Καθημερινά όλοι σας -αβίαστα και αθώα- απλόχερα και εθελοντικά, κατά κάποιον τρόπο, δίνετε αναρίθμητα bytes από δεδομένα σε εταιρείες κολοσσούς της τεχνολογίας, αποδέχεστε τη χρήση cookies και απλά επιλέγετε «agree» σε πλήθος «νομικά» ψηφιακά κείμενα δυσνόητα ή βαρετά για τους περισσότερους.
Η Google, το Youtube, η Apple, το Facebook κ.λπ. ξέρουν τις κινήσεις, τις αναζητήσεις, τους φίλους και την οικογένειά σας, τι μαγειρέψατε, πού θέλετε να ταξιδέψετε, τα like και dislike σας, τα χαχανητά σας και τα «καρδουλώματα», το ποιους ζηλεύετε ή και φθονείτε, το χιουμοράκι και τα τσιτάτα της αρεσκείας σας, τις επιθυμίες, τις ελπίδες και τους φόβους σας, τα βίντεο που σας αρέσουν, τις μουσικές που γουστάρετε, το πού κρυφοκοιτάζετε, τις πονηρές σελίδες που επισκέπτεσθε, τους πόθους και τις φαντασιώσεις σας και άλλα πολλά.
Τα ξέρουν όλα αυτά ανεξαρτήτως εάν ήδη έχετε συνδέσει τους λογαριασμούς σας με κάποια τραπεζική κάρτα, αφήνοντάς σας να έχετε την ψευδαίσθηση της μυστικότητας και του ελέγχου. Της ιδιωτικότητας και της ελευθερίας.
Το έξυπνο ρολόι μετράει τους χτύπους της καρδιάς σας –προσεχώς και τον νταλκά-, σας παροτρύνει να ξεκουνήσετε, να ασκηθείτε, να ανασάνετε ή και να διαλογιστείτε και όλη αυτή η αυξημένη φροντίδα για τους εαυτούς θα έκανε τον Σενέκα να ξανασκεφτεί το περίφημο: «Περισσότερο υποφέρουμε από τη φαντασία μας παρά από την πραγματικότητα», αφού πλέον η διάκριση γίνεται ασαφής.
Έχετε όμως ποτέ αναρωτηθεί αν όλα αυτά τα BIG DATA θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν εναντίον σας;
To SOCIAL CREDIT SYSTEM της Κίνας
Σε έναν τόπο μακρινό, την κομμουνιστική Κίνα, το Social Credit System ήδη τα χρησιμοποιεί και έχει στόχο να είναι πλήρως λειτουργικό ως το 2020, φέτος δηλαδή. Για όλους εσάς που δεν το γνωρίζετε ας το περιγράψουμε με λίγα λόγια.
Στην Κίνα μέχρι το 2011 μόνο ο ένας στους τρεις πολίτες είχε τραπεζικό λογαριασμό. Ουσιαστικά βασίλευαν τα μετρητά. Η ραγδαία της ανάπτυξη –το «made in China»- την έκανε γρήγορα τη δεύτερη οικονομία του κόσμου. Το τραπεζικό της σύστημα δεν είχε στη διάθεσή του ένα ασφαλές ιστορικό δεδομένων των πολιτών – πελατών του και η λειτουργία του ήταν ιδιαίτερα επισφαλής.
Σήμερα πλέον κάθε πολίτης διαθέτει ένα ατομικό Social Credit Score όπως το Financial Credit Score που έχουμε εμείς. Σε αντίθεση με τα credits δυτικού τύπου, το Σύστημά τους δε βασίζεται μόνο σε οικονομικά αλλά και σε κοινωνικά κριτήρια. Οι πολίτες αξιολογούνται με βάση και την κοινωνική τους συμπεριφορά με βαθμολογία από 350 έως 950 πόντους.
Μπορούν να αυξήσουν το σκορ τους κάνοντας καλές πράξεις, καταδίδοντας εγκληματίες και παράνομους, δίνοντας αίμα, υποστηρίζοντας τον εθελοντισμό κ.λπ., ενώ πόντους δε χάνουν μόνο όταν παρανομούν, αλλά και όταν πετούν κάτω τις γόπες των τσιγάρων τους, ή αφήνουν πίσω τους σκουπίδια, και άλλα πολλά. Χάνουν πόντους ακόμη και όταν είναι φωνακλάδες στους δημόσιους χώρους!
