Εκδήλωση τιμής και μνήμης για τα θύματα της Κρήτης.
Με αφορμή την 78η επέτειο του μεγάλου μπλόκου της Κρήτης το οποίο πραγματοποιήθηκε στις 15-06-1943 και την 77η επέτειο της βύθισης του Ταναϊς ή (Δανάη) σχεδόν ένα χρόνο αργότερα στις 09-06-1944, θέλουμε να θυμίσουμε τα συμβάντα και να θυμηθούμε αυτούς που συνδέθηκαν μαρτυρικά με αυτά.
Διοργανώνεται συνέχεια από το 2003 μέχρι σήμερα, από την περιφέρεια Κρήτης-Περιφερειακή ενότητα Ηρακλείου σε συνεργασία με το δήμο Ηρακλείου με συγγενείς, φίλους και απόγονων των θυμάτων.
Η ανάδειξη, η αναγνώριση της ιστορικής αλήθειας και η διατήρηση της ιστορικής μνήμης είναι αγώνας για τους φυλακισθέντες στη στοά και όχι μόνο, αλλά για όλα τα θύματα των θηριωδιών των ναζί 1941-1945 από όλο το αιματοβαμμένο νησί μας, για το παρελθόν αλλά και το παρόν και το μέλλον ανεξάρτητα τρόπος/ πού/πως θυσιάστηκαν και υπό ποίες συνθήκες. Με τη μελέτη των ιστορικών αυτών στοιχείων που θα αναγράφονται και θα επικονίζονται και θα παρουσιάζονται με σύγχρονα μέσα.
Η ολοκλήρωση της έρευνάς μας καθυστερεί λόγο του ό,τι οι αρμόδιες Ελληνικές υπηρεσίες δεν ανταποκρίνονται στις αιτήσεις μας έγκαιρα για τα θύματα των ναζί, καθώς δε και ορισμένες Γερμανικές υπηρεσίες, όχι όλες.
Έχουμε όμως μέχρι σήμερα μια συγκομιδή πάνω από 15000 θύματα από όλη την Κρήτη εκτός μερικών δήμων Χανίων και Ρεθύμνης (που πρέπει να ερευνηθούν τα αρχεία δημοτολογίων/ληξιαρχείων) καθώς και μερικές χιλιάδες Ελλήνων κρατουμένων που κατέληξαν στα κεντρικά στρατόπεδα των ναζί στο εξωτερικό, από όλη την Ελλάδα. Από επαφή μας με 5 από τα 27 κύρια (κεντρικά) στρατόπεδα συγκέντρωσης των ναζί μας δόθηκαν πλήρη στοιχεία για πάνω από 5000 Έλληνες που φυλακίστηκαν και μένουν ακόμα 22 για έρευνα.
Στα κύρια στρατόπεδα υπάγονταν 2500 υποστρατόπεδα, με χώρους καταναγκαστικής εργασίας και 20000 χώροι εργασίας σε στρατόπεδα και φυλακές (υπάρχουν χάρτες και στοιχεία στην κατοχή μας).
Στο σημείο που χωλαίνει η έρευνα περισσότερο είναι στα αρχεία των καταστημάτων κράτησης (φυλακών) –Αγυιάς Χανίων, Ρεθύμνου Νέας Αλικαρνασσού Ηρακλείου, Νεάπολης Λασιθίου και Λάρισας.
Τα ονόματα και στοιχεία όλων αυτών των θυμάτων, δεν πρέπει να αφεθούν στη λήθη. Από την καταγραφή και διάσωσής τους μαζί με στοιχεία από τη ζωή τους εξαρτάται η ανασύνθεση μιας όσο το δυνατόν ολοκληρωμένης εικόνας της ιστορικής πραγματικότητας η οποία με τη σειρά αποτελεί «κλειδί» για το μέλλον.
Για την ακόμα πιο ολοκληρωμένη και σωστή καταγραφή των θυμάτων εντάσσεται στις δραστηριότητες μας και η προσπάθεια σύστασης ομάδων εργασίας εθελοντών με επιστημονική και ερευνητική επάρκεια, για την συγκέντρωση στοιχείων σε κάθε νομό της Κρήτης.
