Δεν ξέρω, αλλά είμαι πολύ ανήσυχος γι’ αυτό που έρχεται, και όχι μόνο από την ιατρική του πλευρά.
Η ανησυχία μου είναι διπλή: η επιδημία COVID 19 και φαίνεται να έχει διάρκεια, και ήδη λειτουργεί ως ένας επιταχυντής κοινωνικο-οικονομικών αλλαγών που επρόκειτο πιθανόν να συμβούν, αλλά με πλέον αργούς ρυθμούς.
Για ένα, όμως, είμαι σίγουρος. Φεύγοντας ο ιός θα αφήσει το κοινωνικό και οικονομικό του αποτύπωμα στο διηνεκές και σε πάρα πολλά επίπεδα. Ας προσέξουμε κάποιες περιπτώσεις και τα ερωτήματα που γεννιούνται γύρω απ αυτές:
Παράδειγμα 1.
Γράφει ο editor του πάντα καλού Economist ότι μόλις το 3% των πολιτών στη Νέα Υόρκη πριν την επιδημία εργαζόταν από το σπίτι. Σήμερα οι αριθμοί των εργαζομένων από το σπίτι ανεβαίνουν με ρυθμούς γεωμετρικής προόδου. Θα αναστραφεί αυτό μετά την υποχώρηση της πανδημίας;
Σίγουρα, αλλά σε ποιό βαθμό, καθώς φαίνεται ότι η εργασία από το σπίτι και η web επικοινωνία σε ένα βαθμό βολεύει το οικονομικό σύστημα μειώνοντας το εργασιακό κόστος;
Ποια θα είναι η τύχη των κέντρων μεγαλουπόλεων αν απομακρυνθεί έστω και μέρος των εργαζομένων από αυτά; Πώς θα επιβιώσουν οι επιιχειρήσεις που στηρίζονται στη συνάθροιση του κόσμου; Κι εδώ, συγκεκριμένα στο Ηράκλειο, τι θα γίνει αν μεγάλο ποσοστό των εργαζομένων γραφείου αρχίζει να παραμένει στο σπίτι;
Παράδειγμα 2.
Η λειτουργία των μεγάλων δημοσίων νοσοκομείων έχει σημαντικά επηρεασθεί. Η καθημερινή τους λειτουργία σοβαρά επηρεάζεται από τη διαχείριση και την αντιμετώπιση των περιστατικών COVID 19. Οι δαπάνες το ίδιο. Θα πει κάποιος ότι οι δαπάνες, όπως στις κλίνες ΜΕΘ, χρειάζονται.
Σαφώς! Σαφέστατα! Αλλά αυτό που αντιλαμβάνομαι είναι ότι η ιατρική, σε όλο το δυτικό κόσμο, τείνει να μεταλλαχθεί προς άγνωστη προς το παρόν κατεύθυνση με δρομοδείκτη την επιδημία.
Η διακοπή των ζωντανών ιατρικών συνεδρίων προκαλεί σαφές έλλειμμα της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης που δεν μπορεί να υποκατασταθεί με τις διαδικτυακές οργανώσεις.
Παράδειγμα 3
Στην Ελλάδα το 2019 ήλθαν 33.000.000 τουρίστες εκ των οποίων τα 7.000.000 περίπου στην Κρήτη. Η επιδημία τραυμάτισε βαρειά το “αντικείμενο” της μετακίνησης με ότι αυτό συνεπάγεται. Θα επανέλθει; Φυσικά, ο κόσμος πάντα θα μετακινείται, πάντα θα θέλει να κάνει διακοπές.
Σε τι βαθμό όμως θα επανέλθει; Άγνωστο. Μήπως θα πρέπει να σκεφθούμε πώς θα είμαστε ανταγωνιστικοί και κερδοφόροι και με μικρότερο αριθμό τουριστών, και με 20 ή 15 εκατομμύρια τουρίστες, για παράδειγμα; Φυσικά ο τομέας της επαγγελματικής μετακίνησης φαίνεται να υπέστη ανήκεστο βλάβη.
Γι αυτό που είμαι σίγουρος είναι ότι η επιδημία μας δίνει την ευκαιρία να σκεφθούμε διαφορετικά. Να οργανώσουμε εκ νέου τη ζωή μας, να αλλάξουμε οπτικές, να οπλίσουμε την οικονομία με νέες προοπτικές.
Εν τέλει να ενδυναμώσουμε θεαματικά τον παραγωγικό ιστό της χώρας, για να μπορέσουμε να επιβιώσουμε μέσα στο σκληρά ανταγωνιστικό, μεταλλαγμένο καπιταλιστικό σύστημα που γεννιέται. Πάντα να θυμόμαστε ότι το καπιταλιστικό σύστημα επιβιώνει μέσα από τις αλλαγές του. Αυτοί που έχουν αδυναμία να αλλάξουν θα βρεθούν μάλλον σε δεινή θέση στο ορατό μέλλον.
ΥΓ: Και έχουμε και το γείτονα Τούρκο που φαίνεται να μιλάει με την ιστορία και όχι με την πραγματικότητα. Αυτές τις ημέρες διανύουμε απλά μια περίοδο ανάπαυλας αλλά μέχρι πότε; Ούτε σπιθαμή, όμως, πίσω από τη Λωζάνη που την έχουμε ακριβά πληρώσει με το αίμα των παππούδων μας.