100 χρόνια από τη γέννηση της «τελευταίας Ελληνίδας θεάς»

«Η κοινωνική προσφορά της αντέχει στο χρόνο, δεν είναι ένα απλό σημείο αναφοράς, αλλά μια σπουδαία κληρονομιά, συνυφασμένη με την πραγματικότητα της καθημερινότητάς μας». 

Ήταν μια  λαμπερή, διεθνής προσωπικότητα, μια μεγάλη ηθοποιός και μια πολιτικός που έγινε σύμβολο για τον αγώνα της εναντίον της χούντας αφήνοντας  το στίγμα της στο ξεκίνημα ενός ιερού  αγώνα: Η Μελίνα Μερκούρη γεννιέται  πριν από 100 χρόνια στις 18 Οκτωβρίου.

Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού ανακήρυξε το 2020 ως Έτος Μελίνας Μερκούρη με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από τη γέννησή της.

“Ολοζώντανη -τονίζει-στη συλλογική συνείδηση των Ελλήνων, αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορικής διαδρομής της χώρας στη διάρκεια ενός αιώνα, η Μελίνα και το έργο της συναποτελούν μια σταθερά του ελληνικού πολιτισμού, σήμερα πιο επίκαιρη από ποτέ”.

Η Μελίνα Μερκούρη γεννήθηκε στην Αθήνα  το 1920. Εγγονή του δημάρχου Σπύρου Μερκούρη, κόρη του βουλευτή και υπουργού Σταμάτη Μερκούρη, ήρθε σε επαφή με την πολιτική από μικρή, όμως την πληθωρική καλλιτεχνική της προσωπικότητα κέρδισε από νωρίς η ηθοποιία.

Η ίδια ξεδίπλωσε το ταλέντο της στο πλαίσιο μιας φωτεινής καριέρας: από το Εθνικό Θέατρο ως τη θεατρική σκηνή του Παρισιού, από τη «Στέλλα» του Μιχάλη Κακογιάννη στο «Ποτέ την Κυριακή» του Ζυλ Ντασσέν που της χάρισε βραβείο Γυναικείας Ερμηνείας στο Φεστιβάλ Καννών (1960) και υποψηφιότητα για Όσκαρ Α΄ Γυναικείου Ρόλου (1961), ως το «Γλυκό πουλί της νιότης» του Καρόλου Κουν (1960) και το «Ίλια Ντάρλινγκ» στο Μπρόντγουεϊ (1967).

Συμπαραστάτης της δια βίου, σκηνοθέτης των δημοφιλέστερων ρόλων της και συμπρωταγωνιστής της στη σκηνή και τη μεγάλη οθόνη, ο σύντροφός της Ζυλ Ντασσέν, πάντα στο πλευρό της μέχρι το κλείσιμο της αυλαίας.

Με το στρατιωτικό πραξικόπημα της 21ης Απριλίου στην Ελλάδα, η Μελίνα βρέθηκε στην πρώτη γραμμή του αντιδικτατορικού αγώνα, συμπαραστάτης του ελληνικού λαού από την εξορία.

Πολέμια των δικτατόρων με οργανωμένη δράση, επέστρεψε εντός ελληνικών συνόρων μετά την πτώση της δικτατορίας για να συνεχίσει την πολιτική δράση της ως βουλευτής με το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα του Ανδρέα Παπανδρέου (ΠΑΣΟΚ), καθώς και την καριέρα της στο θέατρο και στον κινηματογράφο.

Τα οκτώ χρόνια της Μελίνας Μερκούρη στην ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού έφεραν τον ελληνικό πολιτισμό στην πρώτη γραμμή της διεθνούς δημοσιότητας.

Η δραστήρια εξωτερική πολιτιστική πολιτική που ακολούθησε ως υπουργός έδωσε πνοή στο όραμα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στα πάτρια εδάφη από το Βρετανικό Μουσείο, έθεσε τις βάσεις για το νέο Μουσείο της Ακρόπολης, γέννησε τον θεσμό των Πολιτιστικών Πρωτευουσών της Ευρώπης, δημιούργησε τον θεατρικό πολυκεντρισμό στην ελληνική περιφέρεια και έδωσε ώθηση στην ένταξη της πολιτιστικής εκπαίδευσης στα σχολεία.

“Σε μία ταραγμένη εποχή, το πολιτικό και πολιτιστικό έργο που παρήγε η Μελίνα Μερκούρη συνεχίζει να εμπνέει τους Έλληνες πολίτες, -επισημαίνει το υπουργείο Πολιτισμού-να ενισχύει την Ελλάδα διεθνώς. Η κοινωνική προσφορά της αντέχει στο χρόνο, δεν είναι ένα απλό σημείο αναφοράς, αλλά μια σπουδαία κληρονομιά, συνυφασμένη με την πραγματικότητα της καθημερινότητάς μας.

Η απουσία της παραμένει αισθητή. Τη θυμόμαστε και τιμούμε τη μνήμη και την προσφορά της”.