Πώς έχει σχεδιαστεί όμως αυτό το Σύστημα και πότε αναμένεται να είναι πλήρως λειτουργικό;
Με σκοπό το Σύστημα να λειτουργεί αυτόματα η Κίνα συνεργάζεται με εταιρείες, αναπτύσσοντας artificial Intelligent τεχνολογία (συστήματα αναγνώρισης), για να παρακολουθεί τους πολίτες 24/7. Online και Offline! Ήδη διαθέτει 200 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ κάμερες CCTV και έχει στόχο τις 600 μέχρι το τέλος του 2020.
Οι κάμερες από μια τεράστια βάση δεδομένων ενός δισεκατομμυρίου ανθρώπων, αναγνωρίζουν απευθείας ένα πρόσωπο στο πλήθος, καταγράφοντας σε πραγματικό χρόνο κάθε παραβατική συμπεριφορά αφαιρώντας αυτόματα πόντους από το προσωπικό του SOCIAL CREDIT SCORE.
Το Σύστημα αυτό συνδέεται επίσης με ένα δίκτυο πληρωμών (ALIPAY) που παρακολουθεί την καταναλωτική συμπεριφορά των πολιτών. Για παράδειγμα, αν κάποιος αγοράζει μπίρα συχνά, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι είναι εθισμένος ή αλκοολικός και ναι, χάνει πόντους. Αν πάλι κάποιος είναι πολλές ώρες online παίζοντας videogames, είναι …τεμπέλης. Απ’ την άλλη το αν είναι καπνιστής ενδιαφέρει τις ασφαλιστικές εταιρείες. Και άλλα πολλά.
Η διαδικτυακή συμπεριφορά των πολιτών παρακολουθείται και επηρεάζει το σκορ τους. Έτσι αν κάποιος ποστάρει κάτι αρνητικό για τη χώρα του ή το Κόμμα, χάνει πόντους κινδυνεύοντας να μπει σε μαύρη λίστα.
Όσοι μπαίνουν σ’ αυτή, δυσκολεύονται (ή και απορρίπτονται) για παράδειγμα, από το να βρίσκουν εισιτήρια τρένων ή αεροπλάνων, να γίνονται αποδεκτές οι αιτήσεις τους για δάνεια ή για ενοικίαση διαμερισμάτων, να ανανεώνουν ένα απλό συμβόλαιο τηλεφώνου μέχρι και με το να κλείνουν οι λογαριασμοί τους στα social media. Έτσι, αιχμάλωτοι στα σπίτια τους, αποκλείονται από την κοινωνία χωρίς ουσιαστικά να έχουν κάνει κάποιο έγκλημα.
Επίσης, έχοντας χαμηλό σκορ κατονομάζονται και εξευτελίζονται δημοσίως. Τεράστιες οθόνες στις πλατείες, στα εμπορικά καταστήματα, στους σταθμούς των τρένων κ.λπ. δείχνουν τα πρόσωπα, τα ονόματα και τις διευθύνσεις τους στην περιοχή τους, επομένως και στους φίλους και γνωστούς τους. Υπάρχει μέχρι και εφαρμογή για κινητό που δείχνει τα ονόματα και τη θέση τους σε ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ χρόνο!
Αντίθετα στις ίδιες γιγαντοοθόνες εκθειάζονται οι ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ!
Το εντυπωσιακό όμως δεν είναι το Σύστημα -αυτό κάθε αυτό-, αλλά το πόσο εύκολα οι Κινέζοι το υιοθέτησαν. Στις συνεντεύξεις τους σε δυτικούς δημοσιογράφους δεν κρύβουν την ικανοποίησή τους για το πόσο πολύ η χρήση του συστήματος έχει βελτιώσει τις ζωές τους και την κοινωνία. Φυσικά κάθε αντίθετη άποψη μειώνει το σκορ τους. Ενδιαφέρουσες βέβαια είναι και οι αφηγήσεις όσων κατάφεραν να …δραπετεύσουν από το σύστημα.
«Μπήκαν στην Πόλη οι Οχθροί»;
Και ενώ στην ένα “κλικ μακρινή Κίνα για κάποιους τη μεγαλύτερη ανοιχτή φυλακή του πλανήτη- η κυβέρνηση χρησιμοποιεί τα δεδομένα για να ελέγχει τους πολίτες της στην «ελεύθερη δύση» η χρήση τους περιορίζεται στις πωλήσεις προϊόντων. Ή μήπως όχι;
Το 2015 οι άνθρωποι της κεντρικής τράπεζας της Κίνας επέλεξαν 8 εταιρείες κολοσσούς της τεχνολογίας (μεταξύ των οποίων η Alibaba’s Ant Financial και η Tencent) για να αναπτύξουν πιλοτικά συστήματα από τα οποία θα προκύπτει το σκορ των καταναλωτών – πολιτών της.
