Αλήθεια ποιος δεν γνωρίζει την Πλατεία ΔΑΣΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗ στο Μεγάλο Κάστρο;
Πόσοι δεν δίνουν ραντεβού συνάντησης σ αυτήν την πλατεία;
Πόσοι δεν απολαμβάνουν το ουζάκι ή τον καφέ τους, σ αυτήν τη θέση που ονομάζεται ΠΛΑΤΕΙΑ ΔΑΣΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗ;
Εκεί που όλους αυτούς τους αισθάνεται ο Ήρωας και Εθνομάρτυρας ΔΑΣΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ, ελεύθεροι πια όλοι να απολαμβάνουν τους καρπούς των αγώνων των προγόνων τους.
Ιερός και Ιστορικός τόπος!
Ιερός γιατί εδώ κάποτε υπήρχε ο Ναός της Παναγίας της Ψυχοσώστρας (το τέμενος Φιντίκ Πασά), τον οποίον γκρέμισαν για τη διαμόρφωση της Πλατείας.
Ιστορικός δε, γιατί σ αυτό τον τόπο έγδαραν ζωντανό τον Σφακιανό ΙΩΑΝΝΗ ΒΛΑΧΟ ¨η ΔΑΣΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗ ΤΟΝ ΕΘΝΟΜαΡΤΥΡΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ.
Στον ιερό λοιπόν και ιστορικό αυτό τόπο όπου, πριν από 249 χρόνια ακριβώς σαν σήμερα 17 Ιουνη-1771/17 Ιούνη 2020, μαρτύρησε ο ήρωας Ιωάννης Βλάχος ή Δασκαλογιάννης, γέννημα της Ανω-Πόλης (Ανώπολης) των Σφακίων, ο πρώτος Κρητικός επαναστάτης εναντίον των Τουρκοκατακτητών. Ο Ιωάννης Βλάχος, από εύπορη Σφακιανή οικογένεια, ήταν ο εγγράμματος και ο πολυταξιδεμένος από τους κατοίκους των Σφακιών. Μιλούσε ρωσικά και ιταλικά και προσπαθούσε με το δικό του ειδικό τρόπο να πείσει τους κατοίκους των Σφακίων ότι η Κρήτη θα ελευθερωθεί με τη βοήθεια του, Μόσκοβι = Ρωσία, η οποία θα στήριζε τον αγώνα
Τα ταξίδια του σε Ευρώπη και ενδοχώρα πολλά με σκοπό πάντα τη διοργάνωση του αγώνα κατά των απίστων Αγαρηνών.
Δόθηκαν μάχες, έγιναν ναυμαχίες μεταξύ των συμμάχων Ρώσων και Τούρκων.
Η επανάσταση άρχισε το καλοκαίρι του 1770 και με πρώτο στόχο την απελευθέρωση της πόλης των Χανίων και στη συνέχεια του Ρέθυμνου και του Μ. Κάστρου, πάντα βέβαια με τη βοήθεια της Ρωσίας. Το δένδρο της επανάστασης άρχισε να αποδίδει καρπούς γιατί οι Τούρκοι άρχισαν την υποχώρηση .
Δυστυχώς και στην προσπάθεια της επιτυχίας, κάποια εμπόδια πολλές φορές παρεμβάλλονται. Έτσι η ναυτική βοήθεια της Ρωσίας στην ναυμαχία του Τσεσμέ δεν έφτασε στα Νότια παράλια της Κρήτη, όπου την είχαν μεγάλη ανάγκη οι Σφακιανοί.
Από εκείνη την αποφράδα ημέρα που οι Τούρκοι κατάλαβαν ότι η Ρωσία, με τη ναυτική της δύναμη, δεν βοηθά τους Κρητικούς, άρχισαν την αντεπίθεση. Μάζεψαν αρκετούς Χριστιανούς σκλάβους και τους φόρτωσαν αρκετά πολεμοφόδια να τα μεταφέρουν στις πιο απομεμακρυσμένες και ορεινές περιοχές.
Με την πρωτοκαθεδρία που απέκτησαν οι Τούρκοι λεηλάτησαν και έκαψαν αρκετά χωριά των Σφακιών και όχι μόνον. Δόθηκαν αρκετές μάχες και χάθηκαν άνθρωποι και από τις δυο πλευρές είτε από εγχώρια είτε από εχθρικά πυρά.
Ο Δασκαλόγιαννης προσπαθεί με φιλικούς και εχθρικούς τρόπους να βοηθήσει και τα γυναικόπαιδα της περιοχής και να εμψυχώσει όλους τους επαναστάτες του.
Καίνε την Ανώπολη, μάχες σφοδρές δίδονται στα γύρω χωριά.
Η οικογένεια του Δασκαλογιάννη πέφτει στα χέρια των Τούρκων και εκείνος ηθικός, τίμιος οικογενειάρχης πρωτοπόρος της οικογενεικής σφακιανής οικογένειας, θέλει να παραδοθεί για να αφήσουν ελεύθερη την οικογένειά του.
