίθεται στις μεγάλες αυξήσεις του κατώτατου μισθού στην Ελλάδα, υποστηρίζοντας ότι οι προηγούμενες αυξήσεις δεν είχαν αντίστοιχα αποτελέσματα στην παραγωγικότητα της εργασίας.
Μάλιστα, ο Οργανισμός επισημαίνει ότι το αποτέλεσμα φέρνει τον κατώτατο μισθό στην Ελλάδα να είναι σημαντικά υψηλός, σε σχέση τόσο με τον μέσο όσο και με τον διάμεσο μισθό του ιδιωτικού τομέα, όσο και σε σχέση με την παραγωγικότητα ανά ώρα εργασίας.
Στο όριο της φτώχειας
Ωστόσο, την ίδια στιγμή ο Οργανισμός παραδέχεται ότι ο κατώτατος μισθός στη χώρα μας είναι ο δεύτερος πιο κοντά στο όριο της φτώχειας σε σύγκριση με τις χώρες μέλη του ΟΟΣΑ. Για αυτό και συστήνει ένα σύστημα κοινωνικής στήριξης των φτωχών νοικοκυριών, το οποίο δε θα συνδέεται με τον κατώτατο μισθό κι αφετέρου μεγαλύτερη ευελιξία στην αγορά εργασίας, με στόχο την υπογραφή κλαδικών συμβάσεων εργασίας.
- Ας δούμε τα δηλωθέντα εισοδήματα και επομένως τους άμεσους φόρους, που πληρώνουν όλοι την τελευταία δεκαετία:
Ινστιτούτο Εργασίας Γ.Σ.Ε.Ε
Η άνιση κατανομή του φορολογικού βάρους στα νοικοκυριά στην Ελλάδα
Καπλάνογλου Γεωργία
ΑΘΗΝΑ 2023
«Η παρούσα μελέτη έχει αξιοποιήσει τα στατιστικά στοιχεία που δημοσιεύει η ΑΑΔΕ και προέρχονται από τις δηλώσεις εισοδήματος που υποβάλλουν τα ίδια τα φυσικά πρόσωπα στις φορολογικές αρχές. Το μειονέκτημα εδώ είναι ότι δεν γνωρίζουμε ποια είναι τα πραγματικά εισοδήματα των φυσικών προσώπων και τον βαθμό στον οποίο αυτά υποεκτιμώνται στις φορολογικές δηλώσεις. Τα εισοδήματα αυτά όμως αποτελούν τη βάση πάνω στην οποία επιβάλλονται τελικά οι φορολογικοί συντελεστές. Από τα στοιχεία προκύπτει ότι ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων αφορά κυρίως τον κόσμο της μισθωτής εργασίας και τους συνταξιούχους.
Ήδη πριν την εκδήλωση της οικονομικής κρίσης, οι μισθοί και οι συντάξεις αποτελούσαν το 74% του συνολικού δηλωθέντος εισοδήματος. Κατά τη διάρκεια της κρίσης, τα εισοδήματα από κάθε πηγή κατέρρευσαν, όχι όμως στον ίδιο βαθμό. Συνολικά την περίοδο 2008-2019, τα εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις μειώθηκαν κατά 14% περίπου, τα εισοδήματα από ακίνητα κατά 22%, τα αγροτικά εισοδήματα είχαν μειωθεί κατά 25%, ενώ τα εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα κατά 75% περίπου.
Η από το 2014 πλήρης κατάργηση του αφορολόγητου ή της μείωσης φόρου για εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα, η φορολόγηση επομένως του δηλωμένου εισοδήματος από το πρώτο ευρώ, σε συνδυασμό με άλλα μέτρα, δεν είναι παράλογο να υποθέσουμε ότι δημιούργησε κίνητρα για απόκρυψη εισοδημάτων ή για εμφάνιση αυτών των εισοδημάτων στο πλαίσιο εταιρικών μορφών. Γεγονός πάντως παραμένει ότι, το 2019, το 82% των συνολικών εισοδημάτων που δηλώθηκαν στις φορολογικές αρχές προερχόταν από μισθούς και συντάξεις.