Λέγοντας πλήρη στοιχεία των θυμάτων εννοούμε το επώνυμο, το όνομα, το πατρώνυμο, την ημερομηνία γέννησης, την ημερομηνία σύλληψης/εκτέλεσης/ τραυματισμού / αναπηρίας/τόπος και χρόνο καταναγκαστικής εργασίας καθώς και παρατηρήσεις, βιογραφικά στοιχεία φωτογραφίες κ.τ.λ. εφόσον είναι εφικτό. Από την πρώτη στιγμή που πάτησαν το πόδι τους στη γη την Κρήτης οι ναζί κατακτητές ξεκίνησαν τις μαζικές δολοφονίες αμάχων.
Όλα τα πολυάριθμα μνημεία που τιμούν σήμερα τα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας οι πρώτοι δολοφονημένοι άμαχοι έχουν ημερομηνία θανάτου τον Μάιο του 1941 με συνέχεια και πρέπει να στεγαστούν κάτω από μια στέγη. Το προτεινόμενο έργο έχει σκοπό την ανάδειξη των τόπων των ομαδικών εκτελέσεων των νομών/πόλεων/χωριών της Κρήτης και την κοινή παρουσίαση τους σε έναν χώρο, μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει προσπάθεια προβολής των τόπων ομαδικών εκτελέσεων ως ένα ενιαίο σύνολο.
Πέρα από την σύσταση Μαρτυρολογίου των θυμάτων της Κρήτης 1940-1945 που από σειρά ετών βρίσκεται σε εξέλιξη, με την συνεργασία πολλών ανθρώπων, επιζώντων θυμάτων, συγγενών τους και φίλων της ιστορίας για το «Μνημείο Εθνομαρτύρων και Αφανών Ηρώων» ο χώρος της στοάς, πρέπει σύμφωνα και με την αδειοδότηση του στο προσεχές μέλλον να στεγάσει και το υπάρχον οπτικοακουστικό υλικό που έχει συγκεντρωθεί, ώστε να λειτουργήσει όχι μόνο ως χώρος μνήμης αλλά και ως μουσείο και ιστορικό αρχείο με βάση δεδομένων και πλούσιο πληροφοριακό υλικό όπως έχει προβλεφθεί.
Συγχρόνως πρέπει να εγκαταλειφθεί η ιδέα στέγασης πολεμικού μουσείου στο χώρο αυτό.
Για περισσότερες πληροφορίες στον απόηχο της εκδήλωσης τιμής και μνήμης για τα θύματα του μεγάλου μπλόκου της Κρήτης, έχει γραφτεί άρθρο, σελίδα 8 στις 28-06-2020 στην καθημερινή πρωινή εφημερίδα «Πατρίς» που μεταξύ άλλων αναφέρει που έχουν αποσταλεί μελέτες για την πραγματοποίηση του.
Όποιος μπορεί και θέλει να συμβάλει στη συλλογή και διάσωση στοιχείων των θυμάτων που αναφέρθηκαν παραπάνω ή να στηρίξει την έρευνα, μπορεί να έρθει σε επαφή μαζί μας, στην ηλεκτρονική διεύθυνση που παρατίθεται παρακάτω.
Με τις προσπάθειες όλων μας μπορεί να ολοκληρωθεί το μνημείο-μουσείο σαν ιερό προσκύνημα της Κρήτης, της Ελλάδας και ευρύτερα όπου η νεολαία θα μαθαίνει και θα συνειδητοποιεί, με δική σας συμβολή.
«Γνωρίζουμε την ιστορία, ζούμε το παρών οραματιζόμαστε το μέλλον με τη ματιά πάντα στο ηρωικό και διδακτικό παρελθόν μας, όχι ως οπισθοδρόμηση αλλά ως εφαλτήριο ζωής.» Μια εύστοχα εκφρασμένη σκέψη (του/της……….) που αξίζει να βρεί εφαρμογή και στη πράξη.
Με τιμή και εκτίμηση για το Μνημείο Εθνομαρτύρων και Αφανών Ηρώων
Ο Ελευθέριος Φοινίτης του Στεφάνου είναι υπεύθυνος της ομάδας έρευνας (Δ/ση email:[email protected])