Της Εύας Ομηρόλη
Αυτό το ιδιόμορφο γραφτό προσπαθεί να αποδείξει τα αυταπόδεικτα, να εξηγήσει τα αυτονόητα και, στο τέλος, να προτείνει συγκεκριμένα βήματα, μια λεπτομερή πορεία προς την ευημερία. Δεν είναι ούτε μυθιστόρημα, ούτε δοκίμιο, ούτε επιστημονική διατριβή. Δεν είναι φιλοσοφική ανάλυση, ούτε ιστορική μελέτη, ούτε ντοκουμέντο, ούτε μανιφέστο…
Είναι η οργή της Λογικής ενάντια στην παράλογοτητα* που καταδυναστεύει μόνο εμάς εδώ, εδώ και 190 χρόνια. Eίναι η ορμή της Αλήθειας ενάντια στα ψέματα που επικρατούν μόνο εδώ, εδώ κι εκατόν ενενήντα (190!) χρόνια.
Γράφτηκε επειδή ήταν αδύνατο να μη γραφτεί. Όταν η Λύση σου φωνάζει ότι είναι τόσο απλή, δε γίνεται να μην τη φωνάξεις κι εσύ.
Δεν είναι φυσιολογικό… Όλοι προσπαθούμε, όλοι δουλεύουμε και παραμένουμε υποανάπτυκτοι εδώ κι εκατόν ενενήντα (190!) χρόνια που υπάρχουμε ως χώρα. Δεν είναι λογικό επειδή γεννηθήκαμε στην τελευταία τρύπα του Μεσαίωνα, να μείνουμε ερήμην καταδικασμένοι ως υποτελείς.
Χώρες που, μόλις χτες απελευθερώθηκαν απ’ τον Κομουνισμό, έχουν ήδη αναπτυχθεί και προχωρούν μπροστά με σαρωτική ταχύτητα.
Χώρες πολύ μικρότερες σε έκταση που, δεν έχουν ούτε πρόσβαση σε θάλασσα, ούτε καν ομοιογενή πληθυσμό, όπως η Ελβετία, θριαμβεύουν.
Χώρες που δεν υπήρχαν καν, όπως το Ισραήλ, γίνονται μέσα σε μερικές δεκαετίες, υπερδυνάμεις προόδου.
Κι εμείς … γίναμε ο περίγελος και το ”κακό σπυρί” στην ευρωζώνη.
«Οι νεοέλληνες ξόδευαν περισσότερα απ’ όσα κέρδιζαν»,
«Οι νεοέλληνες που, δεν υπάρχει ούτε ένας τους, χωρίς κάποιο συγγενή δημόσιο υπάλληλο»,
«Οι νεοέλληνες που, είναι όλοι μικροαπατεώνες και φοροφυγάδες…».
Μας μέμφονται και μας χλευάζουν όλοι.
Και όλα επειδή δε μπορούν να διανοηθούν, επειδή δε γνωρίζουν. Και πώς είναι δυνατόν να γνωρίζουν οι έξωθεν αφού, δε γνωρίζουμε εμείς;
Έχουμε τόσο εμποτιστεί στο ψέμα που, ούτε προβληματιζόμαστε ούτε καν υποπτευόμαστε την εξαπάτηση. Αν όμως δεν αντιληφθούμε άμεσα, δε θα αντιδράσουμε έγκαιρα. Θα ”σβήσουν τα φώτα” και όλοι θα ξεχάσουν πάλι ότι υπάρχουμε. Διότι, κάθε προσοχή είναι σημαντική κι, αν είναι αρνητική, ακόμα καλύτερα αφού, υπάρχει τρόπος να την αντιστρέψουμε.
Γερμανοί, Άγγλοι, Γάλλοι, Ιταλοί … Όλοι είναι με το μέρος μας. Εδώ μέσα δεν έχουμε κανέναν με το μέρος μας, γι’ αυτό, χρειαζόμαστε ο ένας τον άλλο.
Απ’ ό,τι είναι γραμμένο εδώ, τίποτα δεν είναι πρωτότυπο, αποκαλυπτικό, πρωτόφαντο, ρηξικέλευθο, επαναστατικό…
Ό,τι είναι γραμμένο εδώ, είναι επαναλήψεις. Όλα έχουν ειπωθεί και γραφτεί αναρίθμητες φορές κι από αρμοδιότερους από μένα συγγραφείς.
Κανένας μας δεν τα έχει ποτέ διαβάσει γιατί έχουμε γεννηθεί στην αιχμαλωσία, ακριβώς όπως ο ελέφαντας του τσίρκου-ένα ζώο που ξεριζώνει μ’ ευκολία ένα μεγάλο δέντρο, μένει δεμένο σ’ έναν πάσσαλο σαράντα εκατοστών που, επιπλέον, είναι καρφωμένος στο χώμα. Δεν έχει καμιά σημασία το ότι είναι ελέφαντας αφού, δε γνωρίζει τι σημαίνει ”ελέφαντας”.