Από το υπόλοιπο, το 9% περίπου προέρχεται από εισοδήματα από ακίνητα και το υπόλοιπο 9% προέρχεται αθροιστικά από επιχειρηματική δραστηριότητα, από κεφάλαιο ΙΝΕ ΓΣΕΕ 116 (μερίσματα κτλ.) και από τους αγρότες. Εάν κάποιος εύλογα υποθέσει ότι το εισόδημα από κεφάλαιο στο μεγαλύτερο μέρος του φορολογείται αυτοτελώς και όχι με βάση την προοδευτική κλίμακα φορολόγησης του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο κόσμος της μισθωτής εργασίας είναι αυτό που σηκώνει σχεδόν αποκλειστικά το βάρος του φόρου αυτού».
Στους έμμεσους φόρους φαίνεται η σχέση τους με τους άμεσους, δεν φαίνεται όμως η ποσοστιαία συμμετοχή χαμηλοεισοδηματιών και υψηλοεισοδηματιών. Το ότι επιβαρύνουν ανίσως και σε βάρος των χαμηλών εισοδημάτων εξ αιτίας της φοροδιαφυγής στους αμέσους φόρους είναι σαφές και γίνεται σαφέστερο εκ του ότι, αν και ίδιος συντελεστής για όλους, ο χαμηλοεισοδηματίας δεν έχει την ίδια αγοραστική δύναμη και εξ αιτίας της φοροδιαφυγής στα υψηλά εισοδήματα.
Άλλους μισθούς, άλλες συντάξεις και άλλο κοινωνικό μισθό έργων και υπηρεσιών θα είχε υπό μη καθεστώς ασυδοσίας των υψηλών εισοδημάτων και ως τέτοια μπορούν να οριστούν ιδίως τα άνω των 100.000 ευρώ,που πάμπολλα ήσαν και είναι. Ας μην αναφερθώ ακόμα στον λεγόμενο κρατικοδίαιτο ιδιωτικό τομέα,τον καιάδα των Κοινοτικών ενισχύσεων και δανείων και στη σύνθεση του ιδιωτικού χρέους εταιρειών και φυσικών προσώπων προς τις τράπεζες, το δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία. Ενδεικτικά και η κατ’εντολή της Βουλής έκθεση των Γιαννίτση – Ζωγραφάκη ότι την περίοδο 2010-2012 τα μεν υψηλά εισοδήματα επιβαρύνθηκαν φορολογικά κατά 9%, ενώ τα χαμηλά κατά 337%. Δεν τα φάγανε, ούτε τα τρώνε όλοι το ίδιο.
- Ας δούμε τι σημαίνει ο κάθε τομέας για τον άλλο και ποιοι δουλεύουν και ποιοι κάθονται:
Κάθονται οι στρατιωτικοί,οι αστυνομικοί, οι γιατροί των δημοσίων νοσοκομείων, οι δικαστές, οι καθηγητές των Α.Ε.Ι οι διπλωμάτες, οι δάσκαλοι, οι καθηγητές, και εν τέλει ο μισός δημόσιος τομέας;
Αν ναι, τότε δεν θα έπρεπε καν να υπάρχουμε.
Στον άλλο μισό κάθονται και οι δρόμοι, τα λιμάνια, τα αεροδρόμια, το εμπόριο, οι συγκοινωνίες έχουν αυτόματο πιλότο και όλη η ζωή αυτορρυθμίζεται;
Και βέβαια ένα ποσοστό τουλάχιστον 25% στο Δημόσιο Τομέα ούτε ικανό είναι,ούτε εργάζεται φιλότιμα, όμως αν παρατηρήσει προσεκτικά ο καταναλωτής συμπεριφορές στον ιδιωτικό τομέα και αν ερωτήσει εργοδότες, δεν θα πάρει διαφορετικά αποτελέσματα, ενώ ως προς το δείκτη διαφθοράς στον ιδιωτικό τομέα(που δεν έχει σχετικές αναφορές μετρήσεων) θα πρέπει να θυμηθούμε ότι αυτή απαιτεί σύμπραξη και των δύο τομέων.
- ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ:
Απλή παρατήρηση διεθνώς αποδεικνύει ότι η ποιότητα των δύο τομέων είναι παντού αμφίδρομη, χωρίς στεγανά, όπως και είναι λογικό. Ό,τι είναι ο ένας τομέας, είναι και ο άλλος.
*Ο Στυλιανός Βασαλάκης, είναι συνταξιούχος Νομικός Σύμβουλος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, συνταξιούχος δικηγόρος παρ’Α.Π. του Δικηγορικού Συλλόγου Ηρακλείου, πτυχιούχος Νομικής και Πολιτικών Επιστημών