Παρεμποδίζεται από τους συντρόφους του, αλλά ο ίδιος αρματώνεται βαριά και εμφανίζεται στους Τούρκους ,οι οποίοι τον έκλεισαν πρώτα στο Ιστορικό Βενετσιάνικο Φραγγοκάστελλο. Μετά από λίγες ημέρες τον μεταφέρουν στο Μεγάλο Κάστρο, πάνω σε άλογο μαζί με την κόρη του Μαρία, την οποία μετά τούρκεψαν.
Πανέξυπνος, πονηρός και διπλωμάτης, λόγω πολλών ταξιδιών στην Ευρώπη, προσπάθησε να κερδίσει χρόνο ελπίζοντας στη Ρώσικη βοήθεια επικαλούμενος διάφορους δελεαστικούς λόγους προς τους Τούρκους.
Οι Τούρκοι απόειδαν ότι τίποτε δεν βγάζουν από αυτά που τους έταζε ο Δασκαλογιάννης, διέταξαν το βασανιστικό τέλος του, με γδάρσιμο του σώματός του, αφού τον έδεσαν σε μια ξύλινη κατασκευή, την οποία είχαν στήσει εκεί όπου είναι σήμερα το άγαλμα του και άρχισαν να τον γδέρνουν ζωντανό, φέρνοντας του και ένα μεγάλο καθρέπτη για να βλέπει τον εαυτόν του. Όπως δε αναγράφεται σε ιστορικά βιβλία το όλο θέαμα ήταν αποκρουστικό και ψυχοφθόρο.
Ο Ήρωας της Κρητικής Επανάστασης, Εθνομάρτυρας ΔΑΣΚΑΛΟΓΙΑΝΗΣ πέθανε σαν σήμερα 17 Ιουνίου του 1771, από ακατάσχετη αιμορραγία πάνω σε μια ξύλινη κατασκευή, την οποίαν έστησαν οι Άπιστοι Αγαρηνοί, προς παραδειγματισμό και για να κάνουν ορατές στους Χριστιανούς τις απάνθρωπες ενέργειες τους που θα επιβάλουν σε εκείνους, οι οποίοι ζητούν την Ελευθερία τους.
Διαπόμπευση και εξευτελισμός της ανθρώπινης αξιοσύνης.
-Τα λόγια είναι περιττά!
Όσα χρόνια κι αν περάσουν μέσα στο μυαλό ενός μικρού παιδιού ,σήμερα αρκετών ετών, θα υπάρχει με ανεξίτηλο μελάνι γραμμένο το λαϊκό τραγούδι του ΔΑΣΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗ, που κάποια χρόνια τραγουδούσε, σε ωδικό ρυθμό Ερωτόκριτου, προτροπή του δάσκαλου του, σε πατριωτικές και εθνικές σχολικές εκδηλώσεις .
Σήμερα σαν χθες έρχεται στο νου και στη γλώσσα μου:
Απούχει νου και λογισμό και γνώση στο κεφάλι
να κάτσει να συλλογιστεί το δάσκαλο το Γιάννη.
Κάθε Λαμπροχριστούγεννα έβανε το καπέλο
και του Πρωτόπαπ’ έλεγε το Μόσκοβι θα φέρω.
Σώπαινε Δάσκαλε Γιαννιό μ΄ αυτά π’ αναθυβάλεις
τα παλληκάρια των Σφακιών εις τη φωθιά θα βάλεις .
Σώπαινε ΕΣΥ πρωτόπαπα, μα (γ)ύστερα (γ)ή πρώτα
θα τονε πάω το Σταυρό εις το Χανιώ τη πόρτα
Στη πόρτα να κολλήσω
και με τσι λεμονόκουπες όξω θα τσι πορίσω.
Και ο πασάς ως τ΄ακουσε πολύ του βαροφάνει
στο Κάστρο και στο Ρέθεμνος μπέμπει κι ασκέρι βγάνει
Αμέτε ν΄αρματώσετε τα τρία μπαϊράκια
να πάνα δώσετε φωθιά στα τρία χωριουδάκια.
Δίδου τα Αράδαινας φωθιά κι ως τον Αη Γιάννη
Σγουρομαλλίνα ήταν’ εκεί και τα μαλλιά τση πιάνει.
Επιάσανε το δάσκαλο το Γιάννη το λεβέντη
και καταλάβασι ευθύς κι εκείνου το λημέρι.
Εχδάρασί το ζωντανό και βλέπασι οι άλλοι
και δεν ευρέθη Χριστιανός να πάρει το κεφάλι.
Κι όντε τον απογδέρνασει εις τη δεξιά του χέρα
ετότεσας τουρκεύασι τη μια του θυγατέρα.
Η ΓΡΑΦΗ ΜΟΥ ΑΥΤΗ
ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΟ
ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΗΡΩΕΣ ΠΡΟΓΟΝΟΥΣ ΜΑΣ.
17 ΙΟΥΝΗ 2020