Διότι …
Kρίση για όσους έχουν κρίση (=νοητική ικανότητα να διακρίνει κανείς τις σχέσεις μεταξύ διαφορετικών εννοιών), σημαίνει το αποφασιστικό σημείο μιας αιφνίδιας αλλαγής: ή επιδείνωσης ή βελτίωσης.
Είναι, άραγε, τόσο δύσκολο να θεωρήσουμε το αποφασιστικό σημείο στο οποίο βρισκόμαστε ως ευκαιρία αιφνίδιας βελτίωσης, να δούμε την κρίση ως κρησάρα* και να καθαρίσουμε το αλεύρι απ’ τα πίτουρα; Αν βάλουμε όλοι ένα χεράκι, θα είναι παιχνιδάκι να καθαρίσουμε την κόπρο του Αυγείου που κατάντησαν το σπίτι μας.
Τώρα η λύση είναι τόσο απλή όσο, φυσική είναι η ανάδυση του κολυμβητή απ’ τον πυθμένα στον αφρό της θάλασσας. Ο πυθμένας είναι η μεγάλη ευκαιρία, ο πυθμένας είναι το μόνο σταθερό να πατήσει κανείς και να πάρει την ορμή για να ξεπροβάλλει δυναμικά πάνω απ’ τα κύματα.
Είναι τόσο εύκολο, τόσο σίγουρο. Είναι αναπόφευκτο να καταλάβουμε ξανά μια θέση πιο κοντά στην κορυφή του κόσμου.
* παραλογότητα, η: διάστροφή, πονηρία
** κρησάρα, η: το λεπτό κόσκινο, η σήτα
“Η Σατραπεία”
Τι συμφορά, ενώ είσαι καμωμένος
η άδικη αυτή σου η τύχη πάντα
ενθάρρυνση κ’ επιτυχία να σε αρνείται
να σ’ εμποδίζουν ευτελείς συνήθειες,
και μικροπρέπειες, κι αδιαφορίες.
Και τι φριχτή η μέρα που ενδίδεις,
(η μέρα που αφέθηκες κ’ ενδίδεις),
και φεύγεις οδοιπόρος για τα Σούσα,
και πιαίνεις στον μονάρχην Αρταξέρξη
που ευνοϊκά σε βάζει στην αυλή του
και σε προσφέρει σατραπείες και τέτοια.
Και συ τα δέχεσαι με απελπισία
αυτά τα πράγματα που δεν τα θέλεις.
Άλλα ζητάει η ψυχή σου, γι’ άλλα κλαίει
τον έπαινο του Δήμου και των Σοφιστών,
τα δύσκολα και τ’ ανεκτίμητα Εύγε
την Αγορά, το Θέατρο και τους Στεφάνους.
Αυτά πού θα στα δώσει ο Αρταξέρξης
αυτά πού θα τα βρεις στη σατραπεία
και τι ζωή χωρίς αυτά θα κάμεις;
”Η Σατραπεία”, Κωνσταντίνος Καβάφης (1863-1933)
Ποιος είναι αυτός που μας κρατάει υποτελείς, πτωχούς στο πνεύμα και φτωχούς σε κάθε αγαθό;
Ποιος μας έκλεψε το Λόγο;
Ποιος έκοψε τα φτερά της προοπτικής μας;
Ποιος μας έγδυσε απ’ όλα και μείναμε γυμνοσάλιαγκες που, σέρνονται μες στους αιώνες χωρίς ταυτότητα, χωρίς αξιοπρέπεια;
Ποιος είναι ο Πέρσης που εννοεί ο ποιητής μας;
Ποιοι πουλήθηκαν;
Ποιοι γονάτισαν;
Ποιοι προσκύνησαν;
Γιατί άνθρωποι που, έχουν ειρήνη κι ελευθερία που, ζουν σ’ ένα μέρος τόσο ευνοημένο απ’ τη Φύση που, είναι εύρωστοι, εγγράμματοι και ευφυείς, “Ωραίοι σαν Έλληνες” και ικανοί σε καθετί, βρίσκονται σήμερα εξαρτώμενοι από ηττημένους του “χτες” και πισθάγκωνα δεμένοι, με τα μάτια καλυμμένα κι ένα βήμα λίγο πριν την αγχόνη-μνημόνια;
Θα μείνουμε ακόμα μια φορά θεατές -απαθείς ή εμπαθείς- στο έλεος των ίδιων που μας υποτιμούν, μας εξαπατούν και μας στερούν τα βασικά καταληστεύοντας μας ή θ’ αποφασίσουμε ν’ αξιοποιήσουμε αυτή τη μεγάλη ευκαιρία;
Είναι ο Νους που μας ρωτάει και μόνο με το Νου μπορούμε ν’ απαντήσουμε.
Από τότε που εμφανίστηκε ο Άνθρωπος όπως τον ξέρουμε σήμερα, κανένας δούλος, ικανοποιημένος βλάκας κι υπερήφανος φτωχός δεν είδε ευημερία. Ευημερία καταφέρνει μόνο αυτός που προσπαθεί πάντα να αριστεύει, αυτός που, αμιλλώμενος, θέλει να υπερέχει κι ανταγωνίζεται μόνο τον εαυτό του.
“Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι” ή “Αιέν αριστεύειν”;