Αρκετές φορές εντοπίζω στην τοπική εφημερίδα ενδιαφέροντα άρθρα όπως τώρα αυτό του διδ. Φιλολογίας Π.Κ. Αντώνη Καρτσάκη. «ΠΑΤΡΙΣ» 30/12/22.
Ο συγγραφέας του άρθρου στην εισαγωγή του μας προιδεάζει για το τι θα επακολουθήσει, δηλαδή τι πρόκειται να εκθέσει στον αναγνώστη χρησιμοποιώντας με περίσσεια δεξιοτεχνία του γραπτού λόγου σε ζωντανό ειρμό, σαν να αφορά την σημερινή εποχή.
Και όμως το θέμα εξιστορείται και αναφέρεται σε μια άλλη εποχή, εκείνου του μεσοπολέμου σε πολύ κοντινό μας μέρος , το Λασίθι με επίκεντρο τη Νεάπολη και επιλεκτικά τοποθετεί επιδέξια στο κείμενό του μία παράγραφο άρθρου, του περιοδικού Δρήρος μίας διανοούμενης της εποχής εκείνης, εκπάγλου λογοτεχνικής, νοηματικής και εκφραστικής αξίας η οποία χαρίζει στιγμές μεγάλης ψυχικής ικανοποίησης. (Αρθρο περιοδ. Δρήρος 1, Ιουνιος 1937).
Στη συνέχεια ο ίδιος παρουσιάζει το ερευνητικό, συγκεντρωτικό και καταγραφικό έργο της φυσικού Μαρίας Γ. Σεργάκη, η οποία συγκέντρωσε πλήθος εφημερίδων, περιοδικών και σωρεία άλλων εντύπων λογοτεχνικών σε ένα Τόμο, (ΛΑΣΙΘΙΩΤΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ), διασώζοντάς τα από τη μοιραία φθορά του χρόνου.
Ο Αντ. Καρτσάκης μελετώντας το έργο αυτό, μας δίνει το αποτύπωμα του έργου της αρχειονόμου Σεργάκη, και αποκαλύπτει την εργώδη προσπάθεια και την αποφασιστικότητα των ανθρώπων του Λασιθίου στις αρχές του περασμένου αιώνα να κινητοποιήσουν τις πνευματικές δυνάμεις του τόπου τους, να ξεσηκωθούν, να ξεφύγουν από το λήθαργο της επαρχιώτικης ζωής, να ξετινάξουν τη σκόνη της καθημερινότητας από πάνω τους, να υποκινήσουν τη σκέψη φέρνοντας την πνευματική άνοιξη και τη δημιουργικότητα στο ντόπιο πληθυσμό και το πιο σημαντικό κατά συνέπεια, να καλλιεργηθεί το αναγνωστικό κοινό, (μια ανάγκη διαχρονική για όλες τις κοινωνίες),
Έτσι, φανερώθηκε η ύπαρξη του φυτώριου των κατοίκων μιας κοινωνίας που «έβλεπε» μακριά, και που τελικά ξεπέρασε τα όρια της επαρχίας και σκόρπισε πνευματικούς θησαυρούς και όχι μόνο, ακόμα και σε μεγαλύτερα Αστικά Κέντρα. Μια επαρχιακή κωμόπολη, δίπλα μας (η Νεάπολη) την οποία, σαν νεαρός την επισκεπτόμουν τακτικά με τη μητέρα μου εξ αιτίας της πολύ καλής φίλης συναδέλφου της, που διατηρούσε εκεί φαρμακείο.
Τελειώνοντας το άρθρο του ο κ.Καρτσάκης ειλικρινά εντυπωσιασμένος από την συγκροτημένη αυτή εργασία, παρ΄όλη την ύπαρξη του πολυπληθούς και διάσπαρτου υλικού σε όλη την περιοχή του Λασιθίου, μας πληροφορεί την ανυπολόγιστη και εύλογη σπουδαιότητά της, γιατί παρουσιάζει άφθονα στοιχεία περί της εσωτερικής υπόστασης των ανθρώπων εκείνης της εποχής που δεν θα υπήρχαν χωρίς αυτή τη μελέτη.
Σημείωση:
(Δρήρος : αρχαία σπουδαία στρατηγική πόλις, κοντά στη Νεάπολη, η οποία έλεγχε το μοναδικό πέρασμα από την Κεντρική Κρήτη στην Ανατολική. 12ος-2ος αιών π.Χ. Εμπλέκετο σε εμφυλίους πολέμους παίρνοντας το μέρος των Κνωσσίων, όμως οι Λύκτιοι (Λύττος, αρχαία πόλις κοντά στο σημερινό Καστέλλι), υπερίσχυσαν της Δρήρου καταστρέφοντάς την ολοσχερώς τον 2ο πΧ. Αιώνα.).
*Ο Γιώργος Λυδάκης είναι φαρμακοποιός