Μήπως όλα τα δεδομένα που εθελοντικά και απλόχερα δίνουμε κι εμείς στις εταιρείες της Silicon Valley καθημερινά, είναι ήδη αρκετά για ένα αυριανό SOCIAL CREDIT SYSTEM εάν αυτές, οι τράπεζες ή οι κυβερνήσεις μας το αποφασίσουν;
Πριν αναρωτηθείτε τι θα γινόταν εάν ένα τέτοιο σύστημα πόντων ερχόταν και εδώ και πριν ίσως σιγοτραγουδήσετε το «Μπήκαν στην Πόλη οι Οχθροί», ας δούμε τι συμβαίνει στη διαδικτυακή γειτονιά μας. Ήδη μια εταιρεία η Lenddo γυροφέρνει σφυρίζοντας δήθεν αδιάφορα έξω από τις ανοχύρωτες πόλεις και τις ανεξάρτητες κυβερνήσεις.
Η εταιρεία, με έδρα την Σιγκαπούρη, λειτουργεί ήδη πιλοτικά σε αναδυόμενες οικονομίες το LenddoScore, η χρήση του οποίου αξιολογείται ήδη στο Μεξικό, την Κολομβία και τις Φιλιππίνες. Στην ιστοσελίδα της η εταιρεία ήδη μπορεί και καυχιέται για την παρουσία της σε περισσότερες από 15 χώρες.
Η ιδέα είναι απλή. Αν περιτριγυρίζεστε από ανθρώπους χαμηλού οικονομικού και κοινωνικού στάτους, τότε θεωρείστε επισφαλείς και όχι αξιόπιστοι στο να μπορείτε για παράδειγμα να αποπληρώσετε αύριο το δάνειό σας. Αν ο κύκλος σας είναι γιατροί, δικηγόροι, επιχειρηματίες, παίζετε γκολφ, κάνετε ακριβά σπορ, κ.λπ. το σκορ σας τότε είναι υψηλό.
Εάν το LenddoScore αποδειχτεί αποτελεσματικό, σύντομα θα υιοθετηθεί και από την αμερικάνικη και ευρωπαϊκή αγορά ως σύστημα αξιολόγησης των πολιτών –καταναλωτών. Τότε αντί μια τράπεζα ή μια ασφαλιστική να εξετάζει μόνο το ιστορικό δανεισμού σας θα λαμβάνει υπόψη και τον κοινωνικό σας κύκλο, το ποιοι είναι οι φίλοι σας, το επάγγελμά τους, τα χόμπι τους, κ.λπ. Αυτά για την ώρα, σταματώ!
Ο Μαμωνάς κρυφοκοιτάζει από τις κλειδαρότρυπές σας!
Σε λίγο καιρό θα είναι πραγματικά δύσκολο να εντοπίσει κάποιος τις διαφορές ανάμεσα σ’ αυτό που συμβαίνει στην Κίνα και σ’ αυτό, που χωρίς κάποιο οργανωμένο σχέδιο ή στρατηγική ή «τοίχος κοινωνικής προστασίας», έχει ήδη εισβάλει και στην «ανυποψίαστη Δύση». Το Σύστημα δεν είναι αθώο. Αναπτύσσεται και εξελίσσεται καθημερινά τροφοδοτούμενο από τους άσσους και τα μηδενικά μας σε ένα παζάρι ψηφιακό.
Οι νέοι πλέον απομυθοποιούν τους γονείς τους από μικρότερη ηλικία και οι γονείς συμπεριφέρονται συχνά σαν μικρά παιδιά. Η ενηλικίωση όλων μας μοιάζει να είναι πια ευθύνη συλλογική.
Αξίζει λοιπόν να επαναπροσδιορίσουμε τη σχέση μας με τις αθώες, εθιστικά έξυπνες συσκευές; Αξίζει να σκεφτούμε ξανά τις έννοιες ελευθερία και ιδιωτικότητα και ότι δεν αρκεί πια να κλειδώνουμε το βράδυ την εξώπορτά μας;
Ο πόλεμος είναι ήδη ψηφιακός. Όσο λοιπόν είμαστε συνδεδεμένοι έχει μεγάλη σημασία το πού σκορπάμε τις διαδικτυακές μας σφαίρες.
Γιατί η χρήση τους τραυματίζει τους μεγάλους και νανουρίζει ήδη τα μωρά.